การจัดการการสืบทอดธุรกิจครอบครัวจากรุ่นสู่รุ่นให้ประสบความสำเร็จ

บทคัดย่อ

     การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการบริหารจัดการธุรกิจครอบครัว และเพื่อศึกษากระบวนการบริหารจัดการการสืบทอดกิจการจากรุ่นหนึ่งไปสู่รุ่นหนึ่ง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (qualitative research) ประกอบด้วย การทบทวนวรรณกรรมและศึกษาจากงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง (literature review)  การสัมภาษณ์-เชิงลึก (in-depth interview) โดยสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างที่เป็นทายาทนักธุรกิจในจังหวัดระยอง จำนวน 22 คน (กลุ่มนักธุรกิจรุ่นใหม่: YEC) พบว่าแนวทางการบริหารจัดการธุรกิจครอบครัวซึ่งการสืบทอดธุรกิจครอบครัวจากรุ่นหนึ่งสู่รุ่นทายาทมีความราบรื่นและสมบูรณ์ จำเป็นต้องประยุกต์ศาสตร์การบริหารและการจัดการ ร่วมกับการศึกษาและการประยุกต์ใช้ทฤษฎีต่าง ๆ สำหรับธุรกิจครอบครัวของไทย จะแบ่งเป็น 7 ช่วงเวลา ให้ทายาทธุรกิจรุ่นต่อไปมีโอกาสศึกษาและเรียนรู้การดำเนินงานของธุรกิจครอบครัว ได้แก่ ระยะที่ 1 ระยะก่อนการเข้าสู่ธุรกิจครอบครัว ระยะที่ 2 ระยะการแนะนำทำความรู้จัก ระยะที่ 3 ระยะการฝึกงานในธุรกิจครอบครัว ระยะที่ 4 ระยะการปฏิบัติงาน ระยะที่ 5 ระยะการบริหารงานในธุรกิจครอบครัว ระยะที่ 6 ระยะการส่งมอบงานบริหารเบื้องต้น และระยะที่ 7 ระยะการส่งมอบการบริหารที่สมบูรณ์            กระบวนการบริหารจัดการการสืบทอดธุรกิจครอบครัวจากรุ่นหนึ่งไปสู่รุ่นหนึ่งในประเทศไทยมีการส่งต่อธุรกิจจากรุ่นแรกไปสู่รุ่นที่ 2 มีจำนวนมาก และในขณะเดียวกันก็มีบ้างสำหรับรุ่นที่ 2 ส่งต่อธุรกิจไปสู่รุ่นที่ 3 ดังนั้น สำหรับผู้ก่อตั้ง (รุ่นที่หนึ่ง) จึงควรให้ความสำคัญกับยุคของรุ่นทายาทที่กำลังเข้าสู่ช่วงการเปลี่ยนผ่านระหว่างรุ่น ซึ่งเป็นช่วงที่สำคัญมากที่สุดและถือเป็นความท้าทายของผู้ก่อตั้งหรือสมาชิกครอบครัวในรุ่นต่อมาว่าจะสามารถผ่านจุดถ่ายโอนธุรกิจไปได้หรือไม่ การที่ธุรกิจครอบครัวไม่สามารถถ่ายโอนธุรกิจไปสู่ทายาทรุ่นต่อไปให้สืบทอดธุรกิจต่อไปได้ อาจจะเนื่องมาจากการวางแผนด้านกระบวนการสืบทอดไม่มีประสิทธิภาพ