การบูรณาการการพัฒนากระดาษฟางข้าวสู่นวัตกรรมผลิตภัณฑ์ชุมชน แบบมีส่วนร่วม

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อพัฒนาลักษณะทางกายภาพของกระดาษฟางข้าวสู่วัตถุดิบสำหรับผลิตผลิตภัณฑ์ชุมชน 2) เพื่อออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์จากกระดาษฟางข้าวแบบมีส่วนร่วมกับชุมชน 3) เพื่อทดสอบคุณสมบัติของผลิตภัณฑ์ที่พัฒนา พื้นที่วิจัย คือ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนกระดาษฟางข้าว ตำบลกระแชง อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ใช้รูปแบบการวิจัยแบบทดลอง และการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมกับชุมชน ได้แก่ การตัดสินใจ การดำเนินงาน การรับผลประโยชน์ การประเมินผล พบว่า       การผลิตกระดาษฟางข้าวเพิ่มสารประสานได้แก่ แป้งข้าวเจ้า แป้งข้าวเหนียว และแป้งมันจะส่งผลในด้านดีต่อคุณลักษณะด้านกายภาพที่สูงกว่ากระดาษแบบปกติ โดยการเสริมด้วยแป้งข้าวเจ้าจะแสดงความหนาแน่นปรากฏสูงสุด คือ 360.35 กิโลกรัมต่อตารางเมตร กระดาษฟางข้าวที่เพิ่มสารประสานแป้งข้าวเหนียว มีลักษณะด้านความสว่างสูงสุด คือ 49.0 เปอร์เซ็นต์ การออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ใช้การวิเคราะห์สภาพของกลุ่มผู้ผลิตโดยใช้เครื่องมือเชิงกลยุทธ์ (SWOT Analysis) และรูปแบบการจำลองแผนธุรกิจ (Business Model Canvas) เพื่อได้รูปแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ที่เกิดประโยชน์ใช้สอย เหมาะสม คงทน ง่ายในการผลิต และรักษาสิ่งแวดล้อม สอดคล้องกับสภาพตลาดในปัจจุบัน ผลที่ได้คือต้นแบบผลิตภัณฑ์ประเภทบรรจุภัณฑ์ของที่ระลึกและถุงใส่อาหารว่างในงานพิธีต่างๆ โดยผลิตภัณฑ์รูปแบบที่ 1 มีความสามารถในการรับน้ำหนักอยู่ที่ 6.77 กิโลกรัมแรง รูปแบบที่ 2 มีความสามารถในการรับน้ำหนักอยู่ที่ 13.1 กิโลกรัมแรง ซึ่งผลิตภัณฑ์ทั้ง 2 รูปแบบ สามารถใช้เป็นบรรจุผลิตภัณฑ์สำหรับอาหารว่างที่มีทั้งเครื่องดื่มประเภทกล่องขนาด 200 มิลลิลิตร ขนมขบเคี้ยว หรือขนมปัง ที่น้ำหนักรวมไม่เกิน 500 กรัม