การส่งเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุโดยใช้หลักพุทธธรรมทางพระพุทธศาสนาในจังหวัดหนองคาย

Main Article Content

พระครูอุดมฐิติคุณ (อิทธิพล อนุตฺตโร/จำปาศรี)
อภินันท์ จันตะนี
สมเดช นามเกตุ

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ


         บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการส่งเสริมสุขภาวะผู้สูงอายุในจังหวัดหนองคาย                    2) ศึกษาสภาพปัญหาในการส่งเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุ และ 3) วิเคราะห์การเสริมสร้างสุขภาวะโดยใช้หลักพุทธธรรม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาจากเอกสาร งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และเก็บข้อมูลภาคสนาม ผ่านการสัมภาษณ์และสนทนากลุ่มกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 18 รูป/คน นำเสนอผลในรูปแบบพรรณนาวิเคราะห์


          ผลการวิจัย พบว่า การส่งเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุในจังหวัดหนองคาย มีความครอบคลุมใน                   4 มิติหลัก ได้แก่ ด้านสุขภาพกาย มีการส่งเสริมให้ผู้สูงอายุออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และเข้ารับการตรวจสุขภาพอย่างต่อเนื่อง เพื่อป้องกันและลดความเสี่ยงของโรคต่าง ๆ ด้านสุขภาพจิต มีการสนับสนุนให้ฝึกสมาธิ พักผ่อนอย่างเพียงพอ รวมถึงเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม เช่น การสวดมนต์ ฟังธรรม และทำกิจกรรมทางศาสนา เพื่อช่วยคลายความเครียดและส่งเสริมกำลังใจ ด้านสุขภาพสังคม สนับสนุนให้ผู้สูงอายุมีความสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบข้าง มีบทบาทในครอบครัว ชุมชน และร่วมกิจกรรมจิตอาสาอย่างต่อเนื่อง ด้านสุขภาพสมอง ส่งเสริมการฝึกฝนความจำผ่านกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การอ่านหนังสือ เล่นเกมฝึกสมอง และการเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ อย่างสม่ำเสมอ อย่างไรก็ตาม ผู้สูงอายุยังคงเผชิญกับปัญหา เช่น ความเสื่อมถอยของร่างกาย ความโดดเดี่ยวทางจิตใจ และการปรับตัวไม่ทันต่อความเปลี่ยนแปลงของสังคม ซึ่งส่งผลต่อคุณภาพชีวิตโดยการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมช่วยเสริมสุขภาวะใน 4 แนวทาง ได้แก่ กายภาวนา การดูแลสุขภาพและฝึกสมาธิ ศีล การดำรงชีวิตด้วยคุณธรรม จิตภาวนา การฝึกสติและสมาธิในชีวิตประจำวัน และปัญญาภาวนา การเข้าใจและยอมรับธรรมชาติของชีวิต

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2547). พระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ. 2546. กรุงเทพมหานคร : เจ เอส การพิมพ์.

ทัศนีย์ ทองประทีป. (2552). จิตวิญญาณ: มิติหนึ่งของการพยาบาล. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

บัญญัติ อนนท์จารย์. (2564). การส่งเสริมสุขภาวะผู้สูงอายุตามหลักพุทธธรรมในจังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิจัยธรรมศึกษา, 4(2), 246.

ปราโมทย์ ประสาทกุล (บรรณาธิการ). (2560). ใน รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2560. กรุงเทพมหานคร : มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย.

ปินนเรศ กาศอุดม และคณะ. (2550). พฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุในเขตภาคตะวันออก. ใน รายงานวิจัย. สถาบันพระบรมราชชนกและสมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2556). คติธรรมแห่งชีวิต. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์บริษัทสหธรรมิก จำกัด.

พระมหาเชาวฤทธิ์ นรินฺโท (ทรัพย์สวัสดิ์). (2561). การศึกษาแนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุตามหลักภาวนา 4 : กรณีศึกษาผู้สูงอายุบ้านห้วยหอย ตำบลธาตุทอง อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ. ใน พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

รัสรินทร์ ชุติวิบูลย์ฉัตร. (2564). การพัฒนาสันติสุขภาวะแบบองค์รวมของผู้สูงวัยโดยพุทธสันติวิธี: ศึกษากรณี ตำบลสวาย อำเภอปรางค์กู่ จังหวัดศรีสะเกษ. ใน พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

วสิษฐ์พล กูลพรม. (2565). พุทธนวัตกรรมการเสริมสร้างสุขภาวะทางจิตเพื่อแก้ปัญหา โรคซึมเศร้าของผู้สูงอายุในจังหวัดลำพูน. ใน ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนาสังคม. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

วิชช์ เกษมทรัพย์. (2567). ไทยพร้อมหรือไม่ กับการก้าวสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์. เรียกใช้เมื่อ 10 มกราคม 2567 จาก https://op.mahidol.ac.th/ga/posttoday-22-2/.

ศศิพัฒน์ ยอดเพชร. (2540). สถาบันครอบครัวมุมมองของนักสวัสดิการสังคม. กรุงเทพมหานคร : เจปริ้น.

สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ. (2541). กรมการแพทย์. กรุงเทพมหานคร : กระทรวงสาธารณสุข.

Mooney, L.A. (1997). Understanding Social Problems. St.Paul, MN: West Publishing.