การจัดการทรัพยากรกายภาพศาสนสถาน กรณีศึกษา วัดบวรนิเวศวิหาร กรุงเทพมหานคร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ศาสนสถานเป็นสถานที่ประกอบพิธีทางศาสนา อาคารสถานที่เป็นการลงทุนขนาดใหญ่มีอายุและการใช้งานยาวนาน จึงเกิดความทรุดโทรมตามเวลาและต้องการการจัดการด้านกายภาพของอาคาร การศึกษานี้เป็นกรณีศึกษา วัดบวรนิเวศวิหาร มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดการ
ด้านทรัพยากรกายภาพและเพื่อศึกษารูปแบบหรือแนวทางการบริหารทรัพยากรกายภาพของวัดบวรนิเวศวิหาร โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลจากการสำรวจ สังเกต ทบทวนวรรณกรรม และสัมภาษณ์
พระผู้ดูแลเรื่องการจัดการด้านกายภาพและบุคลากรที่เกี่ยวข้อง จากการศึกษาพบว่า ลักษณะทางกายภาพของวัด แบ่งได้เป็น 2 เขต คือ เขตพุทธาวาสและเขตสังฆาวาส อาคารส่วนใหญ่มีโครงสร้างก่ออิฐถือปูน สูงชั้นเดียว สภาพโครงสร้างแข็งแรง ผิวของวัสดุเปลือกอาคารเรียบร้อย ไม่ทรุดโทรม สะอาด ระบบประกอบอาคารพร้อมใช้งาน วัดมีพนักงานจัดการด้านกายภาพจำนวน 10 คน รับผิดชอบงานซ่อมแซมทั่วไป งานรักษาความสะอาด งานรักษาความปลอดภัย งานดูแลสวนและภูมิทัศน์ รวมถึงการจัดการขยะและสิ่งปฏิกูล แนวทางการจัดการทรัพยากรกายภาพศาสนสถานของวัดบวรนิเวศวิหารเป็นไปตามหลัก 3P ดังนี้ 1) สถานที่ มีรูปแบบการจัดการที่ชัดเจน เช่น มีผังบริเวณ มีการแบ่งอาคารสถานที่ต่าง ๆ ที่ชัดเจน 2) คน มีการบริหารจัดการด้านบุคลากรอย่างชัดเจน เช่น ระดับผู้จัดการคือ เจ้าอาวาส งานอาคารสถานที่ งานวิศวกรรมคือผู้ช่วยเจ้าอาวาส ผู้ปฏิบัติงานด้านทรัพยากรกายภาพบุคลากรของมูลนิธิมหามกุฏราชวิทยาลัย พนักงานของวัด อุบาสก บุคลากรของกรุงเทพมหานคร บุคลากรขององค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก 3) กระบวนการ การจัดการภายในมีระบบปกครองย่อย โดยเจ้าคณะรับผิดชอบบริหารจัดการภายในแต่ละคณะ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้อความภายในบทความที่ตีพิมพ์ในวารสารทั้งหมด รวมถึงรูปภาพประกอบ ตาราง เป็นลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ การนำเนื้อหา ข้อความหรือข้อคิดเห็น รูปภาพ ตาราง ของบทความไปจัดพิมพ์เผยแพร่ในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ ต้องได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการวารสารอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร
มหาวิทยาลัยฯ อนุญาตให้สามารถนำไฟล์บทความไปใช้ประโยชน์และเผยแพร่ต่อได้ โดยต้องแสดงที่มาจากวารสารและไม่ใช้เพื่อการค้า
ข้อความที่ปรากฏในบทความในวารสารเป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ และบุคลากร คณาจารย์ท่านอื่น ๆ ในมหาวิทยาลัยฯแต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเอง ตลอดจนความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความเป็นของผู้เขียน ไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการ
เอกสารอ้างอิง
บัณฑิต จุลาสัย และ เสริชย์ โชติพานิช. (2547). การบริหารทรัพยากรกายภาพ. โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เดชชาติ นิลวิเศษ. (2558). ทรัพยากรวัฒนธรรมในวัดบวรนิเวศวิหาร (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ศิริขวัญ แววนิลานนท์. (2556). การจัดการด้านกายภาพวัด กรณีศึกษาวัดพระธรรมกาย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เสริชย์ โชติพานิช. (2553). การบริหารทรัพยากรกายภาพหลักการและทฤษฎี. โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์. (2559). คู่มือการดูแลรักษาศาสนสถาน (พิมพ์ครั้งที่ 3). สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์.
ดำรงค์ สมฤทธิ์. (2557). วัดบวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร. ธรรมะไทย. http://www.dhammathai.org.
บริษัท เว็บสวัสดี จำกัด (มหาชน). (2555). องค์ประกอบของพุทธศาสนสถาน. http://www.sawadee.co.th.
Amadi-Echendu, J. E. (2004). Managing physical assets is a paradigm shift from maintenance. Proceedings of the 3rd International Conference on Asset Management, (pp.1156–11600). IEEE Xplore.
Collins, D., & Junghans, A. (2015). Sustainable facilities management and green leasing: The company strategic approach. Procedia Economics and Finance, 21, 128-136. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(15)00158-8
Davis, T. R. V. (1985). The influence of the physical environment in offices. Journal of Library Administration, 5(4), 91–111.
Denzin, N. K. (1978). The research act: A theoretical introduction to sociological methods. McGraw Hill.
Hansmann, R., Mieg, H. A. & Frischknecht, P. (2012). Principal sustainability components: empirical analysis of synergies between the three pillars of sustainability. International Journal of Sustainable Development and World Ecology, 19(5), 451-459.
Junghans, A. (2011). State of the art in sustainable facility management. 6th Nordic Conference on Construction Economics and Organisation - Shaping the Construction/Society Nexus 3, (PP.553–563). Aalborg University
Maimunah Sapri, Zafirah Ab Muin, Ibrahim Sipan, Anthony Adjei-Twum, Farahwahida Mohd Yusof, Rosadah Mahamud and Mustafa Omar (2014). Potential of facilities management in uplifting mosque management functions. International Conference on Masjid, Zakat and Waqaf (i-MAF) (pp. 1 – 13). Malaysia.
Pepper, G. L. (2008). The physical organization as equivocal message. Journal of Applied Communication Research, 36(3), 318–338.
https://doi.org/10.1080/00909880802172330.
Poon, S. W. L. (2013). Designing one-flat church as small scale community space in densely populated urban environment to perform both sacred and contemporary functions (Doctoral dissertation). The Hong Kong Polytechnic University.
Rajagopal, P. K. (2024). Politics, religion and temple governance: A study on the administration of Guruvayur Sree Krishna Temple in Kerala. Social Science, 12(1), 31–31.
Ramesh, G. (2020). Governance and management of temples: A framework (IIM Bangalore Research Paper No. 621). Indian Institute of Management Bangalore.
