วารสารวิชาการวิทยาลัยบริหารศาสตร์

การพัฒนารูปแบบภาวะผู้นำเชิงพหุวัฒนธรรมของปลัดอำเภอผู้เป็นหัวหน้าประจำตำบลในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้

นิพนธ์ ชายใหญ่ — 2025-09-30

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบภาวะผู้นำเชิงพหุวัฒนธรรมของปลัดอำเภอ ผู้เป็นหัวหน้าประจำตำบลในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพแบบสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มตัวอย่างที่มีความหลากหลายทั้งในด้านศาสนาและฐานะ ได้แก่ ปลัดอำเภอที่นับถือศาสนาพุทธและอิสลาม รวม 14 คน นักวิชาการและเจ้าหน้าที่รัฐ 5 คน และผู้นำศาสนาและประชาชนจากทั้งสองศาสนา 15 คน รวมทั้งหมด 34 คน การวิจัยใช้เครื่องมือการสังเกต การสนทนากลุ่ม และการสัมภาษณ์เชิงลึก เพื่อนำข้อมูลมาวิเคราะห์และอภิปรายอย่างละเอียดเพื่อพัฒนาแนวทางการนำที่เหมาะสมกับบริบทพหุวัฒนธรรมในพื้นที่ชายแดนใต้

ผลการศึกษาพบว่า ภาวะผู้นำเชิงพหุวัฒนธรรมของปลัดอำเภอมี 5 รูปแบบสำคัญ ได้แก่ 1) การสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจ ซึ่งต้องการความซื่อสัตย์และความจริงใจในการทำงานร่วมกับชุมชน 2) การมีความรู้ลึกซึ้งเกี่ยวกับประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของพื้นที่ เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจและหลีกเลี่ยงความขัดแย้ง 3) ทักษะการสื่อสารที่ละเอียดอ่อนและมีประสิทธิภาพในการลดความขัดแย้ง 4) การมีทัศนคติที่เปิดกว้างและเป็นกลางในทุกสถานการณ์ 5) การประยุกต์ใช้ศาสตร์พระราชทานในงานภาครัฐ โดยเน้นการพัฒนานโยบายที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตและอัตลักษณ์ของชุมชน ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า การพัฒนาภาวะผู้นำเชิงพหุวัฒนธรรมเป็นกุญแจสำคัญในการสร้างความสมานฉันท์และเสริมสร้างการพัฒนาอย่างยั่งยืนในพื้นที่ชายแดนภาคใต้

แนวทางการพัฒนานวัตกรรมเพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุของเทศบาลนครสุราษฎร์ธานี จังหวัดสุราษฎร์ธานี

วิภาวี ศรีวัง — 2025-09-30

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับสถานการณ์คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุและระดับความต้องการด้านคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ 2) วิเคราะห์ยุทธศาสตร์ด้านการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ และ 3) เสนอแนวทางการพัฒนานวัตกรรมส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุของเทศบาลนครสุราษฎร์ธานี จังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยใช้วิธีการวิจัยแบบผสานวิธีการวิจัยเชิงปริมาณใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลจากผู้สูงอายุที่เป็นสมาชิกชมรมผู้สูงอายุในเขตเทศบาลนครสุราษฎร์ธานี จำนวน 354 คน การวิจัยเชิงคุณภาพใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างเก็บข้อมูลจากตัวแทนเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานและตัวแทนกลุ่มผู้สูงอายุ จำนวน 30 คน และการสนทนากุล่มจากผู้สูงอายุที่เป็นสมาชิกชมรมผู้สูงอายุในเขตเทศบาลนครสุราษฎร์ธานี ใช้วิธีการวิเคราะห์สรุปเนื้อหาเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า 1) สถานการณ์คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุโดยทั่วไป ผู้สูงอายุส่วนใหญ่สามารถช่วยเหลือตนเองและใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างปกติ ส่วนระดับความต้องการด้านคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุมีความต้องการพัฒนาด้านร่างกายมากที่สุด 2) การวิเคราะห์ยุทธศาสตร์ด้านการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุพบว่า เทศบาลนครสุราษฎร์ธานีมียุทธศาสตร์การพัฒนาด้านสวัสดิการสังคมและคุณภาพของผู้สูงอายุ ซึ่งสามารถแก้ไขปัญหาให้ประชาชนมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นในระดับหนึ่ง แต่ยังไม่ได้รับความพึงพอใจจากประชาชนในพื้นที่มากที่สุด เพราะการดำเนินงานบางโครงการยังไม่สามารถแก้ไขปัญหาให้ประชาชนได้ตามความต้องการอย่างแท้จริง และ 3) แนวทางการพัฒนานวัตกรรมส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุพบว่า ควรจะมีนวัตกรรมส่งเสริมให้ผู้สูงอายุพึ่งพาตนเอง นวัตกรรมกลไกความร่วมมือการพัฒนา และนวัตกรรมการสร้างพื้นที่ปลอดภัย ซึ่งเป็นนวัตกรรมที่ตอบสนองต่อปัญหาและความต้องการของผู้สูงอายุได้

