มาตรการทางกฎหมายในการควบคุมทำสัญญาภายใต้ระบบเกษตรพันธสัญญา

Abstract

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามาตรการทางกฎหมายในการควบคุมการทำ สัญญาภายใต้ระบบเกษตรพันธสัญญา ซึ่งเป็นสัญญาไม่มีชื่อประเภทหนึ่งที่ตั้งอยู่บน พื้นฐานของหลักอิสระในทางแพ่ง (Private Autonomy) และหลักเสรีภาพในการทำสัญญา (Freedom of Contract) บริษัทธุรกิจการเกษตรซึ่งมีอำนาจทางเศรษฐกิจเหนือกว่าจึง มักเป็นผู้กำหนดข้อสัญญาไว้ล่วงหน้าเพียงฝ่ายเดียว ส่วนเกษตรกรซึ่งมีอำนาจทาง เศรษฐกิจด้อยกว่าไม่มีสิทธิขอแก้ไขหรือเปลี่ยนแปลงข้อสัญญานั้นได้ มีสิทธิเลือกเพียงว่า จะเข้าทำสัญญาหรือไม่ (Take it or leave it) เท่านั้น ทำให้ข้อสัญญาบางข้อมีลักษณะที่ เอารัดเอาเปรียบเกษตรกร ซึ่งในปัจจุบันยังไม่มีมาตรการทางกฎหมายที่จะนำมาบังคับใช้ กับการทำสัญญาภายใต้ระบบเกษตรพันธสัญญาได้โดยตรง อีกทั้งยังขาดการส่งเสริมและ ควบคุมที่จริงจังจากภาครัฐ จึงทำให้บทบัญญัติที่บังคับใช้อยู่ในปัจจุบันเกิดความไม่ เหมาะสมและไม่เป็นธรรมแก่เกษตรกร

Legal Measures in Controlling Entering into Contracts Under the System of Contract Farming

In this article, the researcher studies legal measures used in controlling the drawing up of contracts under the system of contract farming. Of concern are innominate contracts based on Private Autonomy and Freedom of Contract. Agricultural business companies that have superior economic power can therefore determine contract terms in advance. Agriculturalists who have less economic power do not have the right to amend or change such contracts. They only have the right to accept or to refuse entering into the contracts. Some contract terms allow advantage to be taken of agriculturalists. At present there are no legal measures that can be applied directly to enforce the entering into contracts under the system of contract farming. There is no serious encouragement to develop such laws and to exercise proper control from the public sector. Provisions currently enforced are inappropriate and unjust to agriculturalists.