การประเมินคุณภาพเชิงทัศน์ของภูมิทัศน์วัฒนธรรมจังหวัดลพบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
เมืองลพบุรีเป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์มาอย่างยาวนาน นับตั้งแต่ศตวรรษที่ 13 แต่ละยุคสมัยได้สะท้อนถึงวัฒนธรรม เอกลักษณ์ ศิลปะ ซึ่งออกมาในรูปแบบสถาปัตยกรรมและโบราณวัตถุต่าง ๆ ที่ทรงคุณค่าและยังคงหลงเหลือในปัจจุบัน ด้วยทรัพยากรเหล่านี้ทำให้ปัจจุบันลพบุรีเป็นเมืองแห่งประวัติศาสตร์ แต่ด้วยในปัจจุบันเมืองลพบุรีมีการขยายตัวอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้เกิดความเสียหายกับภูมิทัศน์เมืองและความสวยงามด้านทัศนียภาพ ทำให้การคำนึงถึงความงามของเมืองเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้เกิดการรับรู้ทัศนียภาพของเมืองแห่งประวัติศาสตร์ได้อย่างสวยงามอีกทั้งยังทำให้ซาบซึ้งในคุณค่าและประวัติความเป็นมาของเมือง การประเมินคุณภาพเชิงทัศน์มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัญหาปัจจุบัน ซึ่งทำให้เข้าใจองค์ประกอบของเมืองที่ส่งผลต่อสุนทรียภาพที่เพิ่มมากขึ้นหรือลดน้อยลงอันก่อให้เกิดความขัดแย้งในทัศนียภาพและผลการศึกษาองค์ประกอบเหล่านี้จะนำไปสู่แนวทางในการรักษาภูมิทัศน์เดิม อีกทั้งยังจัดการปัญหามลทัศน์เพื่อลดผลกระทบที่เกิดจากการพัฒนาพื้นที่และนำไปสู่สุนทรียภาพของเมือง โดยการประเมินคุณภาพเชิงทัศน์ เริ่มจากการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องกับกับแนวความคิด ทฤษฎีการประเมินสุนทรียภาพร่วมกับการจัดทำแบบสอบโดยกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ประเมิน ซึ่งมีผู้ตอบแบบสอบถามจำนวน 200 คน แบ่งเป็นกลุ่มตัวอย่างคนในพื้นที่ลพบุรีจำนวน 100 คนและกลุ่มตัวอย่างนักท่องเที่ยว 100 คน เพื่อหาสุนทรียภาพของเมืองในปัจจุบันและวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดสุนทรียภาพและมลทัศน์
ผลการศึกษาพบว่า ชาวลพบุรีมีการรับรู้สุนทรียภาพของเมืองในปัจจุบันน้อยกว่านักท่องเที่ยว และต้องการเปลี่ยนแปลงทัศนียภาพเมืองเนื่องจากปัญหามลทัศน์ที่เกิดขึ้น ส่วนนักท่องเที่ยวมีการรับรู้ถึงสุนทรียภาพของเมืองในปัจจุบันมากโดยมีความคิดเห็นว่าเมืองเก่าและเมืองใหม่อยู่ร่วมกันทำให้เกิดความงามที่ผสมผสานระหว่างอดีตและปัจจุบันได้เป็นอย่างดี ซึ่งปัจจัยที่ส่งผลต่อความงามของทัศนียภาพขึ้นอยู่กับองค์ประกอบการจัดวางตำแหน่งของสถาปัตยกรรม เมื่อจุดหมายตาอยู่ในตำแหน่งกึ่งกลางและมุมมองในทิศทางตรงจะทำให้มีความโดดเด่นของพื้นที่มากขึ้น ด้านสภาพแวดล้อมของเมือง หากมีความร่มรื่นสบายตาเพิ่มมากขึ้นจะเพิ่มสุนทรียภาพได้เช่นกัน และพื้นดาดแข็งที่มากจนเกินไปจะทำให้สุนทรียภาพลดลง ในส่วนของสีของอาคารที่ขัดแย้งกับพื้นที่ทำให้เกิดความรู้สึกที่รุนแรงและทำให้ทัศนียภาพภาพมีโดดเด่นมาก แนวทางในการปรับปรุงทัศนียภาพของเมืองควรมีพื้นที่สีเขียวเพิ่มมากขึ้น มีการควบคุมความสูงและสีของอาคารที่อยู่ใกล้บริเวณโบราณสถาน ในส่วนของอนาคตมีการควบคุมการขยายตัวของเมืองไม่ให้รุกล้ำพื้นที่โบราณสถาน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ทศพล ชื่นอุปการนันท์. (2549). แนวทางการจัดการการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์เมืองเก่าลพบุรีอย่างยั่งยืน. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
ภาริฉัตร วิริยะ. (2559). การประเมินคุณภาพเชิงทัศน์ของถนนธนะรัชต์–อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร).
รุจิโรจน์ อนามบุตร และ วิลาสินี สุขสว่าง. (2554). การประเมินคุณภาพเชิงทัศนเมืองเชิงบูรณาการพื้นที่เทศบาลนค พระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. กรุงเทพฯ: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
เอกนฤทน บางท่าไม้ และ สหทัศน์ วชิระนภศูล. (2558). การจัดองค์ประกอบภาพสำหรับภาพถ่าย. นนทบุรี: ไอดีซี พรีเมียร์.
BLM. (1980). Visual resource management program. Washington, DC: BLM.
Burley, Jon Bryan. (2019, September). Visual and environmental quality metrics. Lecture Series let’s talk about Landscape. Talk presents at 2019 Faculty of Architecture, Kasetsart University, Bangkok, Thailand.
De Blij, H. J., & B Murphy, A. (2003). Human geography: Culture, society, and space. New York: John Wiley & Sons.
Lu, D., Burley, J., Crawford, P., Schutzki, R., & Loures, L. (2012). Quantitative methods in environmental and visual quality mapping and assessment: A Muskegon, Michigan watershed case study with urban planning implications. In Jaroslav Burian (Ed.), Advances in spatial planning. (pp.127-142). Rijeka: InTech.
Sitte, C. (1889). City building according to artistic principles. New York: Columbia University.
UNESCO. (2008). Operational guidelines for the implementation of the world heritage convention. Paris: The United Nations Educational Scientific and Cultural Organization.
UNESCO. (2013). New life for historic cities: The historic urban landscape approach explained. Paris: The United Nations Educational Scientific and Cultural Organization.
