บทพินิจประวัติศาสตร์ภูมิปัญญาว่าด้วยกำเนิดแนวคิดความเป็นพลเมืองจีน: กรณีศึกษาเหลียงฉี่เชา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยเรื่องความเป็นพลเมืองในโลกวิชาการไทยมักอ้างอิงกับประสบการณ์ของตะวันตกเป็นสำคัญ งานวิจัยชิ้นนี้จึงมุ่งศึกษากำเนิดของความเป็นพลเมืองในจีน เพื่อเติมเต็มองค์ความรู้ด้านพลเมืองศึกษาในไทย และความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์จีนสมัยใหม่ผ่านมิติความเคลื่อนไหวทางภูมิปัญญาประเด็นความเป็นพลเมืองซึ่งมีความเกี่ยวข้องอย่างสำคัญกับการสร้างรัฐชาติจีน การศึกษาในที่นี้เป็นการวิจัยโดยใช้แนวพินิจประวัติศาสตร์ โดยเฉพาะประวัติศาสตร์ภูมิปัญญาเพื่อนำเสนอพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ของความเป็นพลเมืองจีน โดยเน้นการศึกษาความเปลี่ยนแปลงผ่านบริบทประวัติศาสตร์ในช่วงปลายราชวงศ์ชิงและวิเคราะห์งานเขียน ว่าด้วยประชาชนใหม่ (新民说) ของเหลียงฉี่เชา (梁启超) ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่างานเขียนของเหลียงมีบทบาทสำคัญในการวางรากฐานแนวคิดความเป็นพลเมืองจีน และความสัมพันธ์ระหว่างพลเมืองกับรัฐ กระทั่งส่งผลต่อความเป็นพลเมืองในยุคสมัยต่อมา โดยเฉพาะความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับพลเมืองที่รัฐมีอำนาจเหนือพลเมือง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
- เนื้อหาและข้อมูลที่ลงตีพิมพ์ในวารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
- บทความและข้อมูล ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำข้อมูลไปใช้ประโยชน์ในทางวิชาการ ขอให้อ้างอิงแหล่งที่มาด้วย
เอกสารอ้างอิง
กรพนัช ตั้งเขื่อนขันธ์. (2565). ประวัติศาสตร์จีนสมัยใหม่. กรุงเทพฯ: เสริมวิทย์บรรณาคาร.
โกวิท วงศ์สุรวัฒน์, และวาสนา วงศ์สุรวัฒน์. (2565). ประวัติศาสตร์จีนหลังเหมา. เชียงใหม่: ซิลค์เวอร์ม.
ถวิลวดี บุรีกุล, เออเจนี เมริโอ, และรัชวดี แสงมหะหมัด. (2557). พลเมืองไทย: การสร้างความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
ทศพล สมพงษ์, สมเกียรติ นากระโทก, และถวิลวดี บุรีกุล. (2563). การศึกษาพฤติกรรมความเป็นพลเมืองสำหรับสังคมไทย. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
ธเนศวร์ เจริญเมือง. (2548). แนวคิดว่าด้วยความเป็นพลเมือง. นนทบุรี: สถาบันพระปกเกล้า.
ปริญญา เทวานฤมิตรกุล. (2555). การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง. กรุงเทพฯ: สถาบันสัญญา ธรรมศักดิ์ เพื่อประชาธิปไตย.
พิณสุดา สิริธรังศรี. (2560). การพัฒนาการศึกษาเพื่อความเป็นพลเมือง. สุทธิปริทัศน์, 31(100), 100-113.
เลิศพร อุดมพงษ์. (2562). การศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมือง (Civic/Citizenship Education) ในการส่งเสริมบทบาทของ ภาคพลเมืองในการเมืองระบบตัวแทน: แนวทางที่ยั่งยืนผ่านประสบการณ์จากต่างประเทศ. สืบค้นเมื่อ 20 สิงหาคม 2566, จาก https://www.kpi.ac.th/knowledge/research/data/257
ศักดิ์ชัย นิรัญทวี. (2548). การจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เป็นพลเมืองดี. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ.
