การพัฒนาชุดกิจกรรมศิลปะเพื่อส่งเสริมอัตลักษณ์ความเชื่อในชุมชนเยาวราช

Main Article Content

พรเพ็ญ คงหน่วย
อุษณา พิมพร
พิมพ์ชนก ขัติยะ
มุทิตา เทพบางจาก
สโรชา แซ่ตัน
อาภานุช จันแพทย์รักษ์
นภัทร เอกจริยกร
อภิชาติ พลประเสริฐ
ศิริก้อย ชุตาทวีสวัสดิ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาอัตลักษณ์ด้านความเชื่อของชาวไทยเชื้อสายจีนในเยาวราช 2) เพื่อออกแบบกิจกรรมศิลปะสำหรับบุคคล 3 ช่วงวัย และ 3) สรุปและประเมินผลการจัดกิจกรรม กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ เด็กและเยาวชน ผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุ จำนวน 30 คนในเยาวราช เครื่องมือการวิจัย คือ 1) แบบสัมภาษณ์ความคิดเห็นด้านอัตลักษณ์วัฒนธรรมจีน 2) ชุดกิจกรรมศิลปะเพื่อส่งเสริมอัตลักษณ์ความเชื่อในชุมชนเยาวราช ประเมินคุณภาพกิจกรรมโดยผู้เชี่ยวชาญด้านกิจกรรมศิลปะและด้านวัฒนธรรมจีน และ 3) แบบประเมินความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมกิจกรรม ผลการวิจัยพบว่า 1) อัตลักษณ์ด้านความเชื่อของชาวไทยเชื้อสายจีนในย่านเยาวราชประกอบด้วย 3 กลุ่มหลัก คือ เทศกาล เทพเจ้า และศาลเจ้า 2) กิจกรรมศิลปะที่เหมาะสมสำหรับกลุ่มคน 3 ช่วงวัย ได้แก่ ปฏิทินแขวนที่มีเนื้อหาด้านเทศกาล ความเชื่อ ในรูปแบบสิ่งพิมพ์และปฏิทินออนไลน์ภาพเทพเจ้าในรูปแบบดิจิทัลสติกเกอร์วันสำคัญ 3) ผลการจัดกิจกรรม พบว่า ผู้เข้าร่วมกิจกรรมมีความพึงพอใจต่อชุดกิจกรรมศิลปะด้านการมีส่วนร่วมและกิจกรรมเหมาะสำหรับทุกวัยในระดับดีมาก และ 4) ผลการประเมินคุณภาพกิจกรรมศิลปะจากผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดกิจกรรมศิลปะและจากผู้เชี่ยวชาญด้านความเชื่อชาวจีนอยู่ในระดับดีมาก แนวทางการขยายผลของชุดกิจกรรม สามารถนำไปใช้ในเชิงพาณิชย์ในกลุ่มผู้ประกอบการคาเฟ่ หรือผู้ประกอบการการท่องเที่ยววัฒนธรรมและวิธีการไปใช้เพื่อพัฒนากิจกรรมศิลปะในพื้นที่อื่นได้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
คงหน่วย พ. ., พิมพร อ. ., ขัติยะ พ. ., เทพบางจาก ม. ., แซ่ตัน ส., จันแพทย์รักษ์ อ. ., เอกจริยกร น., พลประเสริฐ อ. . ., & ชุตาทวีสวัสดิ์ ศ. . . (2024). การพัฒนาชุดกิจกรรมศิลปะเพื่อส่งเสริมอัตลักษณ์ความเชื่อในชุมชนเยาวราช. วารสารมนุษยสังคมปริทัศน์, 26(1), 127–141. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/hspbruacthjournal/article/view/274056
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม. (2559). ทุนวัฒนธรรมไทยสู่การสร้างสรรค์เศรษฐกิจ. อุตสาหกรรมสาร, (58): 1-44.

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.). (2560). เยาวราช. สืบค้นเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://thai.tourismthailand.org/Search-result/tagword/เยาวราช

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2560). ผู้สูงอายุหมายถึง. สืบค้นเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://www.dop.go.th/th/know/15/646

กุมารี ลาภอาภรณ์. (2554). เยาวราช: คุณค่าทางประวัติศาสตร์ศิลปวัฒนธรรม. ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. สืบค้นเมื่อ 27 มีนาคม 2567, จาก https://db.sac.or.th/museum/article/18

คณะแพทย์ศาสตร์รามาธิบดีโรงพยาบาล. (2561). สภาพจิตใจของวัยผู้ใหญ่. สืบค้นเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://www.rama.mahidol.ac.th/ramamental/generalknowledge/general/06272014-1009

ณชนก หล่อสมบูรณ์ และโสมฉาย บุญญานันต์. (2562). รูปแบบกิจกรรมศิลปะเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชนเก่าในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 23(1): 97-108.

ดนู จีระเดชากุล. (2541). นันทนาการสำหรับเด็ก. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.

ต้วน ลี่เซิง และ บุญยิ่ง ไร่สุขสิริ. (2543). การสำรวจศาลเจ้าจีนในเขตกรุงเทพมหานคร. สมุทรปราการ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ.

ทัศติยะ เต็มสุริยวงศ์ และ ศยามล เจริญรัตน์. (2564). การเปลี่ยนผ่านของย่านเยาวราชกับบทบาทด้านการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม และการปรับตัวของการท่องเที่ยวในสภาวะการแพร่ระบาดโควิด 19. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 8(7): 432-446.

ธีติ พฤกษ์อุดม. (2560). การพัฒนากิจกรรมศิลปะเพื่อส่งเสริมการเห็นคุณค่าของอัตลักษณ์ในงานศิลปหัตถกรรมภาคใต้สำหรับเยาวชน. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

นรุตม์ คุปต์ธนโรจน์. (2558). ย่านไชน่าทาวน์เยาวราช: พื้นที่การนำเสนออัตลักษณ์เชิงซ้อนของวัฒนธรรม ความเป็นจีนในสังคมไทยร่วมสมัย. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

นิชกานต์ เตมียศิลปิน. (2559). ศิลปะชุมชนสามแพร่ง. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ภัทรภร สุวรรณจินดา. (2560). การปรับตัวทางวัฒนธรรมของคนไทยเชื้อสายจีน: กรณีศึกษาคนไทยเชื้อสายจีน ย่านเยาวราช. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

โสมฉาย บุญญานันต์ และสุชาติ อิ่มสำราญ. (2567). กิจกรรมศิลปะที่ส่งเสริมการเห็นคุณค่าของอัตลักษณ์ศิลปะผ้าทอจังหวัดน่านสำหรับนักท่องเที่ยว. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ร่มพฤกษ์, 42(1): 55-75.

สร้อยสุดา ไชยเหล็ก. (2558). ตำนานไท้ส่วยเอี้ยะ 60 องค์และพิธีแก้ปีชงในศาสนสถานจีนในสังคมไทยร่วมสมัย. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

องค์การยูนิเซฟ ประเทศไทย (2560). อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก. สืบค้นเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://www.unicef.org/thailand/th/what-is-crc

Lu Xiaohui. (2564). กระดาษไหว้: คติความเชื่อและการเปลี่ยนแปลงของคนไทยเชื้อสายจีนชุมชนเจริญไชย ย่านเยาวราช จังหวัดกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ.