The Development of Soil Management Training Manual in Ban NongUom, Tambon Na Si-Nual, Amphoe Kantarawichai, Mahasarakham
Article Sidebar
Published:
Aug 26, 2019
Keywords:
Training Manual Soil Management Knowledge Attitude Practice
Main Article Content
Abstract
The purposes of this research were, 1) to study the problems of agriculture in Ban NongUom, Tambon Na Si-Nual, AmphoeKantarawichai,
MahaSarakham province, 2) to develop a training manual for soil management with efficiency of 80/80, 3) to study the effectiveness index
of a training manual for soil management, 4) to compare the knowledge, attitude and practice before and after training on soil management for
farmers and 5) to study the satisfaction leval of training. The sample group used in the research is Ban NongUom, Tambon Na Si-Nual, Amphoe
Kantarawichai, Mahasarakham Province, 35 people who received from voluntary participation in training. Analyz Descriptive Staf Infereutial Stat
Cpaired t-test (P<0.001) The results showed that the training manual for soil management was efficiency with 81.71/93.71 which was the criteria
set at 80/80. The effectiveness index (EI) was 0.65 and farmers had the Knowledge, attitudes and practices of soil management after the training
higher than before training of the statistical significance According to the training, farmer trainees were satisfied with the most satisfaction in overall.
It showed that is training can create knowledge, attitudes and practices for good soil management of farmers in Ban NongUom, Tambon Na Si-
Nual, Amphoe Kantarawichai, Mahasarakham province.
Article Details
Section
Articles (บทความ)
References
เกษม จันทร์แก้ว. (2540). โครงการสหวิทยาการบัณฑิตศึกษา สาขาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม. (พิมพ์ครั้งที่ 3).กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
Chankaew, Kasem. (1997). Environmental Science, Bangkok, Kasetsart University. (in Thai)
โกวิทย์ รูปต่ำ. (2546). ความรู้และการปฏิบัติตนของเกษตรกลุ่มเสี่ยงเกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ตำบลละหานนา อำเภอแวงน้อย จังหวัดขอนแก่น.
การศึกษาอิสระทางสาธารณสุข ส.บ.มหาสารคาม คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Ruptam, Kovit. (2003). Knowledge and practice of at-risk agriculture related to the use of pesticides in Lahan Na Subdistrict, Waeng Noi District,
Khon Kaen Province. Independent public health education S. Maha Sarakham, Faculty of Environment and Resource Studies
Mahasarakham University. (in Thai)
จุฑามาศ สุทาธรรม และคณะ. (2555). การศึกษาปัญหาสิ่งแวดล้อมและการแก้ปัญหาโดยกระบวนการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ ตำบลเกิ้ง อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม. โครงการวิจัยสำหรับสิ่งแวดล้อมศึกษา สาขาวิชาสิ่งแวดล้อมศึกษา คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. วารสารวิชาการแพรวากาฬสินธุ์ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์ปีที่ 6 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม - สิงหาคม 2562 211.
Suthatham, Jutamas. et al. (2012). A study of environmental problems and problem solving by training process in Kaset Sub-District, Muang District, Maha Sarakham Province. Research Report on Environmental Studies Environmental Education Mahasarakrm university. (in Thai)
จุไรรัตน์ คุรุโคตร. (2554). การทำปุ๋ยหมักชีวภาพเพื่อใช้ในการเกษตรปลอดสารพิษ. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 10(1): 561-568.
Kurukhort, Julairat. (2011). The challenge of composting for use in non-toxic agriculture, System Research and Development Journal Health, Mahasarakham University, 10(1), 561-568. (in Thai)
เชิดศักดิ์ โฆวาสินธุ์. (2527). การวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์โอเดียนสโตร์.
Khowasin, Chidasak. (1984). Behavioral and social sciences research. Bangkok. Odeon Store. (in Thai)
น้ำทิพย์ คำแร่ พรนิภา ตูมโฮม และแสงรวี โมมขุนทด. (2559). การพัฒนาคู่มือฝึกอบรมการบริโภคที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม สำหรับนิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม. วารสารฉบับภาษาไทยสาขามนุษย์ศาสตร์ สังคมศาสตร์ และ ศิลปะมหาวิทยาลัยศิลปากร, 9(3): 543-556.
