อุปสรรคจากกฎหมายและนโยบายกับการค้าสินค้าเกษตรในประเทศไทย

Abstract

        บทความวิจัยนี้วางอยู่บนฐานวิจัยที่มุ่งศึกษาอุปสรรคที่เกิดจากกฎหมายและนโยบายในการค้าสินค้าเกษตร 3 ชนิด ที่มีความสำคัญต่อเศรษฐกิจของไทยในการส่งออกไปจำหน่ายในต่างประเทศที่สำคัญ ได้แก่ ข้าว ยางพารา อ้อยและน้ำตาลทราย โดยทำการวิเคราะห์ทางด้านกฎหมาย การดำเนินนโยบาย และมาตรการต่าง ๆ ของรัฐบาลที่ส่งผลกระทบต่อสินค้าเกษตรของไทย โดยใช้วิธีดำเนินการวิจัย 3 แบบ คือ 1) การวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) 2) การศึกษาเชิงเปรียบเทียบ (Comparative Research) และ 3) การเก็บข้อมูลจากผู้เชี่ยวชาญโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In Depth Interview) โดยการวิจัยนำเสนอการสรุปปัญหาทางกฎหมายและนโยบายที่สร้างอุปสรรคโดยใช้เครื่องมือการวิเคราะห์ผลกระทบจากกฎหมาย (Regulatory Impact Assessment (RIA)) และสังเคราะห์ข้อเสนอแนะเพื่อแก้ไขปัญหาและอุปสรรคจากกฎหมายต่อการค้าข้าว ยางพารา อ้อยและน้ำตาลทราย

        จากการศึกษาประเด็นปัญหาทางกฎหมายที่ก่อให้เกิดอุปสรรคการค้าสินค้าเกษตร ข้าว ยางพารา อ้อยและน้ำตาลทรายงานวิจัยพบว่ากฎหมายเป็นส่วนสำคัญส่งผลให้มีการจำกัดการทำการค้า ข้าว อ้อย ยาง โดยแต่สินค้าเกษตรจะมีกฎหมายเฉพาะเพื่อการกำกับซึ่งแม้ว่ากรอบกฎหมายที่กำกับแต่ละสินค้าจะสร้างให้เกิดแบบแผนที่ชัดเจนในการทำการค้าสินค้าเกษตรข้าว อ้อย ยาง แต่ทว่ากฎหมายก็เป็นส่วนทำให้มีการจำกัดทางการค้านำไปสู่การกระจุกตัวของผลประโยชน์การค้าข้าว อ้อย ยางที่เกษตรกรไม่ได้เป็นผู้กำหนดราคา

          งานวิจัยเสนอให้มีการปฏิรูปกฎหมายการที่กำกับการเกษตรและการค้าสินค้าเกษตร โดยควรมีการปรับปรุงหรือยกเลิกกฎหมายเพื่อลดกฎหมายและขั้นตอนของกฎหมายที่ไม่จำเป็นต่อการทำการค้า มีการสร้างกรอบกฎหมายและนโยบายการเข้าถึงตลาดแก่เกษตรกรและผู้ค้ารายย่อย รวมถึงการพยายาม การวางกรอบกฎหมายและนโยบายให้เกษตรกรเป็นผู้ค้าสินค้าการตลาดได้อย่างมีเสถียรภาพและยั่งยืน