New Analytical Religiology: The Role and Influence of Buddhism in Promoting Thailand's Foreign Affairs
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
This article aims to explain (1) the concepts and dynamics of Buddhism in relation to Thailand’s foreign affairs, (2) the role and influence of Buddhism in promoting Thailand’s foreign Affairs, and (3) the future prospects on the role and influence of Buddhism in Promoting Thailand’s foreign affairs through a “New Analytical Religiology” approach. This approach does not focus on metaphysical theory, religious doctrines, or classical theology, but rather on the interdisciplinary study of religion as a mechanism driving social phenomena and social participation. This includes fields such as the sociology of religion, anthropology of religion, theology, axiology, ethics and political science, etc. It was found that Buddhism plays a role and exerts influence in supporting and promoting Thailand’s foreign policies and affairs in various dimensions, both directly and indirectly. These dimensions include economic, social, and political aspects such as trade and investment, interfaith diplomacy, peace, and security, and sustainable development, etc. The author aims to present new academic perspectives and discoveries to understand the role of religion in modern society and to contribute valuable new knowledge to the public.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
- เนื้อหาและข้อมูลที่ลงตีพิมพ์ในวารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
- บทความและข้อมูล ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำข้อมูลไปใช้ประโยชน์ในทางวิชาการ ขอให้อ้างอิงแหล่งที่มาด้วย
References
กรมสนธิสัญญาและกฎหมาย กระทรวงการต่างประเทศ. (2566). กฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2567, จาก https://treaties.mfa.go.th/th/content/กฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ?cate=63d1f3c67edb2e31af2af453
โกวิท โพธิสาร. (2558). วิจักขณ์ พานิช: ไม่ได้พูดว่ารัฐต้องไม่มีศาสนา. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://thecitizen.plus/node/56
เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง. (2555). ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐและศาสนา. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก http://public-law.net/publaw/view.aspx?id=1770
คณะกรรมการกาชาดระหว่างประเทศ. (2562). ศาสนาพุทธกับกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ การประชุมครั้งแรกของโลกที่ศรีลังกา. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2567, จาก https://blogs.icrc.org/th/2019/09/19/global-conference-on-the-interface-between-buddhism-and-ihl/
คณะกรรมการกาชาดระหว่างประเทศ. (2563). สงครามและศาสนา - ว่าด้วยกฎหมายมนุษยธรรมกับหลักธรรมในพระพุทธศาสนา. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2567, จาก https://blogs.icrc.org/th/2021/02/22/buddhism-and-ihl/
คมกฤช อุ่ยเต็กเค่ง. (2564). ผี พราหมณ์ พุทธ: “ศาสนาไทย” ในศาสนา “ผี-พราหมณ์-พุทธ”. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2567, จาก https://www.matichonweekly.com/religion/article_447614
ชาญวิทย์ สรรพศิริ. (2559). สิ่งที่ชาวพุทธเรียกว่า “พระพุทธศาสนาเพื่อสังคม”. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 4(1), 392-401.
เด่นพงษ์ แสนคำ, และอัครยา สังขจันทร์. (2563). บทวิเคราะห์รัฐไทยกับการปฏิรูปพุทธศาสนาในสมัยรัชกาลที่ 4 และรัชกาลที่ 5. วารสารรัฐศาสตร์และ
รัฐประศาสนศาสตร์, 11(1), 141-170.
ไตรรัตน์ ธนะประกอบกรณ์, และพระศรีวินยาภรณ์. (2562). การสร้างสันติประชาคมตามแนวพุทธ. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์, 15(3), 16-26.
ไทยรัฐ. (2562). “สงฆ์ไทย” เป็นผู้แทนพุทธโลก ประชุมผู้นำศาสนาที่นครวาติกัน. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://www.thairath.co.th/news/society/1527016
ธีวินท์ สุพุทธิกุล. (2567). Soft Power ที่คุณฝันถึงและข้อคำนึงบางประการ. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://www.the101.world/soft-power-misconceptions/
นครินทร์ แก้วโชติรุ่ง. (2558). รูปแบบการปกครองของรัฐในพุทธกาล. วารสารพุทธศาสน์ศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (22)3, 11-34.
นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. (2565). สัมพันธภาพของพุทธศาสนาลังกาวงศ์ และสยามวงศ์. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://www.sac.or.th/portal/th/article/detail/353?utm_source=chatgpt.com
นวพันธ์ ตลับเงิน, และสันติชัย อาภรณ์ศรี. (2563). ศาสนวิทยา: โลกสมัยใหม่ ยังต้องมีศาสนาคอยนำทางอยู่หรือไม่. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://themomentum.co/interview-sinchai-chaojaroenrat/
บงกชรัตน์ สร้อยทอง. (2567). “บรรษัทภิบาล” บททดสอบที่ดูยาก และมีแต่จะเพิ่มความเข้มข้นขึ้น. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2567, จาก https://thestandard.co/esg-corporate-governance/
บุญยิ่ง ประทุม. (2557). บทบาทสถาบันศาสนากับทิศทางการพัฒนาสังคมไทย. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://www.bangkokbiznews.com/blogs/columnist/102373
บุญลือ วันทายนต์. (2555). สังคมวิทยาศาสนา. กรุงเทพฯ: ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัย รามคำแหง.
ประสิทธิ์ วงศรีเทพ, สุวิน ทองปั้น, พระทศเทพ ทสธมฺโม (วณิชาติ), และประภาส แก้วเกตุพงษ์. (2562). หลักฆราวาสธรรมกับการพัฒนาชีวิตสำหรับผู้ครองเรือน. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 19(3), 265-273.
พรชัย พิญญพงษ์. (2560). รูปแบบการสร้างเครือข่ายขององค์กรพุทธโลก (ดุษฎีนิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต), สาขาวิชาพระพุทธศาสนา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหามิตร ฐิตปญฺโญ. (2561). พระพุทธศาสนาในประเทศศรีลังกา. ขอนแก่น: เอมี่ ก๊อปปี้ เซ็นเตอร์.
พระมหาศิวกร ปญฺญาวชิโร และคณะ. (2563). บทบาทและหน้าที่ของพระธรรมทูตจากอดีตสู่ปัจจุบัน. วารสารบัณฑิตแสงโคมคำ, 6(1), 116-131.
พระสมพร นามอินทร์. (2567). ระเบียงมนุษยธรรม ปัจจัยที่ส่งผลต่อการจัดตั้งเพื่อบรรเทาความเดือดร้อนของผู้ประสบภัย. วารสารปราชญ์ประชาคม, 2(2), 1-10.
พระสมุทร ถาวรธัมฺโม และคณะ. (2550). 50 ปี วัดไทยพุทธคยา อินเดีย. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
พระอภินันท์ ทะสุนทร. (2555). พุทธศาสนานิกายเถรวาทในฐานะการทูตเชิงวัฒนธรรมในความสัมพันธ์ไทย – เวียดนาม. เชียงใหม่: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
พีรทิพย์ สุคันธเมศวร์. (2549). การปฏิรูปประเทศในสมัยรัชกาลที่ 5 ที่นำไปสู่การสร้างรัฐชาติ (สารนิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต), สาขาวิชาประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ภาวรรณ ธนาเลิศสมบูรณ์. (2564). พุทธศาสน์ปราศจากรัฐไม่ได้ฉันใด สงฆ์ไทยย่อมข้องเกี่ยวกับการเมืองฉันนั้น – คุยการเมืองเรื่องของสงฆ์ กับ ประกีรติ สัตสุต.
สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://www.the101.world/prakirati-satasut-interview/
ภาวิต วงษ์นิมมาน. (2566). ประวัติศาสตร์ศักดิ์สิทธิ์ของ “พุกาม” ในเมียนมา ที่ประดับไปด้วยวัดวานับพัน. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://ngthai.com/history/46520/bagan-kingdom-myanmar/
ภุชงค์ ฝูงชมเชย. (2558). ศาสนาที่มีความสำคัญต่อสังคมมนุษย์ในโลกปัจจุบัน. วารสารวิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง, 4(1), 1-10.
รัชนี เอื้อไพโรจน์กิจ. (2565). การใช้ Soft Power ในการส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ: กรณีศึกษา Indian Council for Cultural Relations (ICCR (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: สถาบันการต่างประเทศเทวะวงศ์
รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง. (2563). พุทธศิลป์ไทยสายสัมพันธ์ศรีลังกา. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
วรรณโชค ไชยสะอาด. (2559). “แยกศาสนาจากรัฐ-เลิกระบอบรวมศูนย์” ปฏิรูปวงการสงฆ์แก้วิกฤตศรัทธา. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://www.posttoday.com/politics/418245
วัลย์ลิกา อั๋งสกุล. (2566). การพัฒนาประสิทธิภาพโครงการ East Asia Unit เพื่อภารกิจการทูตสาธารณะของกรมเอเชียตะวันออก (รายงานการวิจัย). กรุงเทพ: สถาบันพัฒนาข้าราชการพลเรือน สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน.
