เปรียบเทียบพุทธวิธีประกอบการสอนกับการตีความ แบบนิทานเปรียบเทียบ

บทคัดย่อ

พุทธวิธีประกอบการสอน เป็นอุบายวิธีในการสอนของพระพุทธเจ้า บางวิธีสอนอนุโลมตามจริตนิสัยของผู้ฟัง บางวิธีสอนขัดแย้งกับจริตนิสัยของผู้ฟัง โดยมุ่งการเข้าถึงธรรมเป็นสำคัญ นิทานเปรียบเทียบในพระพุทธศาสนาเถรวาท เป็นการยกเรื่องราวที่ผ่านไปแล้วมาเทียบเคียงกับเหตุการณ์ในปัจจุบัน เพื่อให้เห็นความเหมือนและความแตกต่างกับสิ่งที่ถูกเปรียบ เรียกว่า นิทานชาดก มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เกิดความเลื่อมใสในคำสอน เป็นอุปนิสัยแก่การบรรลุธรรมในอนาคต และเพื่อเข้าถึงธรรมในระดับต่าง ๆ ส่วนการตีความนิทานเปรียบเทียบของนักปรัชญาและนักศาสนาทางฝ่ายตะวันตก เป็นการตีความเพื่อทำนามธรรมให้เป็นรูปธรรม     โดยการใช้วิธีอุปมาอุปไมย ใช้สัญลักษณ์แทน หรือใช้การเล่าเรื่องประกอบ มีวัตถุประสงค์    เพื่อหาเหตุผลรองรับความเชื่อในพระเจ้าให้มั่นคงยิ่งขึ้น และเป็นการเล่าและตีความจากเหล่าสาวกยุคหลัง ไม่ได้เป็นการเล่าเรื่องหรือตีความโดยศาสนา