ช่องว่างความรู้ของประเด็นพัฒนาสำคัญเพื่อการพัฒนาพื้นที่ภาคเหนืออย่างยั่งยืน
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหาประเด็นพัฒนาสำคัญในภาคเหนือภายใต้กรอบเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน และวิเคราะห์ช่องว่างความรู้ของประเด็นพัฒนาสำคัญสู่แนวทางการวิจัยเพื่อการพัฒนาพื้นที่ภาคเหนืออย่างยั่งยืน ในการค้นหาประเด็นพัฒนาสำคัญ มีการวิเคราะห์เอกสารเกี่ยวกับสถานการณ์เศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อม เพื่อจัดทำแบบสอบถามและนำไปเก็บข้อมูลกับผู้เชี่ยวชาญ 40 คน ข้อมูลถูกนำมาวิเคราะห์ค่าเฉลี่ยคะแนนความสำคัญเพื่อจัดลำดับความสำคัญของประเด็นพัฒนา โดยนำค่าเฉลี่ยคะแนนความรุนแรงบวกกับค่าเฉลี่ยคะแนนผลกระทบลบด้วยค่าเฉลี่ยคะแนนประสิทธิผลของนโยบายและค่าเฉลี่ยคะแนนความเพียงพอของนโยบาย จากนั้นจึงจัดประชุมเชิงปฏิบัติการร่วมกับผู้เชี่ยวชาญเพื่อการตรวจสอบ ถกเถียงแลกเปลี่ยนและสรุปประเด็นพัฒนาสำคัญ สำหรับการวิเคราะห์ช่องว่างความรู้ มีการวิเคราะห์เอกสารงานวิจัยและนำผลที่ได้ไปตรวจสอบ ถกเถียงแลกเปลี่ยน และสรุปผลร่วมกับผู้เชี่ยวชาญผ่านการประชุมเชิงปฏิบัติการ โดยจำแนกข้อมูลเป็นความรู้ที่ค้นพบ ความรู้ที่ต้องการ และแนวทางการวิจัยเพื่อการพัฒนา ผลการวิจัยพบว่า ประเด็นพัฒนาสำคัญและแนวทางการวิจัยเพื่อการพัฒนาของแต่ละประเด็น ได้แก่ 1) การจัดสรรทรัพยากรและเศรษฐกิจชุมชน การปรับปรุงฐานข้อมูลทรัพยากรและระบบเกษตร การกระจายอำนาจการจัดการทรัพยากร การปรับตัวของคนรุ่นใหม่สู่ภาคเกษตร นวัตกรรมแปรรูปและจำหน่ายสินค้าเกษตร และการพัฒนาระบบนิเวศการเรียนรู้2) ฝุ่น PM ไฟป่า และสิ่งแวดล้อม-การปรับปรุงฐานข้อมูลฝุ่น PM นโยบายและการกระจายอำนาจการจัดการทรัพยากร การจัดการที่ดินเพื่อลดไฟป่า การสร้างความร่วมมือกับประเทศอาเซียน 3) การบริหารจัดการบ้านเมืองที่ดี-ข้อจำกัดเชิงนโยบาย กฎหมายธรรมาธิบาลและการกระจายอำนาจ การวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนาต้นแบบการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นและธรรมาภิบาลที่ดี และ 4) ระบบการศึกษา-นโยบายและโครงสร้างการศึกษา การวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมเพื่อการเรียนรู้การพัฒนาชุมชน การใช้เทคโนโลยีสร้างนวัตกรรมการเรียนรู้ การออกแบบการศึกษาที่เหมาะสมกับชุมชน และการพัฒนาบุคลากรทางการศึกษา
Article Details
เอกสารอ้างอิง
เกศสุดา สิทธิสันติกุล, สมคิด แก้วทิพย์, สุวิชาน พัฒนาไพรวัลย์ และพงศกร กาวิชัย. (2564). แนวโน้มสถานการณ์และทิศทางการพัฒนาที่ยั่งยืนเชิงยุทธศาสตร์สำหรับภาคเหนือ. วารสารวิชาการวิทยาลัยบริหารศาสตร์, 4(4), 1-15.
เจษฎา มิ่งฉาย, สิริวดี พรหมน้อย, สุดคะนึง ณ ระนอง, นินุช บุณยฤทธานนท์ และศิลปกร อินทะสอน. (2563). ระบบบริหารจัดการงานวิจัยของมหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาพื้นที่: ข้อเรียนรู้เพื่อการยกระดับคุณภาพ. วารสารวิจัยเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่, 12(4), 237-256.
