การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์บนพื้นฐานของชุมชน
คำสำคัญ:
การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์, การท่องเที่ยวชุมชนบทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนวรรณกรรมและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เพื่อเสนอแนวคิดเรื่อง “การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์บนพื้นฐานของชุมชน” โดยกล่าวถึงพฤติกรรมของนักท่องเที่ยวในปัจจุบันที่ทำให้การท่องเที่ยวเปลี่ยนแปลงไป โดยเน้นส่งเสริมการท่องเที่ยวที่มีคุณภาพจากกระแสความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์ประเพณีและวัฒนธรรมดั้งเดิม กำลังได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวและมีแนวโน้มที่จะเข้ามาทดแทนการท่องเที่ยวเชิงปริมาณมากขึ้น การท่องเที่ยวเชิงทางเลือกอย่างการท่องเที่ยวชุมชน จึงมีส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดการท่องเที่ยวที่ช่วยส่งเสริมและรักษาสมดุลของเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ของชุมชน ให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการจัดการ การดำเนินกิจกรรม การกำหนดทิศทางและตัดสินใจ เพื่อส่งเสริมความภาคภูมิใจในชุมชนของตน โดยมีการนำนวัตกรรมทางการท่องเที่ยวมาจัดกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ ก่อให้เกิดเป็นการท่องเที่ยวรูปแบบใหม่ที่มีความเป็นเอกลักษณ์ของแต่ละชุมชน ประกอบด้วยสถานที่สร้างสรรค์ งานหรือกิจกรรมสร้างสรรค์ และกระบวนการท่องเที่ยวที่สร้างสรรค์ ให้ความสนใจกับวัฒนธรรม ใส่ใจกับผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืนของชุมชน มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และมีปฏิสัมพันธ์ทางบวกผ่านประสบการณ์ของนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวในพื้นที่ชุมชนแหล่งท่องเที่ยว
เอกสารอ้างอิง
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2545). แผนปฏิบัติการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศบ้านดอนมูล อำเภอท่าวังผา
จังหวัดน่าน: โครงการจัดทำแผนปฏิบัติการจัดการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศแบบครบวงจรในพื้นที่นำร่อง. กรุงเทพฯ: การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.
ชุติกาญจน์ กันทะอู. (2560). การท่องเที่ยวโดยชุมชนเป็นฐาน: กรณีศึกษา บ้านร่องฟอง อำเภอเมือง จังหวัดแพร่. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนามนุษย์และสังคม, บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณรงค์ พลีรักษ์. (2557). โครงการการจัดการการท่องเที่ยวชุมชนในพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออก: ชลบุรี ระยอง จันทบุรี และตราด. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.
ดวงใจ พาณิชเจริญกิจ. (2555). การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ จังหวัดภูเก็ต: กรณีศึกษาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชิโนโปรตุกีส. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาสังคมศาสตร์, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง.
ดาริน วรุณทรัพย์. (2561). รูปแบบการจัดการทุนทางวัฒนธรรมเพื่อการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ในประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาชาวิชาการจัดการเพื่อการพัฒนา, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์.
ปิยะณัฐ คล้ายเดือน. (2559). แนวทางการใช้การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ในการพัฒนาชุมชน ตำบลบ่อสวก อำเภอเมือง จังหวัดน่าน. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการการท่องเที่ยว
แบบบูรณาการ, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
รัชฎา จิรธรรมกุล. (2559). แนวทางการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์ด้านวัฒนธรรม ในชุมชนบ้านแขนน อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต. วารสารกระแสวัฒนธรรม, 17(31), หน้า 3-17.
ราณี อิสิชัยกุล. (2557). การจัดการการท่องเที่ยวเฉพาะทาง. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ลัดดาวรรณ ทองใบ. (2561). การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์กับกิจกรรมการท่องเที่ยวโดยชุมชน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย, 8(2), หน้า 103-112.
วิทยา ชินบุตร. (2561). การพัฒนาทรัพยากรท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ของจังหวัดปทุมธานีเพื่อรองรับนักท่องเที่ยวจากประชาคมอาเซียน. วารสารการวิจัยการบริหารการพัฒนา, 8(1), หน้า 75-89.
ศูนย์วิจัยธนาคารออมสิน. (2561). การท่องเที่ยวชุมชน (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก: https://www.gsb.or.th/ getattachment/36295a2d-169a-4bc4-8ecc-38d3769b1211/GR_report_travel_internet_detail.aspx [2562, 9 กรกฎาคม].
สุดแดน วิสุทธิลักษณ์ และคณะ. (2556). การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ (creative tourism). กรุงเทพฯ: องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน(องค์การมหาชน).
องค์การบริหารพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน. (2553). การท่องเที่ยวโดยชุมชน (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก: http://dasta.or.th/th/component/k2/item/674-674 [2556, 3 กรกฎาคม].
_______. (2559). การท่องเที่ยวโดยชุมชนเพื่อชุมชน. กรุงเทพฯ: องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน).
Richards, Greg. (2009). Creative tourism and local development. In R., Wurzburger, A., Pattakos, & S., Pratt (Eds.), Creative tourism: A global conversation (pp. 78-90). Santa Fe, NM: Sunstone.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความทุกบทความเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการศรีปทุม ชลบุรี