Khamrae, Namthip. Tumhome, Pronnipa. and Momkhunthot, Saengrawi. (2016). Development of training manuals Friendlyconsumption Environment for students of Mahasarakham University, Thai language journal, human sciences, social sciences and art, Silpakorn University, 9(3), 543- 556.
นิภาพร ปรุงนา. (2549). การพัฒนาการเรียนรู้เรื่องการผลิตและการใช้ปุ๋ยจุลินทรีย์กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนช่วงชั้นที่ 2. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการเรียนการสอน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Prungna, Nipapron. (2006). Development of learning about production and use of microbial fertilizer for career, knowledge, and technology. For students in grade 2. Thesis, Master of Education in Curriculum and Instruction Program Mahasarakham University. (in Thai)
เนรมิต โสภาพ. (2551). การพัฒนาชุดการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่องดินและธาตุอาหารหลักของพืช สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. วิทยานิพนธ์ ค.ม.(การพัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอน). อุบลราชธานี : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี.
Sophap, Nermit. (2008). Development of teaching sets Science learning group on soil and the main nutrient of plants for Mattayom 1 students, Master's thesis (Curriculum development and teaching), Ubon Ratchathani: College Ubon Ratchathani Rajabhat University. (in Thai)
ปรียาพร วงศ์อนุตคโรจน์. (2536). จิตวิทยาการศึกษา. กรุงเทพฯ: ศูนย์สื่อเสริมกรุงเทพฯ.
Wonganutakaroj, Prayaporn. (1993). Supervision of teaching. Bangkok. Bangkok Promotion Center. (in Thai)
ประภาเพ็ญ สุวรรณ. (2520). ทัศนคติ: การจัดการการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอนามัย. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.
Suwan, Prapapen. (1977). Attitude measurement change And health behavior. Bangkok. Odeon store. (in Thai)
ประภาเพ็ญ สุวรรณ. (2542). การวัดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอนามัย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ไทยวิวัฒนาพานิช.
Suwan, Prapapen. (1999). Measurement of changes in hygiene behavior. Bangkok. Thai Wattana Panich Publishing House (in Thai)
พัชทิชา กุลสุวรรณ และคณะ. (2558). ได้ศึกษาการพัฒนาคู่มือการจัดการเรียนการสอนเศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อมแบบบูรณาการ สำหรับนิสิตปริญาตรี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. วารสารศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. 9(4): 126-141.
Kunsuwan, Phachticha. and others, (2015). Studied the development of a manual for teaching environmental economics Integration for undergraduate students at Mahasarakham University, Journal of Education, Mahasarakham University, (9)4, 216-141. (in Thai)
ภัทรพงษ์ พละมา. (2557). การส่งเสริมการทำปุ๋ยชีวภาพจากมูลสัตว์ในโรงเรียนท่าขอนยางพิทยาคม ตำบลท่าขอนยาง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม. โครงการวิจัยสำหรับสิ่งแวดล้อมศึกษา สาขาวิชาสิ่งแวดล้อม, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Phama, Pattarapong. (2014). Promoting Biological Fertilizer from Animal Manure in Tha Khon Yang Pittayakom School, Tambon Tha Khon Yang, Kantharawichai District, Mahasarakham province, Research Projects for Environmental Education Environmental Science, Mahasarakham University. (in Thai)
รัตนาภรณ์ เข็มนาจิตร์. (2550). การพัฒนาชุดกิจกรรมการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านม่วงชุม อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์. การศึกษาค้นคว้าอิสระ วท.ม.มหาสารคาม, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Khemnachit, Rattanapron. (2007). Development of a set of environmental conservation activities for prathom suksa 5 students at Ban Muang Chum School, Si Thep District, Phetchabun Province. Independent study, M.Sc. MahaSarakham, Mahasarakham University. (in Thai)
วุฒิศักดิ์ บุญแน่น. (2558). การพัฒนาคู่มือการจัดการเรียนรู้ ชีววิทยาและปฏิบัติการชีววิทยาสิ่งแวดล้อมแบบบูรณาการ, วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 9(4): 58.