สถาบันพระปกเกล้า. (2555). ความเป็นพลเมืองกับอนาคตประชาธิปไตยไทย. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
สยุมพร ฉันทสิทธิพร. (2565). ความสัมพันธ์ระหว่างตำราต้าเสฺวียกับตำราจงยง. วารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 15(2), 292-316.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2554). การสร้างความเป็นพลเมือง ณ สาธารณรัฐประชาชนจีน. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ.
สิทธิพล เครือรัฐติกาล. (2555). ประวัติศาสตร์จีนสมัยใหม่. กรุงเทพฯ: ชวนอ่าน.
เอนก เหล่าธรรมทัศน์. (2550). ประชาธิปไตยที่ประชาชนปกครองตนเอง. ใน เอนก เหล่าธรรมทัศน์ (บก.). การเมืองของพลเมือง: สู่สหัสวรรษใหม่ (น. 55-70). กรุงเทพฯ: โครงการจัดพิมพ์คบไฟ.
Burtscher, M. (2012). A Nation and A People?: Notes toward a Conceptual History of the Terms Minzoku 民族 and Kokumin 国民 in Early Meiji Japan. Journal of Political Science and Sociology, (16), 47-106.
Cao, Q. (2022a). The Lure of Utopia: Reinterpreting Liang Qichao's Xinmin Shuo, 1902-1906. In Margolies, D., & Cao, Q. (Eds.) Utopia and Modernity in China: Contradictions in Transition (pp. 11-32). London: Pluto Press.
Cao, Q. (2022b). The Discourse of Xinmin: Mindset Remodeling and Nation-building in Early Twentieth-century China. Chinese Language and Discourse, 13(1), 122-142.
Chang, H. (1971). Liang Ch'i-ch'ao and Intellectual Transition in China, 1890-1907. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Connors, M. K. (2003). Democracy and National Identity in Thailand. London: Routledge Curzon.
Culp, J. R. (2012). Theorizing Citizenship in Modern China. Journal of Political Science and Sociology, (16), 123-148.
Fogel, J. A., & Zarrow, P. G. (1997). Imagining the People: Chinese Intellectuals and the Concept of Citizenship, 1890-1920. Armonk, New York: M.E. Sharpe.
Goldman, M., & Perry, E. J. (2002). Introduction: Political Citizenship in Modern China. In Goldman, M., & Perry, E. J. (Eds.). Changing Meaning of Citizenship in Modern China (pp. 1-19). Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Guo, Z. (2022). Routledge Handbook of Chinese Citizenship. New York: Routledge.
Harris, P. (2002). The Origins of Modern Citizenship in China. Asia Pacific Viewpoint, 43(2),181-203.
Hsu, C. L., & Hildebrandt, T. (2022). The Construction and Performance of Citizenship in Contemporary China. The Journal of Contemporary China, 31(138), 827-843.
Huang, P. (1972). Liang Ch'i-ch'ao and Modern Chinese Liberalism. Seattle, Washington: University of Washington Press.
Lee, T. M. (2007). Liang Qichao and the Meaning of Citizenship: Then and Now. History of Political Thought, 28(2), 305-327.
Levenson, J. R. (1959). Liang Ch'i Ch'ao and the Mind of Modern China. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Li, B., & Wu, Y. (1999). The Concept of Citizenship in the People's Republic of China. In Davidson, A., & Weekley, K. (Eds.). Globalization and Citizenship in Asia-Pacific (pp. 157-168). London: Macmillan.
Liu, L. (2007). Cai Hesen: A Provincial Scholar Becomes a Young Radical. Twentieth-Century China, 32(2), 84-110.
Liu, L. H. (1995). Translingual Practice Literature, National Culture, and Translated Modernity—China, 1900-1937. Stanford, California: Stanford University Press.
Matten, M. A. (2012). China is the China of Chinese: The Concept of Nation and Its Impact on Political Thinking of Modern China. Oriens Extremus, 51, 63-106.
Tang, X. (1996). Global Space and the Nationalist Discourse of Modernity: The Historical Thinking of Liang Qichao. Stanford, California: Stanford University Press.
Liang, Q. 梁启超 (2013). Xinmin shuo新民说 [ว่าด้วยประชาชนใหม่]. Beijing: Zhongguo wenshi chubanshe.
