การพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องเงินและเครื่องทองเชิงวัฒนธรรมสมัยรัตนโกสินทร์ เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องเงินและเครื่องทองเชิงวัฒนธรรมสมัยรัตนโกสินทร์เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์ เพื่อศึกษาความต้องการและความพึงพอใจในการใช้งานผลิตภัณฑ์เครื่องเงินและเครื่องทองเชิงวัฒนธรรมสมัยรัตนโกสินทร์ และเพื่อพัฒนาและสร้างผลิตภัณฑ์เครื่องเงินและเครื่องทองเชิงวัฒนธรรมสมัยรัตนโกสินทร์จากภูมิปัญญาไทยทางด้านศิลปกรรม โดยเป็นการศึกษาวิจัยแบบผสมผสานระหว่างวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพกับการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มเป้าหมายที่ให้ข้อมูลเชิงคุณภาพ ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญด้านเครื่องเงินและเครื่องทองเชิงวัฒนธรรม และผู้เชี่ยวชาญด้านวัฒนธรรมไทย จำนวน 10 คน กลุ่มเป้าหมายที่ให้ข้อมูลเชิงปริมาณเป็นผู้ใช้งานเครื่องเงินและเครื่องทองเชิงวัฒนธรรม จำนวน 45 คน โดยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือ แบบสัมภาษณ์และแบบสอบถามแบบประมาณค่า 5 ระดับ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เนื้อหา สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่ ค่าเฉลี่ยและค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า แนวทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องเงินและเครื่องทองเชิงวัฒนธรรมสมัยรัตนโกสินทร์เพื่อเพิ่มมูลค่าของผลิตภัณฑ์ ได้แก่ 1) ร่างรูปทรงและโครงสร้าง 2) ออกแบบลวดลาย 3) หลอมเนื้อโลหะให้ละลายในเบ้าหลอม 4) รีดโลหะโดยใช้ความร้อนและทำความสะอาด 5) ขึ้นรูปขนาดตามรูปทรง 6) จัดรูปทรง สลักเส้นลวดลาย และดุนลาย 7) เก็บลายและเรลายให้ได้มิติตามต้องการ และ 8) ประกอบชิ้นงานเครื่องเงินและเครื่องทองให้เหมาะสม ความต้องการใช้งานผลิตภัณฑ์เครื่องเงินและเครื่องทองเชิงวัฒนธรรมสมัยรัตนโกสินทร์โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก การพัฒนาและสร้างผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาไทยทางด้านศิลปกรรมทำให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวอันโดดเด่น และก่อให้เกิดมูลค่าเพิ่มของเครื่องเงินและเครื่องทองที่สร้างขึ้น  สำหรับความคิดเห็นที่มีต่อเครื่องเงินและเครื่องทองเชิงวัฒนธรรมสมัยรัตนโกสินทร์โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากเช่นกัน