การมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการวางผังเมืองและการบริหารจัดการผังเมืองรวม เมืองพัทยา

Main Article Content

ชาญทนุ แสงอุทัย

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันของเมืองพัทยา นโยบาย ศักยภาพและขีดจำกัดในกระบวนการวางผังเมืองและการบริหารจัดการผังเมืองรวมเมืองพัทยา 2) ศึกษาการมีส่วนร่วมของประชาชน และปัจจัยที่กำหนดความสำเร็จของในการมีส่วนร่วมของประชาชนการวางผังเมืองและการบริหารจัดการผังเมืองรวมเมืองพัทยา 3) เสนอแนวทางการพัฒนาการส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการวางผังเมืองและบริหารจัดการผังเมืองรวมเมืองพัทยาที่เหมาะสมและปฏิบัติได้จริง เป็นการวิจัยเชิงผสมผสาน ระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณ ซึ่งเก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามจากประชาชนที่ต้องการให้มีส่วนร่วมในกระบวนการวางผังเมืองและการบริหารผังเมือง รวมกับการวิจัยเชิงคุณภาพ ซึ่งเก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานด้านผังเมือง ผลการศึกษาพบว่า พัทยาเป็นเมืองศูนย์กลางการท่องเที่ยวที่สำคัญของประเทศไทยด้านชายฝั่งทะเลตะวันออกที่มีชื่อเสียงมีองค์ประกอบครบถ้วน มีการปกครองในรูปแบบพิเศษที่กฎหมายให้อำนาจในการจัดการให้บริการประชาชนในพื้นที่อย่างชัดเจน มีความยืดหยุ่นในการบริหารจัดการ มีความคล่องตัวในการทำงาน ได้รับเงินสนับสนุนจากรัฐบาลโดยตรง  มีชุมชนจำนวน 42 ชุมชน แต่มีข้อจำกัดทางกฎหมายซึ่งกำหนดให้มีอำนาจหน้าที่และโครงสร้างการบริหารเช่นเดียวกับเทศบาล ไม่มีอำนาจในการเบ็ดเสร็จในการบริหารงานในพื้นที่ซึ่งแตกต่างจากกรุงเทพมหานคร ในการศึกษาด้านการมีส่วนร่วมของประชาชนพบว่า ส่วนใหญ่มีความรู้ความเข้าใจและมีทัศนคติเกี่ยวกับผังเมืองในระดับน้อย การศึกษานี้ได้เสนอให้เมืองพัทยาเพิ่มการประชาสัมพันธ์ให้ทั่วถึงมากขึ้นทั้งด้านระยะเวลาและช่องทางการสื่อสารให้ข้อมูล ควรให้ชุมชนร่วมกันพิจารณานำเสนอแนวทางการวางผังเมืองและบริหารผังเมืองภายในชุมชนของตนเองตั้งแต่เริ่มแรกของกระบวนการ โดยที่ผู้วางผังเมืองและบริหารผังเมืองควรมีศิลปะและเทคนิคในการให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการดำเนินงาน เพราะอาจเกิดความขัดแย้งได้

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรมโยธาธิการและผังเมือง. “(ร่าง) แผนยุทธศาสตร์ตามภารกิจเฉพาะด้านของกระทรวงมหาดไทย 10 ปี ด้านผังเมือง.” กรุงเทพฯ: (ม.ป.ท.), 2557.

“เครือข่ายผังเมืองภาคประชาชน นนทบุรี.” จุลสารเครือข่ายผังเมืองภาคประชาชนจังหวัดนนทบุรี. 1, 2 (กุมภาพันธ์ 2557).

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์..ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง. การผังเมืองของประเทศไทย: ปัญหาและการแก้ไข. กรุงเทพ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยม 2553.

ณัฐกานต์ เกตุชาวนา. “ปัญหา อุปสรรคในกระบวนการมีส่วนร่วมโครงการจัดรูปที่ดินของจังหวัดพิษณุโลก.” การค้นคว้าอิสระปริญญารัฐประศาสนศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชาการออกแบบและวางผังชุมชนเมือง บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2554.

ถวิลวดี บุรีกุล. “การมีส่วนร่วม: แนวคิด ทฤษฎีและกระบวนการ,” หน้า 6. ใน การศึกษาดูงานของคณะกรรมาธิการพัฒนาการเมืองและการมีส่วนร่วมของประชาชน วุฒิสภา. วันอังคารที่ 17 มิถุนายน 2551 ณ สถาบันพระปกเกล้า. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า, 2551.

เทศบาลนครขอนแก่น, เทศบาลนครเชียงใหม่และเทศบาลนครภูเก็ต. “ เอกสารคู่มือเทคนิคการมีส่วนร่วมของประชาชนสำหรับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น.” (ม.ป.ท.), 2548. (เอกสารอัดสำเนา)

นิคม บุญญานุสิทธิ์และวิทยา เรืองฤทธิ์. ทัศนคติและการปฏิบัติของผู้บริหารท้องถิ่นในเขตผังเมืองรวมของจังหวัดนครราชสีมาต่อโครงการจัดรูปที่ดินเพื่อพัฒนาพื้นที่: โครงการวิจัย. (ม.ป.ท.): สาขาวิชาการจัดการผังเมือง คณะวิศวกรรมศาสตร์และสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน, 2548.

ผจญ ฐิตะรังษี. “ความรู้ความเข้าใจและทัศนคติของประชาชนเกี่ยวกับผังเมืองรวมเมืองกระทุ่มแบน กรณีศึกษาในเขตเทศบาลเมืองกระทุ่มแบน.” รายงานการศึกษาอิสระปริญญารัฐประศาสนศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชาการปกครองท้องถิ่น วิทยาลัยการปกครองท้องถิ่นมหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2551.

พรอัมรินทร์ พรหมเกิด. “การจัดวางผังเมือง.” มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ 12, 1 (2537): 12-19.

สมลักษณา ไชยเสริฐ. “การพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมของประชาชนในคณะกรรมการตรวจสอบและติดตามการบริหารงานตำรวจสถานีตำรวจนครบาล.” วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2549.

สำนักยุทธศาสตร์และงบประมาณ. “เอกสารบรรยายสรุปเมืองพัทยา ปี 2558.” พัทยา: (ม.ป.ท.), 2559

สุทธนู ศรีไสย์. ปัญหาการจัดอันดับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่เข้าร่วมโครงการรางวัลพระปกเกล้าประจำปี 2545 ความเป็นเลิศด้านโปร่งใสและการมีส่วนร่วมของประชาชนและการศึกษาภาพรวมขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: รายงานการวิจัย. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า, 2545.

สุวิมล สุขสบาย. “ความผูกพันต่อองค์การของบุคลากรที่ปฏิบัติงานในเทศบาลเมืองจันทนิมิต อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี.” ปัญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา, 2556.

Cohen, J.M. and Uphoff, N.T. Rural Development Participation: Concept and Measure for Project Design Implement and Evaluation. New York: Cornell University, 1977.