กระบวนการสร้างความเข้มแข็งแบบมีส่วนร่วมภายในชุมชนผ่านการถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านเกษตรอินทรีย์ กรณีศึกษา ตำบลหันทราย อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว

ผกามาศ เลียงธนะฤกษ์ — 2025-09-30

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากระบวนการสร้างความเข้มแข็งของชุมชนด้วยการถ่ายทอดองค์ความรู้ทางด้านเกษตรอินทรีย์ 2) นำเสนอรูปแบบความเข้มแข็งภายในชุมชนผ่านกระบวนการการถ่ายทอดองค์ความรู้เกษตรอินทรีย์ ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการวิจัยเชิงเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึก รวมถึงการจัดประชุมระดมความคิดเห็น โดยกลุ่มผู้ให้ข้อมูลที่สำคัญมีจำนวนทั้งสิ้น 30 ท่าน ได้แก่ 1) ภาครัฐ (มหาวิทยาลัย) 2) ภาครัฐระดับท้องถิ่น และ 3) ตัวแทนจากชุมชนและชุมชนตำบลหันทราย งานวิจัยได้วิเคราะห์ด้วยการพรรณนาเรื่องราวและการสังเคราะห์ข้อมูล

ผลการวิจัยพบว่า บทบาทผู้มีส่วนได้เสีย ภาครัฐและปราชญ์ชาวบ้านหรือผู้นำความคิดด้านเกษตรอินทรีย์ของชุมชนได้ร่วมกันดำเนินกิจกรรมที่สร้างความเข้มแข็งผ่านการถ่ายทอด องค์ความรู้ทางด้านเกษตรอินทรีย์ที่ประกอบไปด้วยบทบาทของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและการดำเนินกิจกรรมทั้ง 2 ส่วน ในส่วนแรกกระบวนการสร้างความเข้มแข็งนั้นเริ่มจากบทบาทของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ได้แก่ ภาครัฐ (ตัวแทนมหาวิทยาลัย) ภาครัฐท้องถิ่น ตัวแทนชุมชน และชุมชนตำบลหันทราย เข้าร่วมสร้างการพัฒนาองค์ความรู้เกษตรอินทรีย์ในระดับปัจเจกบุคคลทั้งในส่วนของการสร้างความเข้าใจ แลกเปลี่ยนความรู้ และการถ่ายทอดองค์ความรู้ ตลอดจนไปสู่กิจกรรมส่วนที่สอง รูปแบบการสร้างความเข้มแข็งการดำเนินกิจกรรมตั้งแต่การระบุวัตถุประสงค์ การดำเนินการรวบรวมสมาชิกกลุ่ม และการจัดประเมินผลเพื่อสร้างรูปแบบของกระบวนการในการดำเนินกิจกรรมสร้างความเข้มแข็งภายในชุมชนผ่านองค์ความรู้ด้านเกษตรอินทรีย์

การเรียนรู้ชุมชนท้องถิ่นโดยใช้กระบวนการวิศวกรสังคม กรณีศึกษา: ตำบลหัวช้าง อำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ

สุเทวี คงคูณ — 2025-09-30

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนาทักษะวิศวกรสังคมสู่การเรียนรู้ชุมชนท้องถิ่น และ 2) เพื่อศึกษาปัญหาและข้อเสนอแนะในการใช้เครื่องมือวิศวกรสังคม เป็นการวิจัยแบบผสมผสานระหว่างการวิจัยเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ (Mixed Methods Research) มีเครื่องมือในการวิจัย ได้แก่แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ โดยมีกลุ่มตัวอย่าง คือนักศึกษาภาคปกติ สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ สาขาวิขานิติศาสตร์และสาขาวิชารัฐศาสตร์ วิทยาลัยกฎหมายและการปกครอง จำนวน 272 คน ที่มาจากการคำนวนขนาดกลุ่มตัวอย่างเชิงปริมาณ โดยใช้สูตร ทาโร่ ยามาเน่ ที่ระดับความคลาดเคลื่อน 0.05 ที่มาจากการสุ่มใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้น(Stratified Radom sampling) แล้วนำข้อมูลที่รวบรวมได้จากแบบสอบถามมาวิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ประกอบด้วยค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) วิจัยเชิงคุณภาพ นำข้อมูลที่รวบรวมได้จากเอกสาร วรรณกรรม แบบสัมภาษณ์ มาวิเคราะห์แบบเชิงเนื้อหา (Content Analysis)