Boonan, Wuttisak. (2015). Development of a manual for learning management, biology and environmental biology practice Integrated, Journal of Education Mahasarakrm university, (9)4, 2015. (in Thai)
ศิริบัญชา จันทรโคตร. (2549). การเปรียบเทียบผลการเรียนทกั ษะการคิดวิเคราะห์และเจตคติต่อการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยีเรื่องการปลูกพืชไร้ดิน โดยใช้กิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงานและกิจกรรมการเรียนรู้แบบซิปปาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรการสอน, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Chanthkhort, Siribancha. (2006). Comparisons of Learning Achievement, Analytical Thinking Skills, and Attitudes toward the Learning Strand of Career and Technology Entitled Growing Soilless Plants Using Project Learning Activities and CIPPA Model Activities of Matthayomsueksa 5 Students. Faculty of Education, Maha Sarakham University. (in Thai)
สุภารัตน์ อ่อนก้อน. (2556). การส่งเสริมการทำน้ำหมักชีวภาพเพื่อคุมวัชพืชในข้าวนาหว่าน บ้านโคก-ก่อง ตำบลคันธารราษฎร์ อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม. โครงการวิจัยสิ่งแวดล้อมศึกษา สาขาวิชาสิ่งแวดล้อมศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Onkhon, Suparat. (2013). Promoting bio-fermentation for weed control in rice. Ban Khok-Khong, Tambon Kantararat,Kantharawichai District, Mahasarakham province, Environmental Education Research, Environmental Education Mahasarakrm university. (in Thai)
อนิรุทธิ์ วรจิตร. (2557). การส่งเสริมการใช้ประโยขน์น้ำหมักชีวภาพจากเศษอาหารเพื่อลดการใช้สารเคมีในโรงเรียนบ้านดอนหน่อง ตำบลขามเรียง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม. โครงการวิจัยสำหรับสิ่งแวดล้อมศึกษา สาขาวิชาสิ่งแวดล้อม, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Worajit, Anirut. (2017). Promoting the use of bio-fermented water from food waste to reduce the use of chemicals in schools at Ban Don Nong Kham Kham, Kantharawichai District Mahasarakham province, Research project for environmental education Department of Environment, Mahasarakham University. (in Thai)
อรทัย ผิวขาว. (2556). การส่งเสริมปัญหาการแก้ไขปัญหาดินเสื่อมคุณภาพในชุมชนบ้านศรีวิลัย ตำบลหนองปลิง อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม, วิจัยมหาวิทยาลัยมหาสารคาม. สัมภาษณ์เมื่อ 1 กรกฎาคม 2556.
Phiwkhaw, Orathai. (2013). A promotion to troubleshoot deterioration soil, for Ban Sriwilai NongPling Sub-district, Muang, MahaSarakham. Faculty Environment and Resource Studies, MahaSarakham University. (in Thai)
อรุณี ยุวะนิยม. (2546). การจัดการแก้ไขปัญหาดินเค็ม. เอกสารวิชาการกลุ่มงานวิจัยและพัฒนาการ-จัดการดินเค็ม สำนักวิจัยและพัฒนาจัดการดิน กรมพัฒนาที่ดิน 101.
Yuwaniyom, Aruni. (2003). Management of saline soil problems Academic Paper, Research and Development Group - Saline Soil Management, Bureau of Soil Research and Development, Department of Roi Et
Land Development. (in Thai)
Chankaew, Kasem. (1997). Environmental Science, Bangkok, Kasetsart University. (in Thai)
โกวิทย์ รูปต่ำ. (2546). ความรู้และการปฏิบัติตนของเกษตรกลุ่มเสี่ยงเกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ตำบลละหานนา อำเภอแวงน้อย จังหวัดขอนแก่น.
การศึกษาอิสระทางสาธารณสุข ส.บ.มหาสารคาม คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Ruptam, Kovit. (2003). Knowledge and practice of at-risk agriculture related to the use of pesticides in Lahan Na Subdistrict, Waeng Noi District,
Khon Kaen Province. Independent public health education S. Maha Sarakham, Faculty of Environment and Resource Studies
Mahasarakham University. (in Thai)
จุฑามาศ สุทาธรรม และคณะ. (2555). การศึกษาปัญหาสิ่งแวดล้อมและการแก้ปัญหาโดยกระบวนการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ ตำบลเกิ้ง อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม. โครงการวิจัยสำหรับสิ่งแวดล้อมศึกษา สาขาวิชาสิ่งแวดล้อมศึกษา คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. วารสารวิชาการแพรวากาฬสินธุ์ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์ปีที่ 6 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม - สิงหาคม 2562 211.
