หลักความเสมอภาคเบื้องหน้ากฎหมายกับองค์การมหาชนในประเทศไทย

Main Article Content

สมพงษ์ แซ่ตัน
วัชระ กลิ่นสุวรรณ
เกรียงไกร เจริญธนาวัฒน์

Abstract

          บทความนี้มุ่งศึกษาสาระสำคัญและการปรับใช้หลักความเสมอภาคเบื้องหน้ากฎหมาย ในบริบทสากลและในบริบทของประเทศไทย ซึ่งต้องพิจารณาทั้งในส่วนเนื้อหา รูปแบบ และกระบวนการและขั้นตอน และศึกษาหลักความเสมอภาคเบื้องหน้ากฎหมายกับองค์การมหาชนในประเทศไทย จากการศึกษาพบว่า ในบริบทสากล หลักการนี้ผูกพันทางกฎหมายต่อรัฐภาคีอย่างชัดเจน เป็นระบบ และเป็นรูปธรรม ส่วนในบริบทประเทศไทย ในทางหลักการก็ได้รับการรับรองผ่านกฎหมายอย่างชัดเจน เป็นระบบ และเป็นรูปธรรมเช่นเดียวกัน แต่ในทางปฏิบัติกรณีองค์การมหาชนในประเทศไทยพบว่ายังไม่มีความชัดเจน เป็นระบบ และเป็นรูปธรรมในการปฏิบัติตามหลักการนี้ เห็นได้จากกฎที่ยังขาดการกำกับดูแล ซึ่งส่งผลต่อผู้บังคับใช้และผู้อยู่ใต้บังคับของกฎเหล่านั้นให้ไม่ได้รับความเสมอภาคในโอกาสหรือสิทธิ อันเป็นการกระทบต่อสิทธิเสรีภาพของบุคคล รวมทั้งยังกระทบกับเจตนารมณ์และวัตถุประสงค์ขององค์การมหาชน ดังนั้น การสร้างความรู้ ความเข้าใจ และความตระหนัก ในความสำคัญของหลักการและกลไกข้างต้นให้กับบุคคลที่เกี่ยวข้องกับองค์การมหาชน และให้คณะกรรมการพัฒนาและส่งเสริมองค์การมหาชน (กพม.) ใช้อำนาจหน้าที่ตามกฎหมายองค์การมหาชน ในการเสนอแนะต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อกำหนดหลักเกณฑ์กลางสำหรับให้องค์การมหาชนแต่ละแห่งใช้เป็นแนวทางในการตรากฎ จะมีส่วนช่วยให้กฎที่ตราโดยองค์การมหาชนมีความเหมาะสม อันเป็นการสะท้อนให้เห็นถึงการปฏิบัติตามหลักการได้อย่างชัดเจน เป็นระบบ และเป็นรูปธรรมยิ่งขึ้น      

Article Details

Section
บทความวิชาการ (Academic Article)

References

กพร. องค์การมหาชนและหน่วยงานของรัฐรูปแบบอื่นที่ไม่ใช่ส่วนราชการ. การส่งเสริมจริยธรรม

สำหรับองค์การมหาชน [Online]. Available URL: https://shorturl.asia/ZVfk9, 2567

(ตุลาคม, 24).

_______. ข้อมูลพื้นฐานองค์การมหาชน องค์การมหาชนที่จัดตั้งโดยพระราชกฤษฎีกา ตาม พ.ร.บ. 2542 [Online]. Available URL: https://shorturl.asia/dvgeY, 2567 (กรกฎาคม, 19).

_______. แนวทางการจัดทำระเบียบ/ข้อบังคับขององค์การมหาชนว่าด้วยการบริหารงานบุคคล [Online]. Available URL: https://shorturl.asia/n3Lm9, 2567 (กรกฎาคม, 15).

_______. แนวทางการจัดทำข้อบังคับขององค์การมหาชนว่าด้วยการเงิน การบัญชีและงบประมาณ [Online]. Available URL: https://shorturl.asia/b48xy, 2567 (กรกฎาคม, 15).

กองกิจการองค์การมหาชนและหน่วยงานของรัฐรูปแบบอื่น สำนักงาน ก.พ.ร. แนวทางการ

ควบคุมดูแล กิจการของคณะกรรมการองค์การมหาชน. กรุงเทพมหานคร: บริษัท วิชั่น

พริ้นท์ แอนด์ มีเดีย จำกัด, 2561.

