การพัฒนารูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโดยครู หมอ พ่อแม่ ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่อง การพัฒนารูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานการนิเทศด้านการพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น 2) สร้างรูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโดยครู หมอ พ่อแม่ ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น และ 4) ประเมินและปรับปรุงรูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ครูในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น จำนวน 302 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสัมภาษณ์ รูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโดยครู หมอ พ่อแม่ ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น แบบประเมินการนิเทศ โดยยึดหลักการแบบมีส่วนร่วม แบบสอบถามความพึงพอใจ เก็บรวบรวบข้อมูลโดยการวิเคราะห์เอกสาร สัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ ประเมินการนิเทศ โดยยึดหลักการแบบมีส่วนร่วม และสอบถามความพึงพอใจของครู การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัย พบว่า

1. การศึกษาข้อมูลพื้นฐานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนและการมีส่วนร่วม พบว่า งานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนเป็นภารกิจของสถานศึกษา มีองค์ประกอบ 6 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) การรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล 2) การคัดกรองนักเรียน 3) การส่งเสริมและพัฒนา 4) การป้องกันและแก้ไข 5) การส่งต่อ และ 6) การนิเทศติดตามและประเมินผล และขั้นตอนการมีส่วนร่วม ประกอบไปด้วย 1) ร่วมคิด 2) ร่วมตัดสินใจ 3) ร่วมปฏิบัติงาน 4) ร่วมรับผิดชอบ


2. รูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ คือ องค์ประกอบที่ 1 ชื่อของรูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น องค์ประกอบที่ 2 หลักการของรูปแบบ การนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ แบบมีส่วนร่วม ของครู องค์ประกอบที่ 3 วัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ องค์ประกอบที่ 4 วิธีดำเนินการของรูปแบบ ประกอบด้วยองค์ประกอบ 6 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 ขั้นวางแผนการนิเทศ P : Plan ขั้นตอนที่ 2 ให้ความรู้ Educate : E ขั้นตอนที่ 3 ขั้นการดำเนินการนิเทศ Do : d ขั้นตอนที่ 4 การชื่นชมให้กำลังใจ Encourage  : E ขั้นตอนที่ 5 การประเมินผลผลิต Evaluation : E  ขั้นตอนที่ 6  เผยแพร่สู่สาธารณะ Publish : P เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน หรือเรียกว่า PEDEEP MODEL องค์ประกอบที่ 5 แนวทางการประเมินผล ได้แก่ ประเมินการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ และการประเมินความพึงพอใจของครูที่มีต่อรูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น และผลการประเมินความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และมีประโยชน์ ของรูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุดทุกด้าน


3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น จากการประเมินการนิเทศ โดยยึดหลักการแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ พบว่าก่อนและหลังทดลองใช้แตกต่างกัน

4. ผลการประเมินและปรับปรุงการใช้รูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น พบว่าครูมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการนิเทศแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยครู หมอ พ่อแม่ ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาลนครขอนแก่น โดยรวมอยู่ในระดับมาก