ปัญหาและอุปสรรคทางกฎหมายอุทธรณ์-ฎีกา ภาคปฏิบัติ

บทคัดย่อ

ระบบอุทธรณ์-ฎีกา เป็นสิทธิของคู่ความหรือบุคคลที่ได้รับผลกระทบสิทธิโดยตรงจากผลแห่งคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลชั้นต้นหรือศาลอุทธรณ์ ที่สามารถที่จะอุทธรณ์-ฎีกาคำพิพากษาต่อศาลอุทธรณ์ ศาลฎีกาได้ และผู้ได้รับผลกระทบสิทธิโดยตรงจากคำพิพากษาศาลอุทธรณ์สามารถโต้แย้งคำพิพากษาต่อศาลฎีกาได้ เว้นแต่จะถูกตัดสิทธิโดยบทจำกัดตัดสิทธิในการอุทธรณ์ฎีกาบทใดบทหนึ่ง โดยได้มีการปรับปรุงแก้ไขให้ต้องได้รับอนุญาตจากศาลฎีกา และเป็นปัญหาสำคัญที่ศาลฎีกาควรวินิจฉัยด้วย ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 247 (แก้ไขโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง (ฉบับที่ 27) พ.ศ. 2558 มาตรา 5) มาตรา 248 และมาตรา 249 (แก้ไขโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง (ฉบับที่ 27) พ.ศ. 2558 มาตรา 6) ซึ่งส่งผลให้คดีในศาลสูงมีจำนวนลดลงมาก ทำให้จำนวนผู้พิพากษาในศาลชั้นอุทธรณ์และชั้นฎีกามีน้อยตามไปด้วย

           บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิด ทฤษฎี สภาพปัญหาและอุปสรรค โดยศึกษาแนวทางแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายอุทธรณ์-ฎีกาที่จะนำมาปฏิบัติได้จริง     

                   ส่วนปัญหาที่สำคัญของปัญหาและอุปสรรคทางกฎหมายอุทธรณ์-ฎีกาคือ นักศึกษากฎหมายและนักกฎหมายที่เพิ่งก้าวเข้าสู่วิชาชีพทางด้านกฎหมาย หรือทนายความ ต้องมีประสบการณ์ และทำให้นักกฎหมายและประชาชนทั่วไปขาดหลักเกณฑ์ทางเทคนิคของกฎหมายสาขานี้ที่มีอยู่สูงมาก ยากจะปฏิบัติให้ถูกต้องครบถ้วนได้ อีกทั้งจากประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 193 ทวิ ห้ามมิให้อุทธรณ์คำพิพากษาศาลชั้นต้นในปัญหาข้อเท็จจริงในคดี ซึ่งอัตราโทษอย่างสูงตามที่กฎหมายกำหนดไว้ให้จำคุกไม่เกินสามปีหรือปรับไม่เกินหกหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ เว้นแต่กรณีต่อไปนี้ให้จำเลยอุทธรณ์ในปัญหาข้อเท็จจริงได้ (1) จำเลยต้องคำพิพากษาให้ลงโทษจำคุก หรือให้ลงโทษกักขังแทนโทษจำคุก (2) จำเลยต้องคำพิพากษาให้ลงโทษจำคุก แต่ศาลรอการลงโทษไว้ (3) ศาลพิพากษาว่าจำเลยมีความผิด แต่รอการกำหนดโทษไว้ หรือ (4) จำเลยต้องคำพิพากษาให้ลงโทษปรับเกินหนึ่งพันบาท ทำให้นักศึกษากฎหมายและนักกฎหมายที่เพิ่งก้าวเข้าสู่วิชาชีพทางด้านกฎหมาย ทนายความ หรือประชาชนทั่วไป เกิดความสับสนในการเขียนอุทธรณ์หรือฎีกาได้