Suthatham, Jutamas. et al. (2012). A study of environmental problems and problem solving by training process in Kaset Sub-District, Muang District, Maha Sarakham Province. Research Report on Environmental Studies Environmental Education Mahasarakrm university. (in Thai)
จุไรรัตน์ คุรุโคตร. (2554). การทำปุ๋ยหมักชีวภาพเพื่อใช้ในการเกษตรปลอดสารพิษ. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 10(1): 561-568.
Kurukhort, Julairat. (2011). The challenge of composting for use in non-toxic agriculture, System Research and Development Journal Health, Mahasarakham University, 10(1), 561-568. (in Thai)
เชิดศักดิ์ โฆวาสินธุ์. (2527). การวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์โอเดียนสโตร์.
Khowasin, Chidasak. (1984). Behavioral and social sciences research. Bangkok. Odeon Store. (in Thai)
น้ำทิพย์ คำแร่ พรนิภา ตูมโฮม และแสงรวี โมมขุนทด. (2559). การพัฒนาคู่มือฝึกอบรมการบริโภคที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม สำหรับนิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม. วารสารฉบับภาษาไทยสาขามนุษย์ศาสตร์ สังคมศาสตร์ และ ศิลปะมหาวิทยาลัยศิลปากร, 9(3): 543-556.
Khamrae, Namthip. Tumhome, Pronnipa. and Momkhunthot, Saengrawi. (2016). Development of training manuals Friendlyconsumption Environment for students of Mahasarakham University, Thai language journal, human sciences, social sciences and art, Silpakorn University, 9(3), 543- 556.
นิภาพร ปรุงนา. (2549). การพัฒนาการเรียนรู้เรื่องการผลิตและการใช้ปุ๋ยจุลินทรีย์กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนช่วงชั้นที่ 2. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการเรียนการสอน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Prungna, Nipapron. (2006). Development of learning about production and use of microbial fertilizer for career, knowledge, and technology. For students in grade 2. Thesis, Master of Education in Curriculum and Instruction Program Mahasarakham University. (in Thai)
เนรมิต โสภาพ. (2551). การพัฒนาชุดการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่องดินและธาตุอาหารหลักของพืช สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. วิทยานิพนธ์ ค.ม.(การพัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอน). อุบลราชธานี : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี.
Sophap, Nermit. (2008). Development of teaching sets Science learning group on soil and the main nutrient of plants for Mattayom 1 students, Master's thesis (Curriculum development and teaching), Ubon Ratchathani: College Ubon Ratchathani Rajabhat University. (in Thai)
ปรียาพร วงศ์อนุตคโรจน์. (2536). จิตวิทยาการศึกษา. กรุงเทพฯ: ศูนย์สื่อเสริมกรุงเทพฯ.
Wonganutakaroj, Prayaporn. (1993). Supervision of teaching. Bangkok. Bangkok Promotion Center. (in Thai)
ประภาเพ็ญ สุวรรณ. (2520). ทัศนคติ: การจัดการการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอนามัย. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.
Suwan, Prapapen. (1977). Attitude measurement change And health behavior. Bangkok. Odeon store. (in Thai)
ประภาเพ็ญ สุวรรณ. (2542). การวัดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอนามัย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ไทยวิวัฒนาพานิช.
Suwan, Prapapen. (1999). Measurement of changes in hygiene behavior. Bangkok. Thai Wattana Panich Publishing House (in Thai)
พัชทิชา กุลสุวรรณ และคณะ. (2558). ได้ศึกษาการพัฒนาคู่มือการจัดการเรียนการสอนเศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อมแบบบูรณาการ สำหรับนิสิตปริญาตรี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. วารสารศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. 9(4): 126-141.