ผลการวิจัยพบว่า 1) นักศึกษามีความรู้พัฒนาทักษะการใช้เครื่องมือวิศวกรสังคมในภาพรวมระดับมาก ( = 3.61, S.D.= 0.62) โดยผ่านการใช้เครื่องมือวิศวกรสังคม 5 เครื่องมือ ได้แก่ ได้แก่ 1.ฟ้าประทาน 2.นาฬิกาชีวิต 3.Timeline พัฒนาการ 4.Timelineกระบวนการ และ 5.M.I.C Model โดยมีระดับความรู้มากที่สุดคือ เครื่องมือนาฬิกาชีวิต มีทักษะการคิด วิเคราะห์เชิงเหตุผลบนฐานข้อมูล และมีระดับความรู้น้อยที่สุด คือ เครื่องมือ M.I.C Model ทักษะการพัฒนาเพื่อต่อยอดและสร้างความยั่งยืน และพัฒนาเป็นชุดการเรียนรู้ 4 ชุดการเรียนรู้ 2) ปัญหาการใช้เครื่องมือวิศวกรสังคม ได้แก่ เวลาในการให้ข้อมูลของชาวบ้านและการลงพื้นที่ของนักวิจัยยังจำกัด และการใช้คำถามในการสื่อสารเพื่อให้ได้คำตอบชัดเจน ต้องฝึกภาษาท้องถิ่น (ภาษาลาว เขมร ส่วย เยอ) ให้กับนักศึกษา ข้อเสนอแนะ ควรมีการทบทวนการใช้เครื่องมือวิศวกรสังคมก่อนออกเก็บข้อมูลในพื้นที่ และ ควรมีการจัดอบรมโดยเชิญวิทยากรที่ผ่านการอบรมจากหน่วย SEAL ของมหาวิทยาลัยราชภัฏ Up skill ให้กับนักศึกษาเพื่อนำมาใช้ให้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงของสังคม

ปัญหา และแนวทางแก้ไข: ผลจากการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัดสงขลา

ปรีดา แต้อารักษ์ — 2025-09-30

บทความวิจัยฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการดำเนินงานหลังการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัดสงขลา (อบจ.สงขลา) และ 2) ศึกษาปัญหาและแนวทางแก้ไขจากการดำเนินงานหลังการถ่ายโอนรพ.สต. ให้แก่ อบจ.สงขลา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลหลัก จำนวน 19 คน จาก 10 หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง ตรวจสอบความน่าเชื่อถือของข้อมูลโดยวิธีสามเส้า จากนั้นนำผลที่ได้มาวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการวิจัย พบว่า 1) การดำเนินงานหลังการถ่ายโอน รพ.สต. ให้แก่ อบจ.สงขลา นั้น ทาง รพ.สต. มีความตื่นตัวค่อนข้างสูง ด้วยต้องการเปลี่ยนแปลงการดำเนินงานและความก้าวหน้าในเส้นทางอาชีพ รวมไปถึง เป็นการขับเคลื่อนกระบวนการทำงานของภาคประชาชนที่สามารถสร้างเครือข่ายการทำงาน และ รพ.สต. ยังคงดำเนินงานตามปกติ แม้จะมีข้อจำกัดทางด้านกำลังคน ซึ่งต้องการถ่ายโอนอัตรากำลังในการดำเนินงานด้านดูแลสุขภาพเพิ่มขึ้น และ 2) ปัญหาและแนวทางแก้ไขจากการดำเนินงานหลังการถ่ายโอน รพ.สต. ให้แก่ อบจ.สงขลา พบว่า ยังคงมีปัญหาในเรื่องของการปรับวิธีการทำงาน เช่น ระบบงานหนังสือ กระบวนการทางพัสดุ และวัสดุอุปกรณ์ทางการแพทย์ ที่ทาง อบจ.สงขลา ยังไม่สามารถจัดซื้อได้ การจัดทำเอกสารการเงินแตกต่างกันไปตามแหล่งงบประมาณ รวมไปถึงความกังวลในเรื่องของค่าหัวในการรักษาที่จะถูกนำไปใช้ยังโรงพยาบาลศูนย์ หรือโรงพยาบาลระดับทุติยภูมิขึ้นไป แนวทางแก้ไขที่สำคัญ คือ อบจ.สงขลา ต้องจัดตั้งคณะกรรมการในระดับพื้นที่ขึ้นมาเพื่อเป็นกลไกในการสร้างระบบการทำงานของ รพ.สต. และสร้างภาคีเครือข่ายการทำงาน รวมทั้ง การปรับเปลี่ยนลักษณะการทำงานของ รพ.สต. ในเรื่องการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นที่เพิ่มขึ้น

การเสริมสร้างความร่วมมือการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำบ้านแม่แดดน้อย ตำบลแม่แดด อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่

สมคิด แก้วทิพย์ — 2025-09-30

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทราบสถานการณ์ปัญหาและความต้องการด้านการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ และเพื่อเสริมสร้างความร่วมมือการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำบ้านแม่แดดน้อย ตำบลแม่แดด อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพที่ใช้กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม โดยผู้ให้ข้อมูลสำคัญในการวิจัย ได้แก่ 1) ผู้นำชุมชนพื้นที่ จำนวน 3 คน 2) เจ้าหน้าที่หน่วยงานภาครัฐ จำนวน 6 คน 3) ตัวแทนกลุ่มผู้ใช้น้ำในชุมชน จำนวน 40 คน 4) องค์กร/หน่วยงานภาคนอก จำนวน 3 คน และ 5) กลุ่มนักวิชาการและผู้เชียวชาญที่เกี่ยวข้อง จำนวน 4 คน รวมทั้งหมด 56 คน การวิจัยใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาและเชิงพรรณนาโดยการตรวจสอบความเที่ยงตรงของข้อมูลด้วยวิธีตรวจสอบแบบสามเส้า

