การรับบุตรบุญธรรม: มุมมองทางเศรษฐศาสตร์

บทคัดย่อ

ในมุมมองทางเศรษฐศาสตร์ การรับบุตรบุญธรรมประกอบด้วยทั้งอุปสงค์และอุปทานของบุตรบุญธรรม ในแง่ของอุปสงค์หมายความว่ามีผู้ที่ประสงค์จะรับบุตรบุญธรรม ส่วนทางด้านอุปทานหมายถึงมีผู้ที่ยินยอมมอบบุตรของตนให้เป็นบุตรบุญธรรม การจดทะเบียนรับบุตรบุญธรรมจึงเป็นข้อตกลงที่เปรียบเหมือนดุลยภาพในการรับบุตรบุญธรรม ดังนั้นปัจจัยต่าง ๆ ที่ส่งผลกระทบต่ออุปสงค์หรืออุปทานของบุตรบุญธรรมจึงมีบทบาทในการกำหนดการตัดสินใจรับบุตรบุญธรรม งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาปัจจัยที่มีผลกระทบต่อจำนวนการจดทะเบียนรับบุตรบุญธรรม โดยการคาดประมาณสมการอุปสงค์และอุปทานของบุตรบุญธรรมพร้อมกันเป็นระบบสมการ เนื่องจากมีสมมติฐานว่าตัวแปรรายได้ต่อประชากรส่งผลต่อทั้งอุปสงค์และอุปทานของบุตรบุญธรรมแต่ในทิศทางที่ตรงข้ามกัน โดยการคาดประมาณด้วยวิธีกำลังสองน้อยที่สุดสองขั้น จากข้อมูลรายจังหวัด ระหว่าง พ.ศ. 2559-256 1 ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่ทำให้อุปสงค์หรือความต้องการรับบุตรบุญธรรมเพิ่มขึ้น ได้แก่ รายได้ต่อประชากรที่สูงขึ้น การที่เพศหญิงมีการศึกษาสูงขึ้น ลักษณะครัวเรือนเดี่ยว การเป็นเขตเมือง และเป็นท้องถิ่นที่มีแรงงานต่างด้าวอยู่เป็นจำนวนมากหรือเป็นจังหวัดชายแดน ส่วนทางด้านอุปทานของบุตรบุญธรรมนั้น พบว่าปัจจัยที่ทำให้บิดามารดามอบบุตรให้เป็นบุตรบุญธรรมมากขึ้น ได้แก่ ปัญหาการหย่าร้าง จำนวนเพศหญิงวัยเจริญพันธุ์ที่เพิ่มขึ้น  ปัญหาบิดาหรือมารดาเสียชีวิตด้วยโรคเอดส์ และความพิการของเด็ก ส่วนปัจจัยที่ทำให้จำนวนการมอบบุตรบุญธรรมลดลงคือการแท้ง