เกรียงไกร เจริญธนาวัฒน์. หลักความเสมอภาค [Online]. Available URL: https://shorturl.

asia/3iNKD, 2567 (กรกฎาคม, 11).

_______. หลักพื้นฐานกฎหมายมหาชน. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์วิญญูชน,

คณะกรรมการพัฒนากฎหมาย สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา. แนวทาง คู่มือ และกฎกระทรวง

เกี่ยวกับการประเมินผลสัมฤทธิ์ [Online]. Available URL: https://shorturl.asia/

N9fc4, 2567 (กรกฎาคม, 17).

คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ. ความมุ่งหมายและคำอธิบายประกอบรายมาตราของรัฐธรรมนูญ

แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานเลขาธิการสภา

ผู้แทนราษฎร, 2562.

_______. ความมุ่งหมายและคำอธิบายประกอบรายมาตราของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย

พุทธศักราช 2560 [Online]. Available URL: https://shorturl.asia/EyD2m, 2567

(กรกฎาคม, 19).

คณะกรรมาธิการวิสามัญบันทึกเจตนารมณ์ จดหมายเหตุ และตรวจรายงานการประชุม สภาร่าง

รัฐธรรมนูญ. เจตนารมณ์รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550.

กรุงเทพมหานคร: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร, 2550.

ธัชภรณ์ ชอุ่ม. “การตรากฎขององค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย

พุทธศักราช 2540.” วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2549.

นาถะ ดวงวิชัย. เปรียบเทียบรัฐธรรมนูญ ปี 2540 – 2550 และรัฐธรรมนูญ ปี 2560.

กรุงเทพมหานคร: สำนักการพิมพ์ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร, 2560.

นันทวัฒน์ บรมานันท์. หลักกฎหมายปกครองเกี่ยวกับบริการสาธารณะ. พิมพ์ครั้งที่ 5.

กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์วิญญูชน, 2560.

บรรเจิด สิงคะเนติ. คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญและคำพิพากษาศาลปกครอง : กรณีสิทธิในการ

สมัคร [Online]. Available URL: https://shorturl.asia/TzKeL, 2567 (กรกฎาคม, 15).

บุญศรี มีวงศ์อุโฆษ. หลักการใช้อำนาจขององค์กรที่ต้องคำนึงถึงศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิและ

เสรีภาพ ตามรัฐธรรมนูญ. กรุงเทพมหานคร: รายงานการวิจัยเสนอต่อศาลรัฐธรรมนูญ, 2549.

บุปผา อัครพิมาน. รวบบทความวิชาการ เล่ม 1 : กฎหมายปกครอง ภาคสารบัญญัติ.

กรุงเทพมหานคร: ม.ป.ป.

ปธาน สุวรรณมงคล. การบริหารงานภาครัฐกับการสร้างธรรมาภิบาล. กรุงเทพมหานคร: สถาบัน

พระปกเกล้า, 2558.

พิศักดิ์ เพ็งแจ่ม. “ขอบเขตการใช้การตีความหลักความเสมอภาคของศาลปกครองไทย.” วารสาร

การเมือง การบริหาร และกฎหมาย 6, 2 (มิถุนายน–ธันวาคม 2557): 250–251.

ภัทรดา เมฆานันท์. “หลักความเสมอภาคกับการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชน : ศึกษา

กรณีคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ.” วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์

มหาวิทยาลัย, 2557.

มนตรี รูปสุวรรณ และคณะ. เจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช

กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์วิญญูชน, 2542.

เมษยา จิระวงศ์. “แนวคำวินิจฉัยของศาลปกครองเกี่ยวกับหลักความเสมอภาค.” วิทยานิพนธ์

ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2549.

ระบบกลางทางกฎหมาย, โครงการรับฟัง [Online]. Available URL: https://shorturl.asia/

z8Gi, 2567 (กรกฎาคม, 17).

ราชกิจจานุเบกษา. พระราชบัญญัติทาษรัตนโกสินทร ศก 124 [Online]. Available URL:

https://shorturl.asia/7lvZ3, 2567 (กรกฎาคม, 19).