ผลการวิจัยพบว่า สถานการณ์ปัญหาของการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ ประกอบด้วย 1) ปัญหาการใช้ทรัพยากรน้ำเพื่ออุปโภคบริโภค 2) ปัญหาการใช้ทรัพยากรน้ำเพื่อเกษตรกรรม และ ส่วนความต้องการการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ ประกอบด้วย 1) ความต้องการให้ปรับปรุงแหล่งน้ำที่เป็นของสาธารณะ 2) ความต้องการปรับเปลี่ยนการใช้น้ำมาใช้เป็นบ่อน้ำบาดาล 3) ความต้องการตรวจสอบคุณภาพของแหล่งน้ำ 4) ความต้องการสร้างความร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้การเสริมสร้างความร่วมมือการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำบนพื้นที่สูง โดยแบ่งออกเป็น 6 ประเด็น ได้แก่ 1) ประวัติศาสตร์ความเป็นมาของการจัดการทรัพยากรน้ำชุมชน 2) ปฏิทินฤดูกาลผลผลิตทางการเกษตรกรรม 3) การทำแผนที่ชุมชนรอบในและแผนที่ชุมชนรอบนอกชุมชน 4) การสร้างความเข้าใจและให้ความรู้เกี่ยวข้องกับการจัดตั้งกฎระเบียบประปาภูเขา 5) การจัดตั้งคณะกรรมการบริการจัดการน้ำในระดับหมู่บ้าน และ 6) การจัดทำแผนพัฒนาการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ

ถ่านหินกับการช่วงชิงทรัพยากรธรรมชาติในตำบลบ้านบอม อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง

มุกรวี ฉิมพะเนาว์ — 2025-09-30

บทความนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและทำความเข้าใจบริบทและเงื่อนไขในช่วงปี พ.ศ. 2563 – 2565 ที่นำไปสู่การช่วงชิงทรัพยากรธรรมชาติของตัวแสดงที่เกี่ยวข้องในแหล่งถ่านหินลิกไนต์ ตำบลบ้านบอม อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง งานวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) กำหนดขั้นตอนการศึกษาด้วยการรวบรวมข้อมูลเอกสารและการวิจัยเอกสาร (Documentary Research) และลงพื้นที่เก็บข้อมูลโดยใช้วิธีการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม (Participant Observation) การสำรวจพื้นที่ (Filed Observation) และการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) จากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informant) ที่เป็นบุคคลหรือกลุ่มคนที่มีบทบาทและมีส่วนได้ส่วนเสียในพื้นที่ที่ทำการศึกษา จากนั้นจึงทำการวิเคราะห์เนื้อหาผ่านมุมมองแนวคิดรัฐองค์รวม (Integral State) ของอันโตนิโอ กรัมชี่ (Antonio Gramsci) และนำเสนอผลการวิเคราะห์ในรูปแบบของการพรรณนา (Descriptive)

ผลการวิจัยพบว่า จากการที่รัฐมีเป้าหมายในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมตามแนวทางของระบบทุนนิยมมีส่วนในการผลักดันให้รัฐถ่ายโอนกรรมสิทธิ์ในทรัพยากรให้แก่ภาคเอกชนเข้ามาลงทุนและแปรรูปทรัพยากรให้เป็นสินค้าเพื่อตอบสนองการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ รัฐใช้กลไกอำนาจรัฐผ่านการออกกฎหมายและกำหนดนโยบายเพื่อ สร้างการรับรู้ร่วมกันและสร้างภาวะการครองอำนาจนำ ควบคู่ไปกับภาคเอกชนที่สร้างความยินยอมและความเห็นพ้องของผู้คนในชุมชน ผ่านการเสนอผลประโยชน์ที่ชุมชนจะได้รับจากโครงการเหมืองแร่ดังกล่าวเพื่อให้ชาวบ้านในชุมชนมีความคิดเป็นไปในทางที่รัฐและเอกชนต้องการ ในขณะที่กลุ่มชาวบ้านที่คัดค้านโครงการเหมืองแร่ทำการช่วงชิงสิทธิการมีส่วนร่วมของชุมชนในการบริหารจัดการและใช้ประโยชน์จากทรัพยากรในพื้นที่ผ่านการให้ข้อมูลผลกระทบด้านมลพิษและปัญหาด้านสุขภาพจากโครงการเหมืองแร่แก่ชาวบ้านในชุมชน ซึ่งเป็นการสร้างชุดความคิด ความเชื่อขึ้นอีกชุดหนึ่งเพื่อทำการต่อสู้และช่วงชิงสภาวะการครอบงำของรัฐและเอกชน

แนวทางการพัฒนาประสิทธิภาพการจัดเก็บค่าเช่าที่ราชพัสดุของสำนักงานธนารักษ์พื้นที่สุราษฎร์ธานี

