การพัฒนากระบวนการบริหารความเสี่ยงในการจัดการเรียนการสอนของภาควิชาในสถาบันอุดมศึกษาเอกชน: การประยุกต์ใช้มาตรฐานการบริหารความเสี่ยงสากล ISO 31000
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) พัฒนากระบวนการบริหารความเสี่ยงในการจัดการเรียน การสอนของภาควิชาในสถาบันอุดมศึกษาเอกชนโดยการประยุกต์ใช้มาตรฐานบริหารความเสี่ยงสากล ISO 31000 และ (2) ประเมินประสิทธิภาพของกระบวนการบริหารความเสี่ยงในการจัดการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้น ใช้วิธีการวิจัยและพัฒนาซึ่งประกอบด้วย 4 ระยะ คือ ระยะที่ 1. การศึกษาแนวคิดและแนวทาง การดำเนินงานกระบวนการบริหารความเสี่ยง ระยะที่ 2. การสร้างกระบวนการบริหารความเสี่ยง ระยะที่ 3. การ ทดลองใช้และประเมินประสิทธิภาพของกระบวนการบริหารความเสี่ยง และระยะที่ 4. การปรับปรุงกระบวนการบริหารความเสี่ยง เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้การศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ์ การสอบถาม และการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติบรรยาย และวิเคราะห์เชิงคุณภาพโดยใช้ การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยปรากฏดังนี้
1. กระบวนการบริหารความเสี่ยงในการจัดการเรียนการสอนของภาควิชาในสถาบันอุดมศึกษาเอกชน ประกอบด้วย 2 องค์ประกอบ ได้แก่ 1.1 การเตรียมการบริหารความเสี่ยง ซึ่งประกอบด้วย (1) การเตรียมความพร้อม ได้แก่ (1.1) นโยบายการบริหารความเสี่ยง (1.2) วัตถุประสงค์ของกระบวนการบริหาร ความเสี่ยง (1.3) คณะกรรมการบริหารความเสี่ยงพร้อมระบุบทบาท หน้าที่และความรับผิดชอบ (1.4) คู่มือการใช้กระบวนการบริหารความเสี่ยง และ (1.5) ผู้สอนและ/หรือผู้ปฏิบัติ และ (2) การพัฒนาความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับการดำเนินการบริหารความเสี่ยง และ 1.2 การดำเนินการบริหารความเสี่ยง ซึ่งประกอบด้วย (1) การกำหนดวัตถุประสงค์และสภาพแวดล้อมภายนอก-ภายใน (2) การระบุความเสี่ยง (3) การวิเคราะห์ความเสี่ยง (4) การประเมินความเสี่ยง (5) การจัดการความเสี่ยง (6) การทำความเข้าใจและลงมือปฏิบัติตาม แผนบริหารความเสี่ยง (7) การติดตามผล และ (8) การทบทวน
2. การประเมินประสิทธิภาพของกระบวนการบริหารความเสี่ยงในการจัดการเรียนการสอนของภาควิชา จากการนำกระบวนการบริหารความเสี่ยงที่พัฒนาขึ้นไปทดลองใช้ พบว่า กระบวนการบริหารความเสี่ยงมีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐานการประเมินทั้ง 4 ด้าน คือ (1) ด้านความเหมาะสม โดยสอดคล้องกับแนวทางการดำเนินการบริหารความเสี่ยงของสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (2) ด้านความเป็นไปได้ โดยมีแนวทางการปฏิบัติที่เป็นที่ยอมรับสำหรับผู้ปฏิบัติงาน ขั้นตอนการดำเนินงานสามารถเข้าใจได้ง่าย โดยแต่ละขั้นตอนการดำเนินงานการบริหารความเสี่ยงสามารถนำไปปฏิบัติได้ในสถานการณ์จริง (3) ด้านความเป็นประโยชน์ ภาควิชาสามารถเตรียมความพร้อมและรองรับ การเปลี่ยนแปลงของสถานการณ์ที่อาจจะเกิดขึ้นเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนได้ อีกทั้งยังทำให้ผู้เกี่ยวข้องมีความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับกระบวนการบริหารความเสี่ยงเพิ่มขึ้นและสามารถดำเนินการอย่างต่อเนื่อง และ (4) ด้านความถูกต้อง ข้อมูลมีคุณภาพเชื่อถือได้ ทำให้มีรายงานสรุปผลการดำเนินการตามกระบวนการบริหารความเสี่ยงที่ถูกต้อง เชื่อถือได้ เพื่อนำเสนอผู้บริหารระดับคณะและสถาบันต่อไป
Article Details
1. กองบรรณาธิการสงวนสิทธิ์ในการพิจารณาและตัดสินการตีพิมพ์บทความในวารสาร
2. บทความทุกเรื่องจะได้รับการตรวจสอบทางวิชาการโดยผู้ทรงคุณวุฒิ แต่ข้อความและเนื้อหาในบทความที่ตีพิมพ์เป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนแต่เพียงผู้เดียว มิใช่ความคิดเห็นและความรับผิดชอบของมหาวิทยาลัยศรีปทุม
3.การคัดลอกอ้างอิงต้องดำเนินการตามการปฏิบัติในหมู่นักวิชาการโดยทั่วไป และสอดคล้องกับกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
References
ขนิษฐา ชัยรัตนาวรรณ. 2011. การบริหารความเสี่ยงสากล ISO 31000 กับระบบการศึกษาของไทย. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal 4( 1): 419-434.
