การรำถวายครูในพิธีกรรมโนราโรงคร

บทคัดย่อ

บทความวิชาการ เรื่อง การรำถวายครูในพิธีกรรมโนราโรงครู มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบรำถวายครูในพิธีกรรมโนราโรงครูของโนรายก ชูบัว (ศิลปินแห่งชาติ) โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างจากผู้เชี่ยวชาญการรำโนรา ตลอดจนการสังเกตทั้งแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วมมาวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีพรรณนา ผลการศึกษาพบว่า รำถวายครู เป็นขั้นตอนต่อจากพิธีครอบเทริด ลักษณะการรำแบบสลับการร้องกลอนและการรำวนสลับกันไปของโนราใหญ่ ซึ่งมีทั้งนั่งรำบนพนักและยืนรำ รูปแบบการรำถวายครู ประกอบด้วย 1) รำสิบสองคำพรัด เป็นการรำทำบท 2) รำสิบสองเพลง เป็นการรำตามทำนองเพลง และ 3) สิบสองเรื่อง หรือจับบทสิบสอง ซึ่งเป็นการแสดงเรื่องละครเฉพาะตอนสั้นๆ จำนวน 12 เรื่อง ต่อเนื่องกันไปโดยมีตัวละครเพียง 2 ตัว คือ นายโรง และพราน (ตัวตลก) การรำถวายครูถือเป็นภูมิปัญญาอันเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สอดแทรกหลักธรรมการดำเนินชีวิต อาทิ ความกตัญญู กฎอนิจจัง รู้จักคุณค่าของธรรมชาติและการใช้ชีวิตทั้งระดับครอบครัวและสังคม แก่ผู้คนที่อยู่ร่วมกันในท้องถิ่นผ่านกระบวนการทางความเชื่อและพิธีกรรมอันเป็นจิตวิญญาณของชาวใต้ที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์และถ่ายทอดให้คงอยู่สืบไป