ธัญชนก ศักรางกูล — 2025-09-30

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากระบวนการจัดเก็บค่าเช่าที่ราชพัสดุของสำนักงานธนารักษ์พื้นที่สุราษฎร์ธานี 2) ศึกษาสภาพทั่วไปในการจัดเก็บค่าเช่าที่ราชพัสดุของสำนักงานธนารักษ์พื้นที่สุราษฎร์ธานี และ 3) พัฒนาแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดเก็บค่าเช่าที่ราชพัสดุของสำนักงานธนารักษ์พื้นที่สุราษฎร์ธานี เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Method Research) โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิงปริมาณ โดยใช้สถิติ ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน มีเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานในสำนักงานธนารักษ์พื้นที่สุราษฎร์ธานีที่กำหนดเป็นผู้ร่วมวิจัยและให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 14 คน เนื่องจากเป็นผู้ที่มีความเข้าใจถึงบริบทในการทำงาน และจะสามารถนำแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดเก็บค่าเช่าที่ราชพัสดุของสำนักงานธนารักษ์พื้นที่สุราษฎร์ธานีไปใช้ได้จริง

ผลการวิจัยพบว่า 1) กระบวนการจัดเก็บค่าเช่าราชพัสดุของสำนักงานธนารักษ์พื้นที่สุราษฎร์ธานี คือ สำนักงานจะจัดส่งหนังสือแจ้งค่าเช่าและช่องทางการชำระเงินพร้อมวิธีการชำระค่าเช่าไปยังผู้เช่า ผู้เช่าสามารถเลือกวิธีการชำระค่าเช่าได้ตามความสะดวก 2) สภาพทั่วไปในการจัดเก็บค่าเช่าที่ราชพัสดุของสำนักงานธนารักษ์พื้นที่ สุราษฎร์ธานี พบว่า ยังมีจำนวนผู้เช่าที่ค้างชำระ เจ้าหน้าที่ มีความรู้ความสามารถและมนุษยสัมพันธ์ที่ดี สำนักงานมีสภาพแวดล้อม เครื่องมือ วัสดุอุปกรณ์ที่เหมาะสม ผู้เช่าส่วนใหญ่ มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการชำระค่าเช่า 3) แนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดเก็บค่าเช่าที่ราชพัสดุของสำนักงานธนารักษ์พื้นที่สุราษฎร์ธานี สังเคราะห์ข้อค้นพบจากการวิจัยได้รูปแบบ PPCC แผนงาน TRD Smart Rent Collection ประกอบด้วย 1) ด้านการประชาสัมพันธ์ (P - Public Relation) เพิ่มช่องทางในการประชาสัมพันธ์ทั้งที่สำนักงานและผ่านสื่อโซเชี่ยล 2) ด้านระบบและช่องทางการชำระเงิน (P - Payment) จัดทำระบบ ตอบรับการชำระเงินและส่งใบเสร็จอัตโนมัติ 3) ด้านการตรวจสอบและจัดเก็บค่าเช่า (Check) โดยเพิ่มตารางในการลงพื้นที่เช่า เพื่อพบปะ ติดตาม สอบถาม รวมถึงเก็บค่าเช่า 4) ด้านการติดต่อสื่อสาร (C - Contact) เพิ่มช่องทางการติดต่อสื่อสารให้ครอบคลุมสื่อออนไลน์ทุกประเภท ข้อเสนอแนะในการนำไปใช้ ได้แก่ 1) กรมธนารักษ์ควรมีการสนับสนุนให้สำนักงานธนารักษ์พื้นที่ นำรูปแบบ TRD Smart Rent Collection : PPCC ไปใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดเก็บค่าเช่าที่ราชพัสดุ 2) หน่วยงานที่มีหน้าที่ในการจัดเก็บรายได้ของรัฐ สามารถนำแนวคิด TRD Smart Rent Collection : PPCC ไปเป็นแนวทางเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดเก็บรายได้

การประเมินผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุนในโครงการวิจัยบางแก้วโมเดล: ประมงพื้นบ้านแก้จน

