บทบาทผู้นำชุมชนในการดำเนินนโยบายแก้ไขปัญหาหมอกควัน ของตำบลแม่กา อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ในปี 2560

Main Article Content

วรินยุพา คงสนุ่น

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาบทบาท อุปสรรค และเสนอแนะแนวทางในการดำเนินนโยบายแก้ไขปัญหาหมอกควันของผู้นำชุมชน ตำบลแม่กา อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา งานวิจัยชิ้นนี้มีกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก 3 กลุ่ม ได้แก่ (1) ผู้ใหญ่บ้านตำบลแม่กาทุกหมู่บ้าน รวม 18 หมู่บ้าน จำนวน 18 คน (2) ตัวแทนชุมชน จาก 18 หมู่บ้าน หมู่บ้านละ 2 คน จำนวน 36 คน (3) ตัวแทนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 8 หน่วยงาน หน่วยงานละ 1 คน จำนวน 8 คน ได้แก่ ตัวแทนอำเภอ เทศบาลตำบลแม่กา กรมป่าไม้ กองทัพบก กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดพะเยา สถานีพัฒนาที่ดิน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลแม่กา และมหาวิทยาลัยพะเยา


จากการสัมภาษณ์เชิงลึกพบว่าผู้นำชุมชนแก้ปัญหาหมอกควันผ่านการประชาสัมพันธ์ด้วยเสียงตามสายและการจัดทำประชาคมเป็นหลัก แม้ว่าคนในชุมชนจะให้ความร่วมมือกับผู้นำเป็นอย่างดี แต่อุปสรรคในการแก้ปัญหาคือ การขาดแคลนงบประมาณในการปรับปรุงให้เสียงตามสายครอบคลุมทุกพื้นที่ การขาดการสื่อสารเพื่อสร้างความตระหนักถึงปัญหาไฟป่าให้แก่ผู้ที่เผาป่าโดยตรง การขาดแคลนงบประมาณในการจ้างอาสาสมัครป้องกันไฟป่าที่เพียงพอ การขาดการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนในการแสดงความคิดเห็นเรื่องแก้ปัญหาไฟป่า และการที่ผู้นำชุมชนไม่กล้าบังคับใช้ข้อตกลงในชุมชนในการแก้ปัญหาเพราะกลัวความขัดแย้งที่อาจเกิดขึ้นตามมา สำหรับแนวทางการแก้ไขปัญหาหมอกควัน ผู้นำชุมชนควรเน้นการประชาสัมพันธ์ตลอดทั้งปีเพื่อกระตุ้นให้คนในชุมชนตระหนักถึงการแก้ไขปัญหาร่วมกัน ภาครัฐควรเพิ่มการจัดสรรงบประมาณเพื่อประสิทธิภาพในการแก้ไขปัญหาหมอกควันของผู้นำชุมชน และควรสนับสนุนให้ผู้นำชุมชนบังคับใช้ข้อกฎหมายภาครัฐแทนการมีข้อตกลงในชุมชน ทั้งนี้ เพื่อหลีกเลี่ยงความขัดแย้งระหว่างผู้นำชุมชนและคนในชุมชน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
คงสนุ่น ว. (2019). บทบาทผู้นำชุมชนในการดำเนินนโยบายแก้ไขปัญหาหมอกควัน ของตำบลแม่กา อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ในปี 2560. วารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, 10(1), 51–74. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/polscicmujournal/article/view/133614
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมควบคุมมลพิษ. (2560). แผนปฏิบัติการป้องกันและแก้ไขปัญหาหมอกควันภาคเหนือ. กรุงเทพฯ: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.

กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. (2560). ยุทธศาสตร์/มาตรการแก้ไขปัญหาไฟป่าและหมอกควันปี 2560. กรุงเทพฯ: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.

กรรณิการ์ ทาอินทร์. (2553). บทบาทของผู้นำชุมชนต่อการกำหนดนโยบายการพัฒนาท้องถิ่นองค์การบริหารส่วนตำบลแม่เจดีย์ใหม่ จังหวัดเชียงราย. (การศึกษาค้นคว้าแบบอิสระรัฐศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

คณะทำงานจัดทำแผนปฏิบัติการแก้ไขปัญหาไฟป่าและหมอกควัน จังหวัดพะเยา. (2560). แผนปฏิบัติการแก้ไขหมอกควันปี 2560. กรุงเทพฯ: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.

สำนักงานจังหวัดพะเยา. (2559, 2 ธันวาคม). เรื่อง มาตรการแก้ไขปัญหาหมอกควันและไฟป่าจังหวัดพะเยา ประจำปี 2560. ประกาศจังหวัดพะเยา. สืบค้นเมื่อ 8 กรกฎาคม 2560, จาก www.facebook.com/pg/www.maejai.go.th/photos/?tab=album&album_id=1450834278283919

สำนักงานจังหวัดพะเยา. (2560, 27 มกราคม). เรื่อง มาตรการ 60 วันอันตราย งดเผาเด็ดขาดเพื่อลดผลกระทบต่อประชาชนในช่วงสถานการณ์หมอกควันปกคลุม. ประกาศจังหวัดพะเยา. สืบค้นเมื่อ 10 กรกฎาคม 2560, จาก www.libarts.up.ac.th/v2/Manager/img/News/STOP_Wildfire.pdf

เทศบาลตำบลแม่กา. (2560, พฤษภาคม). ข้อมูลพื้นฐานเทศบาลตำบลแม่กา. สืบค้นเมื่อวันที่ 4 กันยายน 2560, จาก www.maekalocal.com

ธิดารัตน์ พัฒนโพธิ์, และชนินทร์ วะสีนนท์. (2560). ความคาดหวังของประชาชนต่อบทบาทของสมาชิกสภาเทศบาลตำลกุดไห อำเภอกุดบาก จังหวัดสกลนคร. วารสารบัณฑิตศึกษา, 14(64), 141-148.

พิชาภพ พันธุ์แพ. (2554). ผู้นำกับการจัดการการเปลี่ยนแปลง. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ศูนย์อำนวยการแก้ไขปัญหาหมอกควันและไฟป่าจังหวัดพะเยา. (2560). คู่มือการงดเผาเพื่อการแก้ไขปัญหาหมอกควันและไฟป่า. พะเยา: สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.

อรทัย ยะมะโน. (2556). บทบาทผู้นำท้องถิ่นต่อการแก้ไขปัญหายาเสพติดในอำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน. (การค้นคว้าแบบอิสระรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

Mintzberg, H. (2006). Developing leaders? Developing countries?. Development in Practice, 16(1), 4-14.