มาตรการทางกฎหมายในการกำกับดูแลการเปิดเผยข้อมูลและรายงานด้านความยั่งยืนของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์

Abstract

          ปัจจุบันขณะที่ความเจริญทางด้านเทคโนโลยีต่าง ๆ มีการพัฒนาก้าวหน้าอย่างรวดเร็วแต่ประชาคมโลกก็ต้องเผชิญกับปัญหาความเสื่อมโทรมของสภาพแวดล้อม และทรัพยากรธรรมชาติปัญหาด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในขั้นวิกฤติจากหลายภูมิภาค ซึ่งเกิดจากการกระทำของมนุษย์โดยเฉพาะองค์กรภาคธุรกิจขนาดใหญ่ที่มีการดำเนินธุรกิจโดยส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมเช่น การปล่อยก๊าซเรือนกระจกเข้าสู่ชั้นบรรยากาศ แนวคิดการดำเนินธุรกิจอย่างยั่งยืนซึ่งเป็นการดำเนินธุรกิจโดยมีความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม (Environment) สังคม (Social) และมีหลักธรรมาภิบาล(Governance) ที่ดี หรือการมีความรับผิดชอบด้าน ESG จึงเกิดขึ้น มีการรณรงค์ส่งเสริมให้ภาคธุรกิจต่าง ๆ ให้ความสำคัญกับความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม สังคมและธรรมาภิบาล โดยเฉพาะบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ซึ่งเป็นภาคธุรกิจขนาดใหญ่ ปัจจุบันนักลงทุนรุ่นใหม่ ไม่เพียงวิเคราะห์เลือกลงทุนในบริษัทที่มีผลประกอบการที่ดีแต่ยังคาดหวังถึงการเจริญเติบโตอย่างยั่งยืนของบริษัท ดังนั้น นอกจากการวิเคราะห์งบการเงินประจำ ปีแล้วนักลงทุนหรือผู้มีส่วนได้เสีย ยังต้องการข้อมูลด้านความยั่งยืน หรือข้อมูลด้านความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม สังคมและธรรมาภิบาล เพื่อนำ ไปใช้ในการวิเคราะห์ประกอบการตัดสินใจลงทุนเช่นกัน
          ปัจจุบันหลายประเทศได้เริ่มมีการออกมาตรการทางกฎหมายในการกำกับดูแลการเปิดเผยข้อมูลด้านความยั่งยืนกำ หนดให้บริษัทมีการจัดทำ รายงานการเปิดเผยข้อมูลด้านความยั่งยืนในลักษณะภาคบังคับ เช่น ในสหภาพยุโรป ทำ ให้ส่งผลกระทบต่อบริษัทที่ประกอบธุรกิจข้ามชาติ หรือบริษัทที่เป็นบริษัทในห่วงโซ่อุปทานของบริษัทในสหภาพยุโรป หลายประเทศมีการแก้ไขมาตรการทางกฎหมายในการกำกับดูแลการเปิดเผยข้อมูลด้านความยั่งยืนจากภาคสมัครใจเป็นแบบภาคบังคับสำหรับประเทศไทยคณะกรรมการกำ กับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยได้มีการกำกับดูแลการเปิดเผยข้อมูลด้านความยั่งยืนตามประกาศที่ ทจ.55/2563 ที่มีการกำหนดให้บริษัทจดทะเบียนยื่นแบบรายงานงบการเงินและรายงานด้านความยั่งยืนรวมเป็นฉบับเดียวกันตามแบบ 56-1 One Report แต่ในหัวข้อที่ 3 การขับเคลื่อนด้านความยั่งยืน ยังมีลักษณะไม่เข้มงวดถ้าไม่ปฏิบัติตาม มีการกำ หนดให้แสดงเหตุผลอธิบายเพิ่มเติม (Comply or Explain Basis) และไม่มีบทกำหนดการลงโทษ ผู้เขียนมีความเห็นว่าการบังคับใช้กฎหมายในลักษณะแบบไม่เข้มงวดนี้ ไม่ช่วยในการแก้ไขปัญหาผลกระทบทางด้านสิ่งแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเท่าที่ควร ในขณะที่ประเทศไทยได้เข้าร่วมเป็นภาคีตามความตกลงปารีสของสหประชาชาติ โดยมีข้อเสนอการมีส่วนร่วมในการลดก๊าซเรือนกระจกให้ได้ร้อยละ 20 - 25 ภายในปี พ.ศ. 2573 ดังนั้น การใช้มาตรการทางกฎหมายที่มีอยู่ในลักษณะแบบไม่บังคับเข้มงวด เกรงว่าจะไม่ทันการณ์ และผู้เขียนยังมีความเห็นว่าการมีมาตรการทางกฎหมายในการกำ กับดูแลการเปิดเผยข้อมูลด้านความยั่งยืนที่เข้มงวดขึ้นจะช่วยลดช่องว่างเกี่ยวกับสมมติฐานตลาดที่มีประสิทธิภาพ (Efficient Market Hypothesis) ที่แสดงให้เห็นถึงการที่ข้อมูลข่าวสารสะท้อนถึงความมีประสิทธิภาพของตลาด และปัญหาความอสมมาตรของข้อมูล(Asymmetric Information) จึงควรมีการกำ หนดให้มีมาตรการทางกฎหมายในการกำกับดูแลการเปิดเผยข้อมูลและการจัดทำรายงานด้านความยั่งยืนในภาคบังคับมากขึ้น เพื่อสร้างมาตรฐานการจัดทำรายงานด้านความยั่งยืนให้สอดคล้องกับหลักสากล เป็นการดึงดูดนักลงทุนต่างชาติและสร้างภาพลักษณ์ที่ดีแก่ตลาดทุน ส่งเสริมการพัฒนาประเทศสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืนต่อไป