ชลลดา แสงมณี ศิริสาธิตกิจ — 2025-09-30

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อนำเสนอข้อมูลโครงการวิจัยบางแก้วโมเดล: ประมงพื้นบ้านแก้จน และ 2) เพื่อประเมินผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุนในโครงการวิจัยบางแก้วโมเดล: ประมงพื้นบ้านแก้จน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสังเกต การสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม และการทำเวทีประชุมจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ รวมถึงการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนการศึกษากรอบแนวคิดและเครื่องมือที่ใช้ในการประเมินผลตอบแทนทางสังคม แล้วดำเนินการวิเคราะห์ตัวชี้วัดความคุ้มค่าจากการลงทุนในโครงการ พร้อมทั้งนำเสนอข้อมูลในรูปตารางและการอธิบายเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า โครงการวิจัยบางแก้วโมเดล: ประมงพื้นบ้านแก้จน เป็นโครงการที่ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) ประจำปีงบประมาณ 2566 จำนวน 1,100,000 บาท ระยะเวลาดำเนินการ 1 ปี มีวัตถุประสงค์การวิจัย 1) เพื่อพัฒนาโมเดลแก้จนระดับพื้นที่ที่เหมาะสมกับศักยภาพของคนจนกลุ่มเป้าหมายและสอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ และ 2) เพื่อยกระดับรายได้และฐานะทางสังคมของคนจนและครัวเรือนยากจน โดยการผนวกกลุ่มเป้าหมายเข้าสู่ห่วงโซ่การผลิต ผลการประเมินผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุนเมื่อเสร็จสิ้นการดำเนินโครงการ พบว่า มูลค่าผลประโยชน์ปัจจุบันสุทธิของโครงการ มีค่าเท่ากับ 645,022.35 บาท ผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุน มีค่าเท่ากับ 1.59 เท่า ซึ่งหมายความว่า ทุกการลงทุน 1 บาท ในโครงการจะเกิดผลตอบแทนทางเศรษฐกิจคืนกลับแก่สังคม 1.59 บาท ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าการลงทุนของโครงการมีความคุ้มค่ากับการลงทุน โดยผลที่เกิดจากการดำเนินโครงการนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงของชุมชนในทิศทางที่ดีขึ้นใน 4 ด้าน ได้แก่ ด้านมนุษย์ ด้านกายภาพ ด้านเศรษฐกิจ และด้านสังคม สำหรับปัจจัยแห่งความสำเร็จจากการดำเนินโครงการมีด้วยกัน 3 ปัจจัย ได้แก่ การมีส่วนร่วม ภาคีเครือข่าย และกลไกความร่วมมือ

ข้อเสนอการแก้ไขกฎหมายเพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขันของผู้ประกอบการที่พักในรูปแบบธุรกิจการแบ่งปัน สำหรับนักท่องเที่ยวในประเทศไทย

โชคชัย สุเวชวัฒนกูล — 2025-09-30

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาด้านกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการประกอบการอุตสาหกรรมที่พักสำหรับนักท่องเที่ยวในการเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขันกับการประกอบการรูปแบบธุรกิจการแบ่งปัน (Sharing economy) และเพื่อเสนอแนวทางการปรับปรุงกฎหมายเพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขันของผู้ประกอบการที่พักรูปแบบธุรกิจการแบ่งปัน (Sharing economy) สำหรับนักท่องเที่ยวในประเทศไทย โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการจัดสนทนากลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ประกอบด้วย ผู้แทนสมาคม ผู้ประกอบการในพื้นที่ ผู้ใช้บริการในพื้นที่ และผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมาย จำนวน 69 ท่าน ในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ ภูเก็ต ขอนแก่น และชลบุรี และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษาพบว่า ปัจจุบันเจ้าของที่อยู่อาศัยหลายประเภทนำที่อยู่อาศัยของตนมาให้บริการที่พักระยะสั้นผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ อย่างไรก็ตามแนวคิดดังกล่าวก่อให้เกิดปัญหาต่อผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมที่พักของประเทศไทยที่มีการจดทะเบียนดำเนินการถูกต้องตามกฎหมายที่ยังคงต้องถูกควบคุมการดำเนินการและมีข้อกำหนดในการที่ต้องเสียภาษี ซึ่งต่างจากผู้ที่นำที่พักอาศัยของตนเข้ามาให้บริการผ่านเทคโนโลยีต่าง ๆ โดยมีขึ้นตามพระราชบัญญัติจัดสรรที่ดิน พ.ศ. 2543 หรือพระราชบัญญัติอาคารชุด พ.ศ. 2522 รวมถึงกฎกระทรวง กำหนดประเภทและมาตรฐานในการประกอบธุรกิจโรงแรม พ.ศ. 2551 นอกจากนี้ยังเกิดความไม่เท่าเทียมทางการแข่งขันของผู้ประกอบการและความเสี่ยงของผู้บริโภคในการใช้บริการ ดังนั้น จึงควรแก้ไขกฎหมายเพื่อสนับสนุนธุรกิจที่พักระยะสั้นในรูปแบบเศรษฐกิจแบ่งปัน โดยปรับปรุงกฎกระทรวงให้ยืดหยุ่นสำหรับการนำบ้านและห้องชุดเข้าสู่ระบบ พร้อมเพิ่มมาตรการความปลอดภัยและระบบการยื่นขออนุญาตออนไลน์เพื่อลดความซับซ้อนและความล่าช้า ตลอดจนมีข้อเสนอในการเสริมสร้างบทบาทของกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ให้มีบทบาทในการกำกับดูแลอุตสาหกรรมที่พัก เพื่อให้การพัฒนาธุรกิจที่พักระยะสั้นมีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับบริบทการท่องเที่ยวสมัยใหม่ และสร้างการแข่งขันที่เป็นธรรมอย่างยั่งยืน

การบริหารการท่องเที่ยวในเขตทหาร กองพลทหารราบที่ 7 ตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่

