การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้การสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุด้วยภูมิปัญญาผักพื้นบ้าน: กรณีศึกษาชุมชนสะลวง - ขี้เหล็ก อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การศึกษาเชิงผสมผสานครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความรู้ผักพื้นบ้าน และ 2) พัฒนาและทดสอบประสิทธิภาพและผลสัมฤทธิ์ของกิจกรรมการเรียนรู้การสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุด้วยภูมิปัญญาผักพื้นบ้าน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้เป็นผู้สูงอายุในชุมชนสะลวง - ขี้เหล็ก อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่จำนวน 300 คน และผู้มีส่วนได้เสีย จำนวน 47 คน  เก็บข้อมูลโดยกิจกรรมการเรียนรู้ แบบทดสอบ และการประชุมเชิงปฏิบัติการของผู้มีส่วนได้เสีย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์ประสิทธิภาพของกิจกรรมการเรียนรู้ตามเกณฑ์ร้อยละ 80 / 80 (E1 / E2) และสถิติทดสอบ paired – t  test  ผลการศึกษา พบว่า ผู้สูงอายุมีระดับความรู้เกี่ยวกับผักพื้นบ้านของผู้สูงอายุโดยรวมเฉลี่ยระดับดี ร้อยละ 89.1 ส่วนกิจกรรมการเรียนรู้ประกอบด้วย ความรู้เกี่ยวกับชนิดพันธุ์ผักพื้นบ้าน การใช้ประโยชน์ผักพื้นบ้าน และการอนุรักษ์และการถ่ายทอดผักพื้นบ้าน โดยกิจกรรมการเรียนรู้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ร้อยละ 80 / 80 (80.56 / 85.80 ) ผลสัมฤทธิ์กิจกรรมการเรียนรู้มีค่าคะแนนทดสอบความรู้เฉลี่ยหลังทดลองใช้สูงกว่าก่อนทดลองใช้กิจกรรมการเรียนรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ ≤ 0.05 (p – value = 0.007)  ทั้งนี้ผู้สูงอายุได้เสนอแนะให้เพิ่มเวลาการดำเนินกิจกรรมในแต่ละช่วงให้มากขึ้น รวมถึงพัฒนาวิทยากรการจัดการเรียนรู้ในชุมชน