ปัจจัยอันตราย 12 ประการในงานซ่อมบำรุงอากาศยาน

บทคัดย่อ

                บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายและวิเคราะห์ปัจจัยอันเป็นอันตราย 12 ประการ และเสนอแนะแนวทางในการป้องกันและลดข้อผิดพลาดจากการปฏิบัติงานของช่างซ่อมบำรุงอากาศยาน ปัจจัยอันตราย 12 ประการ หรือทฤษฎี Dirty Dozen เป็นทฤษฎีที่กล่าวถึงปัจจัย 12 ประการของมนุษย์อันเป็นสาเหตุให้เกิดความผิดพลาดของผู้ปฏิบัติงานซ่อมบำรุงอากาศยาน ซึ่งอาจนำไปสู่อุบัติเหตุทางการบินได้ โดย Gondon Dupont เป็นผู้พัฒนากรอบแนวคิดนี้ และหน่วยงานคณะกรรมการความปลอดภัยการขนส่งของแคนาดา (Transportation Safety Board of Canada: TSB) ได้นำไปประยุกต์ใช้ เป็นทฤษฎีที่ถูกใช้อย่างแพร่หลายในการฝึกอบรมหลักสูตรปัจจัยมนุษย์ (human factor) ของช่างซ่อมบำรุงอากาศยาน มีวัตถุประสงค์เพื่อลดความผิดพลาดจากการปฏิบัติงานของช่างซ่อมบำรุงอากาศยาน มุ่งเน้นปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับมนุษย์ รวมถึงปัจจัยด้านองค์กรที่ส่งผลกระทบต่อการปฏิบัติงาน โดย 12 ปัจจัยที่ทำให้เกิดความผิดพลาดในการปฏิบัติงานของช่างซ่อมบำรุงอากาศยานประกอบด้วย  1) การขาดการติดต่อสื่อสาร 2) ความชะล่าใจ 3) การขาดความรู้ 4) การขาดสมาธิ 5) การขาดการทำงานเป็นทีม 6) ความเหนื่อยล้า 7) การขาดแคลนทรัพยากร 8) ความกดดัน 9) การขาดความกล้าแสดงความคิดเห็น 10) ความเครียด 11) การขาดความตระหนักรู้ในสถานการณ์ และ 12) บรรทัดฐาน/แนวปฏิบัติของกลุ่ม สำหรับแนวทางในการแก้ไขปัจจัยดังกล่าวนั้น องค์กรต้องสามารถระบุและค้นหาปัจจัยอันตรายทั้ง 12 ประการของบุคลากรในงานซ่อมบำรุงอากาศยาน นอกจากนี้ องค์กรควรมีการกำกับดูแลอย่างใกล้ชิดและเหมาะสม มีระบบในการตรวจสอบ ป้องกันและแก้ไขข้อผิดพลาดของบุคลากรที่อาจเกิดจากปัจจัยดังกล่าว รวมถึงการเสริมสร้างจิตสำนึกและวัฒนธรรมความปลอดภัยที่เข้มแข็ง