Kunsuwan, Phachticha. and others, (2015). Studied the development of a manual for teaching environmental economics Integration for undergraduate students at Mahasarakham University, Journal of Education, Mahasarakham University, (9)4, 216-141. (in Thai)
ภัทรพงษ์ พละมา. (2557). การส่งเสริมการทำปุ๋ยชีวภาพจากมูลสัตว์ในโรงเรียนท่าขอนยางพิทยาคม ตำบลท่าขอนยาง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม. โครงการวิจัยสำหรับสิ่งแวดล้อมศึกษา สาขาวิชาสิ่งแวดล้อม, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Phama, Pattarapong. (2014). Promoting Biological Fertilizer from Animal Manure in Tha Khon Yang Pittayakom School, Tambon Tha Khon Yang, Kantharawichai District, Mahasarakham province, Research Projects for Environmental Education Environmental Science, Mahasarakham University. (in Thai)
รัตนาภรณ์ เข็มนาจิตร์. (2550). การพัฒนาชุดกิจกรรมการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านม่วงชุม อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์. การศึกษาค้นคว้าอิสระ วท.ม.มหาสารคาม, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Khemnachit, Rattanapron. (2007). Development of a set of environmental conservation activities for prathom suksa 5 students at Ban Muang Chum School, Si Thep District, Phetchabun Province. Independent study, M.Sc. MahaSarakham, Mahasarakham University. (in Thai)
วุฒิศักดิ์ บุญแน่น. (2558). การพัฒนาคู่มือการจัดการเรียนรู้ ชีววิทยาและปฏิบัติการชีววิทยาสิ่งแวดล้อมแบบบูรณาการ, วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 9(4): 58.
Boonan, Wuttisak. (2015). Development of a manual for learning management, biology and environmental biology practice Integrated, Journal of Education Mahasarakrm university, (9)4, 2015. (in Thai)
ศิริบัญชา จันทรโคตร. (2549). การเปรียบเทียบผลการเรียนทกั ษะการคิดวิเคราะห์และเจตคติต่อการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยีเรื่องการปลูกพืชไร้ดิน โดยใช้กิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงานและกิจกรรมการเรียนรู้แบบซิปปาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรการสอน, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Chanthkhort, Siribancha. (2006). Comparisons of Learning Achievement, Analytical Thinking Skills, and Attitudes toward the Learning Strand of Career and Technology Entitled Growing Soilless Plants Using Project Learning Activities and CIPPA Model Activities of Matthayomsueksa 5 Students. Faculty of Education, Maha Sarakham University. (in Thai)
สุภารัตน์ อ่อนก้อน. (2556). การส่งเสริมการทำน้ำหมักชีวภาพเพื่อคุมวัชพืชในข้าวนาหว่าน บ้านโคก-ก่อง ตำบลคันธารราษฎร์ อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม. โครงการวิจัยสิ่งแวดล้อมศึกษา สาขาวิชาสิ่งแวดล้อมศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Onkhon, Suparat. (2013). Promoting bio-fermentation for weed control in rice. Ban Khok-Khong, Tambon Kantararat,Kantharawichai District, Mahasarakham province, Environmental Education Research, Environmental Education Mahasarakrm university. (in Thai)
อนิรุทธิ์ วรจิตร. (2557). การส่งเสริมการใช้ประโยขน์น้ำหมักชีวภาพจากเศษอาหารเพื่อลดการใช้สารเคมีในโรงเรียนบ้านดอนหน่อง ตำบลขามเรียง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม. โครงการวิจัยสำหรับสิ่งแวดล้อมศึกษา สาขาวิชาสิ่งแวดล้อม, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
Worajit, Anirut. (2017). Promoting the use of bio-fermented water from food waste to reduce the use of chemicals in schools at Ban Don Nong Kham Kham, Kantharawichai District Mahasarakham province, Research project for environmental education Department of Environment, Mahasarakham University. (in Thai)
อรทัย ผิวขาว. (2556). การส่งเสริมปัญหาการแก้ไขปัญหาดินเสื่อมคุณภาพในชุมชนบ้านศรีวิลัย ตำบลหนองปลิง อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม, วิจัยมหาวิทยาลัยมหาสารคาม. สัมภาษณ์เมื่อ 1 กรกฎาคม 2556.
Phiwkhaw, Orathai. (2013). A promotion to troubleshoot deterioration soil, for Ban Sriwilai NongPling Sub-district, Muang, MahaSarakham. Faculty Environment and Resource Studies, MahaSarakham University. (in Thai)
อรุณี ยุวะนิยม. (2546). การจัดการแก้ไขปัญหาดินเค็ม. เอกสารวิชาการกลุ่มงานวิจัยและพัฒนาการ-จัดการดินเค็ม สำนักวิจัยและพัฒนาจัดการดิน กรมพัฒนาที่ดิน 101.
Yuwaniyom, Aruni. (2003). Management of saline soil problems Academic Paper, Research and Development Group - Saline Soil Management, Bureau of Soil Research and Development, Department of Roi Et
Land Development. (in Thai)