Morphology Transformation of Sampeng Neighborhood: Itsranuphap Alley

Main Article Content

Yanin Thunkijjanukij
Terdsak Tachakitkachorn

Abstract

Sampeng is a Chinese community outside the old city wall. It emerged in the same time with Rattanakosin Kingdom in the area between Wat Sampluem canal and Wat Sampeng canal. History and important roads in the area are studied but details in the period before that were not clarified especially in term of physical and morphological study. Itsaranuphap alley is diagonal walkway between Chaopraya river and Sampeng road. The purpose of this study is to understand morphology and importance of Itsaranuphap alley in Sampeng neighborhood by reviewing literature in historical, economic, and social aspect, related theories and methods, old maps, and GIS.


The study has found that, Itsaranuphap alley plays an important role in the community as a walkway connecting the river with Chinese community and further orchard areas. The alley connects to many landmarks and important places in Sampeng starting from pier, old shrine, school, markets to temples and has been used as a shortcut between main roads. The study about owners of plots around Itsaranuphap alley indicated that the areas had a density of business activities invested by the government and Chinese businessmen especially in land development by building shophouse for rent. The findings and methods in this study can be adapted for further use in other study areas with context resembled to Itsaranuphap alley.

Article Details

Section
Articles

References

กาญจนาคพันธุ์. (2522, สิงหาคม - กันยายน). สามเพ็ง. วารสารเมืองโบราณ, 5(6), 65.

ณัฐวุฒิ ปรียวนิตย์. (2557). การตัดถนนในพระนครกับผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจของชนชั้นนำสยาม. วารสารหน้าจั่ว, 347 – 380.

ทิพากรวงศ์, เจ้าพระยา. (2531). พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1 (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพมหานคร: กองวรรณคดีและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร.

เทิดศักดิ์ เตชะกิจขจร. (2553). ลักษณะและการเปลี่ยนแปลงสัณฐานของเครือข่ายลำคลองในบริเวณกรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. 2450-2550. วารสารวิชาการสถาปัตยกรรมศาสตร์, 1, 67 – 82.

ปิยนาถ บุนนาค, ดวงพร นพคุณ และ สุวัฒนา ธาดานิติ. (2525). คลองในกรุงเทพฯ: ความเป็นมา การเปลี่ยนแปลงและผลกระทบต่อกรุงเทพฯ ในรอบ 200 ปี (พ.ศ. 2325-2525) (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พิมพ์ประไพ พิศาลบุตร. (2547). ลูกจีน หลานมอญ ในกรุงสยาม (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: สารคดี.

ศิริวัฒน์ สาระเขตต์. (2552). การเปลี่ยนแปลงทางน้ำที่ส่งผลต่อรูปแบบเมืองกรุงเทพฯ. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).

สมใจ นิ่มเล็ก. (2545). สถาปัตยกรรมพื้นถิ่น เรือนชาวสวน (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: ภาควิชาศิลปสถาปัตยกรรม คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สยามรัฐออนไลน์. “ปุนเถ้ากง-ตี้จูเอี๊ย” เทพผู้คุ้มครองบ้าน-ชุมชนชาวจีนโพ้นทะเล. สืบค้นเมื่อ 10 มีนาคม 2564, จาก สยามรัฐออนไลน์ https://siamrath.co.th/n/23558

สิงหนาท แสงสีหนาท. (2563). ถิ่นที่วิวัฒน์จากคลองลัดถึงซอยลัด: ความเป็นเมืองที่ถูกปรับเปลี่ยนจากเมืองฐานน้ำสู่เมืองฐานบกของกรุงเทพ. วารสารหน้าจั่ว, 17, 92 – 125.

สุภางค์ จันทวานิช. (2559). สำเพ็ง: ประวัติศาสตร์ชุมชนชาวจีนในกรุงเทพมหานคร (พิมพ์ครั้งที่2). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.