ญานิศา แก้วดำ และเจจิรา ราชตบุตร. (2561). การวิเคราะห์ช่องว่างคุณภาพการให้บริการศุลกากรด้วยเครื่องมือคุณภาพ SERVQUAL กรณีศึกษา: ศึกษาด่านศุลกากรเชียงของ. [โครงงานวิศวกรรมศาสตร์]. มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
นนท์ นุชหมอน. (2563). ศึกษาวิเคราะห์ช่องว่าง (Gap Analysis) ของงานวิจัยและแนวทางถ่ายทอดองค์ความรู้จากงานวิจัยด้านเกษตร เทคโนโลยี และอาหารของประเทศไทยในอนาคต. [รายงานวิจัยสำนักงานศูนย์วิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
นพพร จันทรนำชู และพรรณ์ธิดา เหล่าพวงศักดิ์. (2564). พลวัตของความรู้ทางพัฒนศึกษาและข้อเสนอเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 19(1), 40.52.
พัชราภรณ์ ดวงชื่น. (2561). ผู้นำองค์กรในโลก VUCA. วารสารมหาวิทยาลัยคริสเตียน, 24(3), 450-458.
พระครูวินัยธรจักรี ศรีจารุเมธีญาณ, ภักดี โพธิ์สิงห์ และสัญญา เคณาภูมิ. (2559). ปรัชญาการศึกษาของไทยกับสังคมโลกไร้พรมแดน. วารสารวิชาการแพรวากาฬสินธุ์, 3(1), 117-136.
สำนักงานสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม. (2562, กรกฎาคม). แผนพัฒนาภาคเหนือ พ.ศ. 2560-2565 ฉบับทบทวน. https://www.nesdc.go.th/ewt_w3c/ewt_dl_link.php?nid=8533
อาวรณ์ โอภาสพัฒนกิจ, จิราพร กุลสาริน และถาวร อ่อนประไพ. (2561). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์การพัฒนาศูนย์ข้อมูลและเครือข่ายวิจัยพื้นที่ภาคเหนือตอนบนเพื่อการวิจัยและการขับเคลื่อนงานวิชาการรับใช้สังคม. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
Ardaya, A.B., Evers, M., & Ribbe, L. (2019). Participatory approaches for disaster risk governance? Exploring participatory mechanisms and mapping to close the communication gap between population living in flood risk areas and authorities in Nova Friburgo Municipality, RJ, Brazil. Land Use Policy, 88, 104103.
Billsberry, J. (1998). Gap analysis: exploring techniques of analysis and evaluation in strategic management. London: Prentice Hall.
Fleming, A., Wise, R.M., & Hansen, H., & Sams, L. (2017). The sustainable development goals: a case study. Marine Policy, 86, 94-103.
Gray, D.E. (2007). Doing research in the real world. (2nd ed.). London: Sage Publication Inc.
Keahey, J. (2021). Sustainable development and participatory action research: a systematic review. Systemic Practice and Action Research, 34(3), 291-306.
Kerkhoff, L.V., & Lebel, L. (2006). Linking knowledge and action for sustainable development. Annual Review of Environment and Resources, 31, 445-477.
Koo, B., Na, J-II., Thorsteinsson, T., & Cruz, A.M. (2020). Participatory approach to gap analysis between policy and practice regarding air pollution in Ger areas of Ulaanbaatar, Mongolia. Sustainablility, 12(8), 3309.
Purvis, B., Mao, Y., & Robinson, D. (2019). “Three Pillars of Sustainability: In Search of Conceptual Origins.” Sustainability Science, 14(3), 681-95.
Renzi, A.B., & Freitas, S. (2015). The Delphi method for future construction. Procedia Manufacturing, 3, 5785-5791.
United Nations. (2016). The sustainable development goals report. Retrieved 20 December 2022, from https://shorturl.at/YRxps
Whyte, W.F.E. (1991). Participatory action research. Thousand Oaks, California: Sage Publication.
Zeithaml, V.A., Bitner, M.O., & Gremler, D.E. (2009). Services marketing: integrating customer focus across the firm. New York: Mcgraw-Hill/Irwin.
Zeithaml, V.A., Bitner, M.J., & Gremler, D.D. (2010). Services marketing strategy. Wiley International Encyclopedia of marketing.