วราภรณ์ ปิยะมงคลวงศ์. “การมอบอำนาจนิติบัญญัติให้ฝ่ายบริหาร.” วิทยานิพนธ์ปริญญา

มหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2531.

วัชระ กลิ่นสุวรรณ. สมพงษ์ แซ่ตัน และเกรียงไกร เจริญธนาวัฒน์. “การพัฒนากฎหมายองค์การ

มหาชนภายใต้หลักการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี.” วารสารผู้ตรวจการแผ่นดิน 16, 2

(ธันวาคม 2566): 49-50.

_______. “เจตนารมณ์และผลสัมฤทธิ์ขององค์การมหาชนในประเทศไทย: พัฒนาการและความเปลี่ยนแปลง.” วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง 7,1 (มกราคม 2567): 71.

_______. “ปัญหาความเป็นอิสระขององค์การมหาชนในประเทศไทย.” วารสารนิติศาสตร์

รัฐศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย 7, 2 (กรกฎาคม 2566): 20-22.

_______. และคนอื่น ๆ. “อิทธิพลของวัฒนธรรมทางการเมืองกับการจัดทำบริการสาธารณะ

โดยองค์การมหาชนในประเทศไทย.” วารสารผู้ตรวจการแผ่นดิน 17, 1 (มิถุนายน 2567):

-100.

ศูนย์ศึกษาคดีปกครอง สำนักวิจัยและวิชาการ สำนักงานศาลปกครอง. หลักความเสมอภาคและ

การเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรม. กรุงเทพมหานคร: ม.ป.ป.

สมคิด เลิศไพฑูรย์. “หลักความเสมอภาคตามคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ.” วารสารสถาบัน

พระปกเกล้า, 1, 1 (มกราคม-เมษายน 2546): 30-31.

สุรพล นิติไกรพจน์. รายงานการวิจัย เรื่อง การปรับปรุงโครงสร้างทางกฎหมายในการจัดองค์กร

ในภาคมหาชน : ความเป็นไปได้และแนวทางในการตรากฎหมายจัดตั้งองค์กรของรัฐที่

ไม่ใช่ส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจ. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการวิจัย

แห่งชาติ, 2541.

_______. ความเป็นไปได้และแนวทางการตรากฎหมายจัดตั้งองค์การมหาชน. กรุงเทพมหานคร:

สำนักงาน ก.พ., 2543.

สุปรียา แก้วละเอียด. สุประวีณ์ อาสนศักดิ์ และบุญภัทร์ ชูเกียรติ. คู่มือสำหรับการตรวจสอบความ

จำเป็นในการตรากฎหมาย. กรุงเทพมหานคร: สำนักนวัตกรรมเพื่อประชาธิปไตย สถาบัน

พระปกเกล้า, 2564.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (สำนักงาน ก.พ.ร.). ความรู้เกี่ยวกับองค์การมหาชน.

กรุงเทพมหานคร: กลุ่มพัฒนาระบบโครงสร้างราชการ สำนักงาน ก.พ.ร., 2548.

อรรถพล ใหญ่สว่าง. “หลักนิติธรรม.” วารสารจุลนิติ 11, 1 (มกราคม–กุมภาพันธ์ 2557): 39.

Freckmann, Anke and Thomas Wegerich. The German Legal System. London: Sweet &

Maxwell, 1999.

Humanrights. ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน Universal Declaration of Human

Rights [Online]. Available URL: https://shorturl.asia/l7DYh, 2567 (กรกฎาคม, 19).

Mme Célia Vérot. “คุณภาพของกฎหมาย: สภาพปัญหาและแนวทางแก้ไขในฝรั่งเศส” การ

บรรยายพิเศษ ณ ห้องปรีดีย์ พนมยงค์ ชั้น 3 สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา เมื่อวันที่ 5

กรกฎาคม 2549 ถอดความ แปลและเรียบเรียง โดย นายศุภวัฒน์ สิงห์สุวงษ์ นักกฎหมาย

กฤษฎีกา 5 สำนักกฎหมายปกครอง สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา.” วารสารกฎหมาย

ปกครอง 25, 3 (2551): 35.

SDG MOVE. SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS [Online]. Available URL: https://

shorturl. asia/dWYjl, 2024 (July, 19).

United Nations. International Covenant on Civil and Political Rights [Online],

available URL: https://shorturl.asia/OdivD, 2024 (July, 19).