LAW การกำหนดมาตรการทางกฎหมายสำหรับปัญญาประดิษฐ์
คำสำคัญ:
มาตรการทางกฎหมาย, ปัญญาประดิษฐ์, ความรับผิดบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มุ่งศึกษาปัญหาและอุปสรรคเกี่ยวกับมาตรการทางกฎหมายสำหรับปัญญาประดิษฐ์ที่ยังไม่มีขึ้นในประเทศไทยอย่างชัดเจน ทำให้เกิดความสับสนในการบังคับใช้กฎหมาย ในกรณีที่ความเสียหายเกิดขึ้นจากระบบปัญญาประดิษฐ์ กฎหมายปัจจุบันไม่มีการกำหนดมาตรการทางกฎหมายเพื่อรองรับการใช้งานปัญญาประดิษฐ์อย่างเป็นรูปธรรม เมื่อความเสียหายเกิดขึ้นจากการใช้งานระบบปัญญาประดิษฐ์ ทำให้ผู้ควบคุมหรือผู้ครอบครองทรัพย์สินที่มีการนำระบบปัญญาประดิษฐ์มาใช้นั้น มีหน้าที่ ในความรับผิดที่เกิดขึ้นตามหลักกฎหมายแพ่งและกฎหมายอาญาที่มีอยู่ แม้จะเกิดจากความผิดพลาดของระบบปัญญาประดิษฐ์ ก็ยังคงมีหน้าที่ในความรับผิด เพราะไม่มีกฎหมายกำหนดให้ผู้พัฒนาหรือผู้ประดิษฐ์ระบบปัญญาประดิษฐ์มารับผิดร่วมด้วย เว้นแต่จะพิสูจน์ให้เห็นชัดเจนว่าความเสียหายที่เกิดขึ้นนั้นเป็นความเสียหายที่เกิดขึ้นจากความผิดพลาดในการสร้างสรรค์ระบบปัญญาประดิษฐ์ขึ้นมา ซึ่งก็เป็นเรื่องยากในการพิสูจน์ เนื่องจากกความซับซ้อนของการทำงานของระบบปัญญาประดิษฐ์ ตามพระราชบัญญัติความรับผิดต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นจากสินค้าไม่ปลอดภัย พ.ศ.2551 ที่ยังไม่มีความชัดเจนสำหรับการนำมาใช้กับระบบปัญญาประดิษฐ์ จึงเห็นควรมีการกำหนดมาตรการทางกฎหมายสำหรับปัญญาประดิษฐ์ที่จะนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์และเกิดความมั่นใจโดยเฉพาะ เพื่อความชัดเจนเกี่ยวกับความรับผิดที่เกิดจากความผิดพลาดจากการทำงานของระบบปัญญาประดิษฐ์ เพื่อให้เกิดความสอดคล้องกับการพัฒนากฎหมายทางด้านเทคโนโลยีตามรัฐธรรมนูแห่งราชอาณาจักรไทย และระบบกฎหมายสากลที่มีการกำหนดมาตรการทางกฎหมายสำหรับระบบปัญญาประดิษฐ์
เอกสารอ้างอิง
เขมภัทร ทฤษฎิคุณ และวิชญาดา อำพนกิจวิวัฒน์. (2568, 27 มีนาคม). การเดินหน้ากฎหมายปัญญาประดิษฐ์ของไทย: การพัฒนาที่อยู่บนทางสองแพร่ง (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก: https://tdri.or.th/2025/03/navigating-thailand-ai-law-article/ [2568, 10 ตุลาคม].
คอราไลน์. (2567). ทำความรู้จักพื้นฐานของปัญญาประดิษฐ์หรือ AI แต่ละประเภท (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก: https://www.coraline.co.th/posts/ทำความรู้จักพื้นฐานของ-ai-แต่ละประเภท [2568,12 ตุลาคม].
จรรยา ชมศิริ. (2568). จาก EU Act สู่แนวทางการพัฒนากฎหมาย AI ของไทย: สร้างสมดุลระหว่างนวัตกรรมและการคุ้มครองสิทธิ (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก: https://www.depa.or.th/en/article-view/eu-ai-act-ai [2568, 10 ตุลาคม].
ณัฐชนน อักษรารัตนานนท์. (2565). ความรับผิดทางอาญาเกี่ยวกับระบบปัญญาประดิษฐ์ศึกษากรณีเฉพาะรถยนต์ขับเคลื่อนด้วยระบบปัญญาประดิษฐ์. วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานิติศาสตร์, คณะนิติศาสตร์ปรีดี พนมยงค์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
ภูมินทร์ บุตรอินทร์. (2561). กฎหมายกับปัญญาประดิษฐ์. วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 47(3), หน้า 491-511.
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. (2565). “แนวปฏิบัติจริยธรรมด้านปัญญาประดิษฐ์” กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก: https://waa.inter.nstda.or.th/stks/pub/2022/20220331-ori-ai-research-integrity-guideline.pdf [2568, 20 ตุลาคม].
Federal Office of Justice. (2017). German Road Traffic Act (Online). Available: https://www.gesetze-im-internet.de/englisch_stvg/englisch_stvg.html [2568, 20 ตุลาคม].
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 มหาวิทยาลัยศรีปทุม วิทยาเขตชลบุรี

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทุกบทความเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการศรีปทุม ชลบุรี