งานสร้างสรรค์บทเพลงประกอบบทสวดมนต์ทำนองสรภัญญะ

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่อง งานสร้างสรรค์เพลงประกอบบทสวดมนต์ทำนองสรภัญญะ เป็นการวิจัย เชิงสร้างสรรค์ มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาประวัติความเป็นมาบทสวดมนต์ทำนองสรภัญญะ 2) ศึกษาโครงสร้างของบทสวดมนต์ทำนองสรภัญญะและ 3) เพื่อสร้างสรรค์บทเพลงประกอบบทสวดมนต์ทำนองสรภัญญะ ผลการวิจัยพบว่า ประวัติความเป็นมาและโครงสร้างของบทสวดมนต์ทำนองสรภัญญะ เป็นทำนองแบบสังโยค คือ การสวดเป็นจังหวะหยุดตามรูปประโยคฉันทลักษณ์ สวดเป็นภาษาบาลี สำหรับบูชาพระรัตนตรัย ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 พระยาศรีสุนทรโหวหาร (น้อย อาจารยางกูร) นำมาแปลเป็นภาษาไทย เรียกว่า คำนมัสการคุณานุคุณ พบว่า โครงสร้างของบทสรรเสริญพระพุทธคุณ ใช้ฉันทลักษณ์อินทรวิเชียรฉันท์ 11 มีบทประพันธ์ 7 บท บทสรรเสริญ พระธรรมคุณ ใช้ฉันทลักษณ์กาพย์ฉบัง 16 มีบทประพันธ์ 7 บท บทสรรเสริญพระสังฆคุณ ใช้ฉันทลักษณ์กาพย์ฉบัง 16 มีบทประพันธ์ 9 บท ในการสร้างสรรค์บทเพลงประกอบบทสวดมนต์ ได้นำเครื่องดนตรีไทย ประกอบด้วย ขลุ่ยเพียงออ ระนาดเอก ระนาดทุ้มเหล็ก กลองทัด ซอด้วง ซออู้ ฉิ่ง และกรับ มาบรรเลงร่วมกับเครื่องดนตรีสากลให้เหมาะสมกับความหมายและทำนองของบทสวดแต่ละบท โดยยึดของเดิมเป็นหลัก และมีการประพันธ์ทำนองและคำร้องเพิ่มขึ้นในส่วน ดนตรีนำ บทนำ บทสรุป และดนตรีท้าย ของทั้ง 3 บทเพลง ซึ่งจะสื่อความหมายและอารมณ์เพลงเพิ่มขึ้น ดังนี้ 1) บทเพลงสรรเสริญพระพุทธคุณ มีแนวคิดให้เข้าใจถึงคุณความดีของพระพุทธเจ้า ประกอบด้วย 3 ส่วน คือ ดนตรีนำ บทสรรเสริญพระพุทธคุณ และบทสรุป 2) บทเพลงสรรเสริญพระธรรมคุณ มีแนวคิดของการปฏิบัติธรรมอันไม่จำกัดเวลา ประกอบด้วย 4 ส่วน คือ ดนตรีนำ บทสรุป บทสรรเสริญพระธรรมคุณ และดนตรีท้าย 3) บทเพลงสรรเสริญพระสังฆคุณ มีแนวคิดถึงคุณของพระสงฆ์อันเป็นที่กราบไหว้สักการะ ประกอบด้วย 3 ส่วน คือ ดนตรีนำ บทสรรเสริญพระสังฆคุณ และบทสรุป