การสร้างสรรค์จิตรกรรมแนวเรื่อง พื้นที่วิถีชีวิตชนบทอีสานในความทรงจำ

ศักดิ์สิทธิ์ บัวคำ

doi:10.60101/faraa.2025.270573

ผู้แต่ง

ศักดิ์สิทธิ์ บัวคำ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี

DOI:

https://doi.org/10.60101/faraa.2025.270573

คำสำคัญ:

จิตรกรรมเทคนิคสื่อผสม, ศิลปะร่วมสมัย, พื้นที่ร่องรอย, วิถีชีวิตอีสาน, ความทรงจำ

บทคัดย่อ

การสร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมแนวเรื่อง พื้นที่วิถีชีวิตชนบทอีสานในความทรงจำ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิถีชีวิตและพื้นที่ในการดำเนินชีวิตของชาวนาในชนบทอีสาน ซึ่งดำรงชีวิตอยู่ด้วยภูมิปัญญาพึ่งพาธรรมชาติที่สืบทอดจากบรรพบุรุษ และเพื่อสร้างผลงานจิตรกรรมลักษณะ 2 มิติ รูปแบบกึ่งนามธรรม ผ่านระนาบพื้นที่ ผสมผสานกับรูปทรงสิ่งมีชีวิตและร่องรอยจากการดำเนินชีวิตในชนบท โดยศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลจากวิถีชีวิตชนบทในจังหวัดอุดรธานี แหล่งโบราณคดีบ้านเชียงการสัมภาษณ์ชาวบ้านในอำเภอศรีธาตุการถ่ายภาพจากสภาพแวดล้อม ข้อมูลเอกสาร และข้อมูลรูปแบบศิลปะใช้ใน การวิเคราะห์ให้ได้มาซึ่งเนื้อหา รูปแบบและเทคนิค ที่เป็นเฉพาะตนและได้พัฒนาการสร้างสรรค์ผลงานให้มีคุณภาพจำนวน 7 ชิ้น พบว่า เนื้อหาบ่งบอกถึงพื้นที่และร่องรอยวิถีชีวิตที่สืบทอด ทับซ้อน ด้วยภูมิปัญญาจากบรรพบุรุษประยุกต์ใช้กับทรัพยากรธรรมชาติท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์สูงสุด ด้านรูปแบบเป็นกึ่งนามธรรม มีระนาบพื้นที่ประกอบกับรูปทรงสิ่งมีชีวิต มีร่องรอยเครื่องมือเครื่องใช้ ตะข่ายจับปลา ทับซ้อนกันปรากฏเป็นรูปนามธรรมอยู่ภายใน โดยใช้พื้นผิวและสีทับซ้อนกันเป็นลักษณะคล้ายชั้นดิน ด้านเทคนิคได้ศึกษาทดลองคุณสมบัติของสีอะคริลิค และเคมีภัณฑ์สีรองพื้นเกสโซ่ ซึ่งเป็นวัสดุรองรับการกดพิมพ์ร่องรอยจากวัสดุ ประกอบการปาดป้าย ขูด ขีด แช่ด้วยน้ำ สี ให้เป็นลักษณะของการทับถมของชั้นดินที่อุดมสมบูรณ์แสดงให้เห็นร่องรอยการดำรงชีวิตที่ทับซ้อนกันจากอดีตถึงปัจจุบัน เสมือนการฝากชีวิตไว้กับท้องนาของตน ทั้งนี้เพื่อเป็นองค์ความรู้และแนวทางในการพัฒนาการสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์ที่มีแนวเรื่องเกี่ยวกับท้องถิ่นสู่ความเป็นศิลปะร่วมสมัยต่อไป

เอกสารอ้างอิง

Leesuwan, V. (2003). Folk Art. (3rd ed.). Bangkok: Amarin Printing and Publishing Public Company Limited. [in Thai]

Nimsamer, C. (2016). Composition of Art. (10thed.). Bangkok: Amarin Printing and Publishing Public Company Limited. [in Thai]

Phongsachalakorn, V. (2007). Bamboo culture and weaving historical and archaeological evidence: Traces of weaving on Ban Chiang Udon Thani pottery.https://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2007/05/K5376036/K5376036.html [in Thai]

Tinsulanonda, P. (1999). The King’s New Theory Self-Sufficiency. (1sted.). Bangkok: Ruam Duay Chuay Kan Publishing. [in Thai]

Vallibhotama, S. (1997). A Northeastern Site of Civilization: new archeological evidence to change the face of Thai history. (3rd ed.). Bangkok: Matichon. [in Thai]

Wongthes, S. (2006). Lao power, where do the Isan people come from? Bangkok: Matichon. [in Thai]

Yasothornsrikul, P. & Leruksa, C. (2017). Thainess Way of Life Way of Rice and Way Of Isarn: Rice and Life of Thai Farmers from Mahasarakham Province. KKBS JOURNAL of Business Administration and Accountancy Khon Kaen University. 1(3), 19-34 [in Thai]