ขนิษฐา ชัยรัตนาวรรณ.2557. ความเสี่ยง: ปัจจัยสำคัญ ผู้ที่เกี่ยวข้อง และกระบวนการบริหารความเสี่ยงในสถาบันอุดมศึกษาไทย. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal 7( 2): 106-120.
จิรพร สุเมธีประสิทธิ์. 2555. มารู้จักมาตรฐานการบริหารความเสี่ยงระดับสากลกัน. สืบค้นเมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม 2556 .
ณรงค์ อยู่ถนอม. 2554. รายงานผลการฝึกอบรม โครงการอบรมเชิงปฏิบัติการ หลักสูตร “การบริหารงานอุดมศึกษาระดับสูง” รุ่นที่ 4. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยศรีปทุม.
ธรรญา สุขสมัย. 2552. เอกสารประกอบการอบรมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง การบริหารความเสี่ยงขององค์กรแบบบูรณาการ. วันที่ 12-13 มิถุนายน 2552, สถาบันวิจัยและพัฒนาเพื่ออุตสาหกรรม สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย.
นริศ โรจน์วิศาลทรัพย์. 2550. การประเมินความเสี่ยงและความปลอดภัยในโรงงาน. สำนักพัฒนาศักยภาพนักวิทยาศาสตร์ห้องปฏิบัติการ, ย่งอินเตอร์เทรด.
ประภาพรรณ รักเลี้ยง และคณะ. 2556. “การพัฒนารูปแบบการบริหารความเสี่ยงของสถาบันอุดมศึกษาเอกชน.” วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร 15(3): 59-65.
ประเสริฐ อัครประถมพงศ์. 17 มีนาคม 2555. ผู้ช่วยอธิการบดี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สัมภาษณ์.
วิทยากร เชียงกูล. 2555. การศึกษาไทยใช้งบสูง แต่ประสิทธิภาพ/คุณภาพต่ำ. สืบค้นเมื่อวันที่ 27 ธันวาคม 2555.
วุฒิชัย ธนาพงศธร, เอกธิป สุขวารี และ กัลญา โอภาสเสถียร. 2552. การวิจัยเรื่อง การพัฒนาตัวบ่งชี้เพื่อกำกับติดตามการจัดการอุดมศึกษาตามกรอบมาตรฐานการอุดมศึกษาและกรอบแผนอุดมศึกษาระยะยาว 15 ปี ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2551-2565). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา.
ศิริชัย กาญจนวาสี. 2547. ทฤษฎีการประเมิน. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศูนย์สำรวจความคิดเห็น “นิด้าโพล”. 2557. ปัญหาคุณภาพบัณฑิตไทย. สืบค้นเมื่อวันที่ 17 กันยายน พ.ศ. 2557.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. 2552. รายงานการสังเคราะห์งานวิจัยเกี่ยวกับคุณภาพการศึกษาไทย : การวิเคราะห์ อภิมาน (meta-analysis) . กรุงเทพมหานคร : สำนักประเมินผลการจัดการศึกษา.
สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา. สำนักมาตรฐานและประเมินผลอุดมศึกษา. 2554. คู่มือการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ระดับอุดมศึกษา พ.ศ. 2553. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร : ภาพพิมพ์.
สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา.2558. คู่มือการประกันคุณภาพการศึกษาภายใน ระดับอุดมศึกษา พ.ศ. 2557. กรุงเทพมหานคร : ภาพพิมพ์.
สุพรรณิการ์ ธรรมนิทัศนา. 2550. “การประยุกต์ ใช้มาตรฐานการบริหารความเสี่ยงสำหรับองค์กรอุตสาหกรรมการผลิต กรณีศึกษา อุตสาหกรรมแปรรูปกระดาษ.” วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาวิศวกรรมอุตสาหการ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สมหวัง พิธิยานุวัฒน์. 2549. วิธีวิทยาการประเมินศาสตร์แห่งคุณค่า. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Carl A. Gibson. 2009. Seminar & workshop on developing an integrated approach to risk management in University. สมาคมศูนย์วิชาการไทย-ออสเตรเลีย, 14-16 พฤศจิกายน 2552. กรุงเทพมหานคร : โรงแรม วินเซอร์ สวีทส์.
International Organization for Standard ISO. 2009. Risk Management-Principles and Guidelines. Retrived September 29, 2010.
Knight, Kevin. W. 2009. ISO 31000 Provides Risk Management Framework. Standards & Regulations News.
Siri Thongsiri & Winai Plueksawan. 2009. Practical risk management an application of ISO 31000 standard and risk assessment techniques IEC 31010. Thai-Australian Technological Services Center, Training Manual, Bangkok. 7-9 November 2009.