การจัดการความรู้งานศิลปกรรมไทยสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ในวัดเทวสังฆารามเพื่อการจัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมท้องถิ่นสำหรับนักศึกษาครูสังคมศึกษา

Main Article Content

ปรัชญา เหลืองแดง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) จัดการความรู้งานศิลปกรรมไทยสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นในวัดเทวสังฆาราม 2) เสนอแนวทางการใช้องค์ความรู้งานศิลปกรรมไทยสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นในวัดเทวสังฆารามในการจัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมท้องถิ่นสำหรับนักศึกษาครูสังคมศึกษา ผู้วิจัยใช้วิธีการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร และการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลหลัก จำนวน 5 คน ใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา และการวิเคราะห์แบบอุปนัย ผลการวิจัยมีดังนี้ 1) การจัดความรู้งานศิลปกรรมไทยสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นในวัดเทวสังฆาราม พบว่า วัดแห่งนี้สร้างขึ้นในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น โดยปรากฏหลักฐานลายลักษณ์อักษรตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และเริ่มชัดเจนขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หลักฐานทางศิลปกรรมที่ปรากฏ ภายในวัดส่วนใหญ่ มีรูปแบบและรายละเอียดที่บ่งบอกถึงอิทธิพลงานศิลปกรรมจากกรุงเทพฯ ช่วงประมาณรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว 2) แนวทางการใช้องค์ความรู้งานศิลปกรรมไทยสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นในวัดเทวสังฆารามในการจัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมท้องถิ่นสำหรับนักศึกษาครูสังคมศึกษา มี 3 แนวทาง คือ 1) การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการพัฒนาต่อยอดองค์ความรู้ทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมที่มีอยู่ให้เป็นผลงานสร้างสรรค์หรือองค์ความรู้ใหม่ เชิงสาระทางสังคมศึกษา และการจัด การเรียนรู้สังคมศึกษา 2) การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เชื่อมโยงผู้เรียนกับท้องถิ่น ในมิติของประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรม เพื่อให้ผู้เรียนรับรู้ถึงคุณค่าและความสำคัญของท้องถิ่น และ 3) การนำองค์ความรู้ด้านประวัติศาสตร์ และมรดกศิลปวัฒนธรรมในท้องถิ่น มาจัดเป็นกิจกรรมเสริมการเรียนรู้ในรายวิชาที่เกี่ยวข้อง หรือโครงการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
เหลืองแดง ป. (2020). การจัดการความรู้งานศิลปกรรมไทยสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ในวัดเทวสังฆารามเพื่อการจัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมท้องถิ่นสำหรับนักศึกษาครูสังคมศึกษา. วารสารมนุษยสังคมปริทัศน์, 22(1), 144–160. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/hspbruacthjournal/article/view/256849
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมศิลปากร, สำนักศิลปากรที่ 3 พระนครศรีอยุธยา, กลุ่มอนุรักษ์โบราณสถาน. (2551). โครงการจัดทำ องค์ความรู้ด้านการสำรวจสถาปัตยกรรมเพื่อการอนุรักษ์โบราณสถาน: อาคารประเภทเครื่องมุงปีงบประมาณ 2551. พระนครศรีอธุยธา: ผู้แต่ง.

เฉลิม มลิลา. (2522). หลักการและวิธีการสอนประวัติศาสตร์ในโรงเรียนมัธยม. กรุงเทพฯ: ภาควิชาหลักสูตรและการสอน คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

ตรี อมาตยกุล. (2511). นำเที่ยวจังหวัดกาญจนบุรี ใน พุทธสาสนคติ และรวมเรื่องเมืองกาญจน์. พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ พระเทพมงคลรังสี (ดี พุทธโชติ) เจ้าอาวาสวัดเทวสังฆาราม และเจ้าคณะจังหวัดกาญจนบุรี ณ เมรุวัดเทวสังฆาราม กาญจนบุรี วันที่ 7 เมษายน 2511. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

ทิศนา แขมมณี. (2550). ศาสตร์การสอน องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี. คณะครุศาสตร์. สาขาวิชาสังคมศึกษา. (2562). หลักสูตรครุศาสตรบัณฑิตสาขาวิชาสังคมศึกษา (4 ปี) (หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2562). (เอกสารอัดสำเนา).

มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปภัมภ์. (2557). คู่มือการจัดระบบการเรียนการสอนที่ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้. พระนครศรีอยุธยา: เทียนวัฒนา พริ้นท์ติ้ง.

เมธินี วงศ์วานิช รัมภกาภรณ์. (2558). แนวคิดจิตตปัญญาศึกษาสู่การปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

ยิ่งยง เรืองทอง. (2542). พื้นฐานวัฒนธรรม. อุบลราชธานี: ภาควิชาสังคมวิทยา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ สถาบันราชภัฏอุบลราชธานี.

วรรณกร ทวีแก้ว. (2553). การพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้ สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

วลัยลักษณ์ ทรงศิริ. (2557). ปฏิบัติการประวัติศาสตร์ท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: มูลนิธิเล็ก-ประไพวิริยะพันธุ์.

วัชรา เล่าเรียนดี. (2556). รูปแบบและกลยุทธ์การจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาทักษะการคิด. นครปฐม: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ศศิพัชร จำปา. (2558). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นโดยใช้แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์เพื่อส่งเสริมกระบวนการคิดทางประวัติศาสตร์. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาหลักสูตรและการสอน คณะศึกษาศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ศักดิ์ชัย สายสิงห์. (2556). พุทธศิลป์สมัยรัตนโกสินทร์ พัฒนาการของงานช่าง และแนวคิดที่ปรับเปลี่ยน. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ.

สิริวรรณ ศรีพหล. (2553). การจัดการเรียนการสอนวิชาประวัติศาสตร์ในสถานศึกษา. นนทบุรี: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) และสถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ. (2548). การจัดการความรู้จากทฤษฎีสู่การปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: ผู้แต่ง.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560–2579.กรุงเทพฯ: ผู้แต่ง.

อุไรวรรณ แย้มแสงสังข์. (2555). การจัดการองค์ความรู้เบื้องต้น. กรุงเทพฯ: ไอกุ๊ป เพรส.

Bloom, B., Engelhart, M., Furst, E., Hill, W., & Krathwohl. D. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Handbook I: Cognitive domain. New York: Long Man Green.

Devries, R., & Zan, B. (1992, Spring). Study compares teachers and classroom atmospheres. The constructivist, 12(2): 1-2, 3-6.

Hills, P.J. A . (1982). Dictionary of education. London: Routledge & Kegan Payi.

Jonassen, D. H. (1992). Evaluating constructivist learning: Constructivism and the technology of instruction. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.

McNurlin, B.C., & Spargue, R.H. (2006). Information systems management in practice (7th ed.). New Jersey: Pearson Education International.

Moran, P. (2001). Language-and-culture In teaching culture: Perspectives in practice. Boston, MA: Heinle &. Heinle.

Villegas, A. M., & Lucas, T. (2002). Educating culturally responsive teachers: A coherent approach. Albany, NY: SUNY Press.