ภาณุพงศ์ ปราบชนะ — 2025-09-30

การวิจัยเรื่อง การบริหารการท่องเที่ยวในเขตทหาร กองพลทหารราบที่ 7 ตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทพื้นที่ของกองพลทหารราบที่ 7 ในด้านการท่องเที่ยว 2) วิเคราะห์สภาพแวดล้อมการบริหารการท่องเที่ยวของ กองพลทหารราบที่7 และ 3) กำหนดกลยุทธ์การบริหารการท่องเที่ยวในเขตทหารของกองพลทหารราบที่ 7 ผู้ให้ข้อมูล คือ1) กลุ่มเจ้าหน้าที่ฝ่ายกิจการพลเรือนและหัวหน้าฝ่าย จำนวน 12 ราย และ 2) กลุ่มเจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานฝ่ายดูแลพื้นที่ จำนวน 25 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์

ผลการวิจัย จากการวิเคราะห์สภาพแวดล้อม และ TOWS Matrix พบว่า แหล่งท่องเที่ยวในเขตทหารฯ อยู่ในสภาพแวดล้อมที่เป็นจุดแข็งและข้อจำกัด แนวทางการบริหารการท่องเที่ยวจึงต้องใช้กลยุทธ์เชิงป้องกัน (ST) ซึ่งวิธีการที่มีความเหมาะสม คือ 1) ดึงอัตลักษณ์ทางทหารและทรัพยากรที่มีออกมาใช้ 2) จัดสรรการท่องเที่ยวให้เต็มศักยภาพในการรองรับ 3) นำกระแสการท่องเที่ยวสายมูเตลู เข้ามาใช้ดึงดูดนักท่องเที่ยว 4) ประชาสัมพันธ์และจัดโปรแกรมการท่องเที่ยว ให้หน่วยงานและผู้ที่สนใจศาสตร์พระราชา ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โครงการทหารพันธุ์ดี เข้ามาศึกษาดูงานและนำไปปรับใช้ 5) จัดกิจกรรมตามเทศกาลหรือวันสำคัญ 6) ใช้แอพพลิเคชั่นเข้ามาช่วยเพิ่มการจอง 7) ลดขั้นตอนและระยะเวลาในการจอง 8) จัดชุดรักษาความปลอดภัยทางน้ำ ดูแลความปลอดภัยของนักท่องเที่ยว 9) จัดซุ้มหรือป้ายสำหรับถ่ายภาพ ให้ส่วนลดหรือของที่ระลึกสำหรับนักท่องเที่ยวที่ถ่ายรูปเช็คอิน เพื่อเพิ่มการบอกต่อ และ 10) ประชาสัมพันธ์กิจกรรมการท่องเที่ยวภายใต้แนวคิด “สนุกสนาน ท้าทาย คุ้มค่าและปลอดภัย” ของสำนักงานส่งเสริมการท่องเที่ยวและกีฬากองทัพบก

การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันของแบบวัดความสำเร็จของชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ภาคเหนือของประเทศไทย

ธนากร ทั่งเรือง — 2025-09-30

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และตรวจสอบความสอดคล้ององค์ประกอบเชิงยืนยันของแบบวัดความสำเร็จของชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ภาคเหนือของประเทศไทยตามภาวะสันนิษฐานกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยกลุ่มตัวอย่าง คือ กลุ่มผู้บริหารและกลุ่มสมาชิกของชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ภาคเหนือของประเทศไทย ใช้การสุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน ได้จำนวน 1,020 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลคือแบบสอบถาม วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันด้วยโปรแกรม AMOS

ผลการวิจัยพบว่า ทุกองค์ประกอบสามารถนำไปใช้ได้โดยมีความสอดคล้องกลมกลืนกับกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ดังนี้ 1) องค์ประกอบของแหล่งท่องเที่ยวมีค่าน้ำหนักองค์ประกอบเท่ากับ .894, .796, .782, และ .765 ผลการตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลองค์ประกอบกับข้อมูลเชิงประจักษ์พบว่า x²= 56.610 ; df = 44 ; Relative chi-square = 1.287 ; p-value = .096 ; GFI = .992 ; AGFI = .981 ; NFI = .989 ; PNFI = .478 ; TLI = .995 ; CFI = .998 ; RMSEA = .017 ; RMR = .010 2) การจัดการการท่องเที่ยวมีค่าน้ำหนักองค์ประกอบเท่ากับ .928, .860, .834, .815, .758 และ .671, ผลการตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลองค์ประกอบกับข้อมูลเชิงประจักษ์พบว่า x^{2 =} 94.791 ; df = 77 ; Relative chi-square = 1.231 ; p-value = .082 ; GFI = .991 ; AGFI = .974 ; NFI = .992 ; PNFI = .402 ; TLI = .996 ; CFI = .999 ; RMSEA = .015 ; RMR = .010 และ 3) ภาวะผู้นำมีค่าน้ำหนักองค์ประกอบเท่ากับ .962, .951 และ .922 ผลการตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลองค์ประกอบกับข้อมูลเชิงประจักษ์พบว่า x²= 30.091 ; df = 21 ; Relative chi-square = 1.433 ; p-value = .090 ; GFI = .994 ; AGFI = .984 ; NFI = .992 ; PNFI = .463 ; TLI = .995 ; CFI = .998 ; RMSEA = .021 ; RMR = .006 โดยผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าทั้ง 3 องค์ประกอบสามารถนำไปใช้เป็นเครื่องมือวัดความสำเร็จของชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ภาคเหนือของประเทศไทยได้

