การเลิกสัญญาทางปกครองโดยคู่สัญญาฝ่ายเอกชน

Abstract

          การเลิกสัญญาทางปกครองโดยคู่สัญญาฝ่ายเอกชนในประเทศไทย ได้นำแนวคิดในเรื่องของข้อกำหนดในสัญญาทางปกครองของคู่สัญญาฝ่ายปกครองที่ต้องมีเอกสิทธิ์เหนือกว่าคู่สัญญาฝ่ายเอกชน ในประเทศฝรั่งเศสมาใช้โดยให้คู่สัญญาฝ่ายปกครองมีอำนาจในการเลิกสัญญาทางปกครองฝ่ายเดียวได้โดยถือว่าเป็นอำนาจเอกสิทธิ์ที่อยู่เหนือกว่าคู่สัญญาฝ่ายเอกชนเพราะฝ่ายปกครองทำไปเพื่อประโยชน์สาธารณะ แต่ในประเทศฝรั่งเศสนั้นไม่เพียงให้คู่สัญญาฝ่ายปกครองในการเลิกสัญญาทางปกครองได้ฝ่ายเดียว แต่ได้เปิดโอกาสให้คู่สัญญาฝ่ายเอกชนสามารถเลิกสัญญาทางปกครองได้โดยการร้องขอต่อศาลปกครองให้เลิกสัญญาทางปกครองให้ได้ ดังนั้น จึงเกิดปัญหาในประเทศไทยว่าเมื่อไม่ได้นำแนวความคิดในการเปิดโอกาสให้คู่สัญญาฝ่ายเอกชนร้องขอต่อศาลให้เลิกสัญญาทางปกครองได้ของประเทศฝรั่งเศสมาทั้งหมด เมื่อคู่สัญญาฝ่ายเอกชนต้องการใช้สิทธิทางศาลในการเลิกสัญญาทางปกครองจึงไม่อาจทำได้ โดยนักกฎหมายมหาชนยังมีความเห็นที่แตกต่างกัน ในส่วนของนักกฎหมายมหาชนของไทยที่ได้รับแนวความคิดมาจากประเทศฝรั่งเศสก็ได้นำแนวความคิดว่าเอกสิทธิ์ของคู่สัญญาทางปกครองเลิกสัญญาทางปกครองได้ฝ่ายเดียวแต่คู่สัญญาฝ่ายเอกชนเลิกสัญญาทางปกครองไม่ได้ ส่วนนักกฎหมายมหาชนของไทยที่ได้รับแนวความคิดมาจากประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนีก็มองว่าคู่สัญญาฝ่ายเอกชนนั้นสามารถเลิกสัญญาทางปกครองได้ อย่างไรก็ตาม แนวคำวินิจฉัยของศาลปกครองไทยโดยส่วนใหญ่ก็ยังคงมีแนวคิดว่าไม่สามารถกำหนดคำบังคับให้คู่สัญญาฝ่ายเอกชนเลิกสัญญาทางปกครองได้

          เพื่อหาวิธีแก้ปัญหาดังกล่าวผู้เขียนจึงได้ทำการศึกษาเกี่ยวกับการเลิกสัญญาทางปกครองโดยคู่สัญญาฝ่ายเอกชนในประเทศฝรั่งเศสและประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี และจากการศึกษาพบว่า ระบบกฎหมายของประเทศฝรั่งเศสนั้นก็ได้เปิดโอกาสให้คู่สัญญาฝ่ายเอกชนสามารถเลิกสัญญาทางปกครองได้โดยร้องขอต่อศาลได้ ส่วนในระบบกฎหมายของประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนีคู่สัญญาฝ่ายเอกชนนั้นสามารถเลิกสัญญาทางปกครองได้ ตามหลักความมีอิสระทางแพ่ง และกฎหมายของประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมันก็ให้คู่สัญญาฝ่ายเอกชนเลิกสัญญาทางปกครองได้

          ผู้เขียนจึงขอเสนอแนะทั้งแนวคิดและแนวทางในการเลิกสัญญาทางปกครองให้แก่คู่สัญญาฝ่ายเอกชน โดยแบ่งออกเป็น 2 ระยะ โดยในระยะสั้นให้นำแนวความคิดของประเทศฝรั่งเศสและประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนีมาใช้ในการเรื่องของหลักและแนวความคิดมาปรับใช้ในการที่ศาลปกครองในประเทศไทยพิจารณาให้คู่สัญญาฝ่ายเอกชนเลิกสัญญาทางปกครองได้ และในส่วนของระยะยาวนั้นผู้เขียนเสนอให้มีการยกร่างพระราชบัญญัติสัญญาทางปกครองโดยนำแนวบทบัญญัติแห่งกฎหมายของประเทศฝรั่งเศสและประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนีมาปรับใช้ให้เหมาะสมกับในระบบกฎหมายประเทศไทยต่อไป