การออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์สลักดุนโลหะเชิงภูมิปัญญาไทย กรณีศึกษาโพธิ์ดุน

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเทคนิคการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์สลักดุนโลหะเชิงภูมิปัญญาไทย กรณีศึกษาโพธิ์ดุน เพื่ออนุรักษ์งานหัตถศิลป์ และความต้องการ ความพึงพอใจในการใช้งานผลิตภัณฑ์สลักดุนโลหะเชิงภูมิปัญญาไทย กรณีศึกษาโพธิ์ดุน โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี กลุ่มเป้าหมายเชิงคุณภาพ ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญด้านงานหัตถศิลป์และภูมิปัญญาไทย และการสนทนากลุ่มเชิงปฏิบัติการ จำนวน 15 คน กลุ่มเป้าหมายเชิงปริมาณ จำนวน 38 คน โดยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสัมภาษณ์และแบบสอบถามแบบประมาณค่า 5 ระดับ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เนื้อหา สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน พบว่า

1. เทคนิคการออกแบบผลิตภัณฑ์สลักดุนโลหะเชิงภูมิปัญญาไทย มีขั้นตอนสำคัญ ได้แก่ 1) ร่างรูปทรงและโครงสร้างแบบใบโพธิ์ 2) ออกแบบลวดลายไทยบนใบโพธิ์ 3) หลอมเนื้อโลหะให้ละลายในเบ้าหลอม 4) รีดโลหะโดยใช้ความร้อนและทำความสะอาด 5) ขึ้นรูปขนาดตามรูปทรงของใบโพธิ์ 6) จัดรูปทรง สลักเส้นลวดลาย และดุนลาย 7) เก็บลายและเรลายให้ได้มิติตามต้องการ และ 8) ประกอบชิ้นงานโพธิ์ดุนให้เหมาะสม โดยจะขึ้นอยู่กับทักษะของช่างหัตถศิลป์เป็นสำคัญ
2. ความต้องการใช้งานผลิตภัณฑ์สลักดุนโลหะเชิงภูมิปัญญาไทยจากกรณีศึกษาโพธิ์ดุน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
3. การวิจัยนี้ทำให้ได้โพธิ์ดุนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวอันโดดเด่นและก่อให้เกิดมูลค่าเพิ่มของงานที่สร้างขึ้น ส่วนความคิดเห็นที่มีต่อผลิตภัณฑ์สลักดุนโลหะเชิงภูมิปัญญาไทยจากกรณีศึกษาโพธิ์ดุน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากเช่นกัน