การศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นจันทบุรี ผ่านความหมายภูมินามวิทยา กรณีศึกษาตำบลคลองนารายณ์ อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของตำบลคลองนารายณ์ อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี 2) เพื่อศึกษาหลักการตั้งชื่อของหมู่บ้านในตำบลคลองนารายณ์ อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี โดยใช้ระเบียบวิจัยเชิงคุณภาพ ข้อมูลที่ใช้ศึกษาเป็นข้อมูลภาคสนามที่ได้จากการสัมภาษณ์ผู้บอกข้อมูล และนำเสนอผลการศึกษาโดยวิธีพรรณนาวิเคราะห์ผลการวิจัยพบว่า ตำบลคลองนารายณ์ อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี มีทั้งหมด 14 หมู่บ้าน ดังนี้ 1) บ้านตีนเขา 2) บ้านคลองนารายณ์ (1) 3) บ้านคลองนารายณ์ (2) 4) บ้านเพนียด 5) บ้านสระบาป 6) บ้านสระบาปล่าง 7) บ้านถนนนอก 8) บ้านถนนใน 9) บ้านคลองมะงั่ว 10) บ้านสระบาปบน 11) บ้านศาลาแดง 12) บ้านเนินสูง 13) บ้านคลองตะเฆ่ และ 14) บ้านไชยันต์ ซึ่งมีประวัติศาสตร์และความเป็นมาที่แตกต่างกันตามลักษณะบริบทต่าง ๆ ที่โดดเด่นของแต่ละหมู่บ้าน ภูมินามหรือชื่อของหมู่บ้านเป็นไปตามสภาพแวดล้อมและเหตุการณ์แต่ละช่วงเวลา และหลักการตั้งชื่อหมู่บ้านมีดังนี้ 1) การตั้งชื่อจากเรื่องราวประวัติศาสตร์ ตำนาน  2) การตั้งชื่อตามลักษณะทางภูมิประเทศ 3) การตั้งชื่อตามความหลากหลายของพืชพรรณ 4) การตั้งชื่อตามสิ่งก่อสร้างและสถานที่  5) การตั้งชื่อตามการประกอบอาชีพในหมู่บ้าน และ 6) การตั้งชื่อตามชื่อบุคคล นอกจากนี้ประวัติศาสตร์และภูมินามวิทยายังสะท้อนให้เห็นถึงสภาพสังคมและวัฒนธรรมของตำบลคลองนารายณ์  อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรีอีกด้วย