ศุภาวรรณ คงสุวรรณ์. (2562). ศาสนากับสังคมไทยสมัยใหม่ กับ คมกฤช อุ่ยเต็กเค่ง. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://www.the101.world/komkrit-uitekkeng-interview/
สมเกียรติ วันทะนะ. (2561). โองการแช่งน้ำ: อำนาจของการสาปแช่ง หรืออำนาจของการจับจ้อง. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 44(1), 19-40.
สมจิตต์ อินสิงห์. (2563). ความสำคัญของศีลธรรมในความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://pridi.or.th/th/content/2020/08/370
สมบูรณ์ บุญฤทธิ์. (2557). ลังกาวงศ์ในสยามและสยามวงศ์ในศรีลังกา. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 1(2), 35-53.
สมบูรณ์ สุขสำราญ. (2522). พุทธศาสนากับการเมือง. วารสารสังคมศาสตร์, 16(4), 1-15.
สัจภูมิ ลออ. (2556). พุทธศาสน์สยามวงศ์ โต้คลื่นไปมั่นคงที่ศรีลังกา. กรุงเทพฯ: ตถาตา.
สายชล ปัญญชิต และภูเบศ วณิชชานนท์. (2567). ชุมชนแห่งความปึกแผ่น: บทบาทการสร้างบูรณาการทางสังคมของพระธรรมทูตไทยในสวีเดน. วารสาร มจร การพัฒนาสังคม, 9(1), 14-26.
สาวิตรี พิสณุพงศ์. (2552). ความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมระหว่างศรีลังกากับไทยสมัยสุโขทัย. วารสารประวัติศาสตร์ 2552, ประจำปี 2552 (มกราคม - ธันวาคม 2552), 79-99.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. (2563). สุวรรณภูมิในอาเซียน: ศาสนา-การเมือง “สนองอำนาจรัฐ” เวรทำกรรมแต่ง คนไม่เท่ากัน. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://www.matichon.co.th/prachachuen/news_2446679
สุรศักดิ์ ไชยธนกิจ. (2559). พุทธธรรมาภิบาลในองค์กร: แนวความคิดและการทดสอบ. วารสารสหวิทยาการ, 13(1), 144-178.
อดิเทพ พันธ์ทอง. (2559). ทำไม “ศาสนาพุทธ” จึงเป็นศาสนาประจำชาติของไทย ทั้งโดย “พฤตินัย” และ “นิตินัย”. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://www.silpa-mag.com/history/article_301
เอกวัฒน์ จิตสำรวย. (ม.ป.ป.). วิเคราะห์รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ประเด็นการกำหนดแนวนโยบายด้านการต่างประเทศของไทยในรัฐธรรมนูญ. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2565, จาก https://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/elaw_parcy/ewt_dl_link.php?nid=183
Encyclopedia of Religion. (n.d.). Study of Religion: The Academic Study of Religion in Japan. Retrieved August 15, 2024, from https://www.encyclopedia.com/environment/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/study-religion-academic-study-religion-japan
Harvey, P. (2021). Buddhist Motivation to Support IHL, From Concern to Minimise Harms Inflicted by Military Action to Both Those Who Suffer Them and Those Who Inflict Them. Contemporary Buddhism, 22(1-2), 52-72.
Haynes, J. (2012). Religious Transnational Actors and Soft Power. London: Routledge.
Hui Ma. (2021). The Comparative Study of U.S. - China Soft Power Diplomacy to ASEAN (Independent Study), Graduate School, Chulalongkorn University.
Institute for Cultural Diplomacy. (n.d.). Evolution of Cultural Diplomacy. Retrieved August 15, 2024, from http://www.culturaldiplomacy.org/pdf/case-studies/Gerome-Evolution-of-Cultural-Diplomacy.pdf
Kishimoto, H. (1967). Religiology. Numen, 14(1), 81-86.
Luke, C., & Kersel, M. M. (2013). US Cultural Diplomacy and Archaeology: Soft Power, Hard Heritage. New York: Routledge.
Mark, S. (2009). A Greater Role for Cultural Diplomacy. The Hague: Netherlands Institute of International Relations “Clingendael”.
McCleary, R. M., & Barro, R. J. (2006). Religion and Economy. Journal of Economic Perspectives, 20(2), 49-72.
Rahula, W. (1966). History of Buddhism in Ceylon: The Anuradhapura Period, 3rd Century BC - 10th Century AC. Colombo: M. D. Gunasena & Co. Ltd.
Smith, D. E. (1965). Religion and Politics in Burma. Princeton: Princeton University Press.
Thomas, S. M. (2005). The Global Resurgence of Religion and the Transformation of International Relations. Londom: Palgrave Macmillan.
Weber, M. (1930). The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism. London: Unwin Hyman.