แนวทางการขับเคลื่อนเศรษฐกิจแบบ BCG เพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน กรณีศึกษา: ชุมชนบ้านบ่อสวก จังหวัดน่าน

นนท์ลฉัตร วีรานุวัตติ์ — 2025-09-30

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาอัตลักษณ์และวิเคราะห์ความพร้อมของชุมชนบ้านบ่อสวก จังหวัดน่านในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจแบบ BCG และการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนจังหวัดน่าน และ 2) เพื่อเสนอแนะแนวทางการขับเคลื่อนเศรษฐกิจแบบ BCG เพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนที่สอดคล้องกับอัตลักษณ์ของชุมชนบ้านบ่อสวก จังหวัดน่าน เก็บรวบรวมข้อมูลจากผู้นำชุมชน ปราชญ์ชุมชน และสมาชิกภายในชุมชนบ้านบ่อสวก จังหวัดน่าน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา คือ การสนทนากลุ่ม (Focus Group) และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis)

ผลการศึกษาพบว่า อัตลักษณ์และวิเคราะห์ความพร้อมของชุมชนในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจแบบ BCG และการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนจังหวัดน่าน ประกอบด้วย อัตลักษณ์ด้านอาหาร อัตลักษณ์ด้านผลิตภัณฑ์ อัตลักษณ์ด้านวัฒนธรรมประเพณี อัตลักษณ์ด้านเครื่องแต่งกาย และอัตลักษณ์ของชุมชน และแนวทางการขับเคลื่อนเศรษฐกิจแบบ BCG เพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนที่สอดคล้องกับอัตลักษณ์ของชุมชนบ้านบ่อสวก จังหวัดน่านประกอบด้วย 1) เศรษฐกิจชีวภาพ (Bioeconomy) ที่มุ่งเน้นการใช้ทรัพยากรชีวภาพเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม โดยเน้นการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์มูลค่าสูง 2) เศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ที่คำนึงถึงการนำวัสดุต่างๆ กลับมาใช้ประโยชน์ให้มากที่สุด และ 3) เศรษฐกิจสีเขียว (Green Economy) ซึ่งเป็นการพัฒนาเศรษฐกิจที่ไม่ได้มุ่งเน้นเพียงการพัฒนาเศรษฐกิจเท่านั้น แต่ต้องพัฒนาควบคู่ไปกับการพัฒนาสังคมและการรักษาสิ่งแวดล้อมได้อย่างสมดุลให้เกิดความมั่นคงและยั่งยืนสืบไป

Impact of Travel Behavior on Travel Motivation and Perceived Risk: Exploring COVID-19 Risk Factors in the Post-Pandemic Era

Yu-Lun Hsu — 2025-09-30

This study explores the impact of COVID-19 on travel motivation, perceived risk, and travel behavior in the post-pandemic era. The pandemic has significantly reshaped global travel, influencing individuals' travel motivations, destination choices, and behavior. This research examines how COVID-19 risk perception has altered travelers' decisions, including their use of online travel agencies and information-seeking behaviors. Using a quantitative survey and statistical analysis, the findings reveal that risk perception plays a key role in shaping travel choices, emphasizing the importance of health and safety.

The study offers valuable insights for the tourism industry in adapting to evolving traveler preferences in the wake of global health crises.

วัฒนธรรมการทำงานหนัก: ความเป็นมา ผลกระทบ และความท้าทาย ในการปรับเปลี่ยนวัฒนธรรมองค์กร

ธารทิพย์ พจน์สุภาพ — 2025-09-30

ประเด็นเกี่ยวกับวัฒนธรรมองค์กรยังคงเป็นหัวข้อที่น่าสนใจในการศึกษาแม้ว่าบริบททางสังคมจะเปลี่ยนแปลงไป วัฒนธรรมการทำงานนั้นถือเป็นรากฐานสำคัญขององค์กร สะท้อนให้เห็นถึงพฤติกรรมของบุคลากร สภาพแวดล้อมในการทำงาน ตลอดจนประสิทธิภาพและประสิทธิผลของกำลังแรงงาน บทความนี้มุ่งนำเสนอแง่มุมที่น่าสนใจของวัฒนธรรมการทำงานหนัก ผ่านการทบทวนวรรณกรรมจากเอกสาร บทความวิจัย และบทความวิชาการทั้งในประเทศและต่างประเทศ

ข้อสรุปของการศึกษาแสดงถึงมุมมองที่หลากหลายครอบคลุมหัวข้อต่าง ๆ ต่อไปนี้ 1) นิยามและความเป็นมาของวัฒนธรรมการทำงานหนัก 2) ผลกระทบของวัฒนธรรมการทำงานหนักต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิต และ 3) ความท้าทายในการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมองค์กร องค์กรในปัจจุบันต้องเรียนรู้ที่จะปรับตัวโดยเน้นที่การสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ยั่งยืนและสมดุล ซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานและความเป็นอยู่ที่ดีของพนักงาน แนวทางนี้สอดคล้องกับหลักการของวัฒนธรรมต่อต้านการทำงาน