รถจักรยานยนต์: ปฏิบัติการบนท้องถนน

Abstract

หลายคนที่ได้มีโอกาสขับรถบนถนนในประเทศไทย และคงจะเคยพบเจอรถจักรยานยนต์เกือบทุกหนทุกแห่ง แต่เคยสงสัยหรือไม่ว่า นอกจากเหตุผลในเรื่องเศรษฐกิจ ที่ทำให้คนจำนวนมากไม่สามารถซื้อรถยนต์ที่นั่งส่วนบุคคลได้นั้น ยังมีเหตุผลอีกมายมาย เช่น รถจักรยานยนต์ประหยัดค่าน้ำมันกว่ารถยนต์ มีความคล่องตัวกว่า การหาที่จอดรถในเมืองใหญ่ได้ง่ายกว่า และประหยัดเวลาในการเดินทางได้มากกว่า จึงเห็นกลุ่มคนจำนวนมากซื้อจักรยานยนต์เป็นยานพาหนะ ใช้บริการรถจักรยานยนต์สาธารณะในการเดินทาง ส่งพัสดุ และส่งอาหาร เพื่อประหยัดเวลา ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นคล้ายกับจะเป็นเรื่องปกติที่พบเห็นได้ทุกวันในชีวิตประจำวัน หากมองว่าเหตุการณ์เหล่านี้เป็นทางเลือกหนึ่งในการเดินทางในเมืองที่มีรถติดหนาแน่นอย่างกรุงเทพมหานครคงจะไม่แปลกอะไร แต่ในขณะที่ทางเลือกนี้ถูกเลือกปฏิบัติในสังคม มันได้สร้างแบบแผนบางอย่างให้เกิดขึ้น ซึ่งเป็นแบบแผนที่เข้าไปแทนที่โครงสร้างเดิมในการใช้รถใช้ถนนในความเข้าใจของผู้คน การหยิบเอาแนวการมองด้วยทฤษฎี Structuration ของ Anthony Giddens จึงอาจจะช่วยให้เราเข้าใจปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นได้โดยมิได้ละเลยมุมมองที่มาจากทั้งโครงสร้างและผู้กระทำการ