สุนทรียะการเกี้ยวพาราสีในฟ้อนลาวคำหอม

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบและสุนทรียะการเกี้ยวพาราสีในการแสดงชุด ฟ้อนลาวคำหอม โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์ การสังเกต ตลอดจนประสบการณ์การมีส่วนร่วมในการแสดงของผู้ศึกษามาวิเคราะห์ข้อมูล ผลการศึกษาพบว่า เพลงลาวคำหอมที่นำมาประดิษฐ์ท่าฟ้อนมี 2 รูปแบบ คือ ฟ้อนลาวคำหอมแบบหญิงล้วน และฟ้อนลาวคำหอมแบบชาย-หญิง ซึ่งมีรูปแบบการเกี้ยวพาราสีที่ถ่ายทอดอารมณ์ความรักความรู้สึกผ่านลีลานาฏศิลป์ของตัวละครพระและนาง ด้วยกระบวนการรำตีบท 3 ลักษณะ คือ การรำตีบทใช้บทตามคำร้อง การรำตีบทในรูปแบบรำเพลง และการรำตีบทในทำนองเพลง อีกทั้งมีกลวิธีการเข้าพระเข้านางในรูปแบบการยืนรำ จำนวน 8 ท่า ได้แก่ 1) ท่ากระทบไหล่ 2) ท่ากระแซะไหล่ 3) ท่าหอมแก้ม 4) ท่าจับหน้าอก 5) ท่าลูบแขน 6) ท่าวิ่งต้อน 7) ท่ากุมมือ และ 8) ท่าเชยคาง การแสดงชุดนี้จึงมีคุณค่าทางด้านโสตทัศนศิลป์ซึ่งเป็นสุนทรียะทางศิลปะที่รับสัมผัสด้วยการรับฟังดนตรีที่มีคำประพันธ์และทำนองเพลงอันไพเราะ ไปพร้อมกับการรับชมภาพเคลื่อนไหวผ่านบุคลิกของผู้แสดงที่สวมเครื่องแต่งกายงดงาม และความสามารถในการสื่อความหมายของบทร้องด้วยกระบวนท่ารำที่มีความงดงามจากการผสมผสานท่ารำมาตรฐานทางนาฏศิลป์ไทยและท่าทางธรรมชาติ ตลอดจนการแสดงออกทางอารมณ์และความรู้สึกของตัวละครพระ-นางในการเกี้ยวพาราสีตามกลวิธีรำคู่และรำหมู่ได้อย่างกลมกลืน