พัฒนาการของการวางผังเมืองใหม่ในประเทศสิงคโปร์

บทคัดย่อ

สิงคโปร์เป็นประเทศที่มีความก้าวหน้าในเรื่องการพัฒนาที่อยู่อาศัยโดยภาครัฐ โดยใช้การพัฒนาเมืองใหม่เป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาที่อยู่อาศัย เห็นได้จากโครงการต่างๆ ที่ได้พัฒนาต่อเนื่องมาอย่างยาวนานมากกว่า60 ปี โดยการวางผังโครงการเมืองใหม่ของสิงคโปร์เป็นการวางผังที่สะท้อนนโยบายของรัฐบาลที่เปลี่ยนแปลงไปตามแต่ละยุคสมัย งานวิจัยนี้จะมุ่งศึกษาพัฒนาการของการวางผังเมืองใหม่ในประเทศสิงคโปร์ตั้งแต่เริ่มก่อตั้งประเทศจนถึงปัจจุบัน โดยเป็นการวิจัยจากเอกสารและผังโครงการเมืองใหม่ เริ่มจากการศึกษานโยบายตั้งแต่ปี ค.ศ. 1960-2019 เพื่อแบ่งช่วงการพัฒนา และศึกษาผังโครงการเมืองใหม่ทั้งหมด เพื่อคัดเลือกกรณีศึกษาจำนวน 1 เมืองต่อช่วงระยะการพัฒนา จากนั้นทำการศึกษาผังโครงการอย่างละเอียดถึงแนวคิดการวางผัง รูปแบบ องค์ประกอบ และสัดส่วนการใช้ประโยชน์ที่ดิน เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างการวางผังและนโยบายในยุคนั้น ๆ แล้วจึงสรุปเป็นบทเรียน

จากการศึกษา สามารถแบ่งช่วงการพัฒนาตามแผนพัฒนาชาติได้ทั้งหมด 8 แผน โดยแต่ละแผนจะมีการระบุถึงแผนการพัฒนาเมืองใหม่ และนโยบายของรัฐบาลในขณะนั้น จากการศึกษาและวิเคราะห์นโยบายและผังเมืองใหม่ทุกแผนแล้ว จึงพบถึงการเปลี่ยนแปลงเป็นพัฒนาการทั้งหมด 3 ครั้งด้วยกัน ดังนี้ 1) ยุคที่ 1 ยุคของการสร้างชาติ การแก้ไขปัญหาที่อยู่อาศัยขาดแคลน และปัญหาเศรษฐกิจซบเซา สะท้อนลงมายังการวางผังที่มีที่สัดส่วนที่อยู่อาศัยและแหล่งงานอุตสาหกรรมภายในเมืองใหม่มากที่สุด 2) ยุคที่ 2 ยุคของการยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน มีพื้นที่สีเขียวที่มากขึ้นตามแนวคิด Garden City ของรัฐบาล และผังที่มีระบบชุมชนอย่างชัดเจนขึ้น 3) ยุคที่ 3 ยุคของความทันสมัยและเทคโนโลยี  เป็นยุคที่มีการเปลี่ยนแปลงแนวคิดจาก Garden City เป็นแนวคิด  City In A Garden ซึ่งเป็นแนวคิดที่ให้ความสำคัญกับความเป็นเมืองและวิถีชีวิตที่ทันสมัย โดยสะท้อนมายังการวางผังเมืองใหม่ที่มีระบบขนส่งมวลชน และการใช้เทคโนโลยีใหม่ในการก่อสร้าง รวมถึงการบูรณะเมืองใหม่ในยุคก่อนหน้าด้วย

ผลการศึกษาพบว่าการวางผังเมืองใหม่ในประเทศสิงคโปร์มีพัฒนาการสนองต่อแนวคิดและเป้าหมายของนโยบายตามแผนพัฒนาชาติ การวางผังเมืองใหม่ในประเทศสิงคโปร์จึงเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาชาติตามแนวคิด “Housing A Nation, Building A City” โครงการที่อยู่อาศัยของสิงคโปร์จึงไม่เป็นเพียงการสร้างโครงการที่อยู่อาศัยแต่คือการพัฒนาเมืองทั้งเมือง บทเรียนนี้เป็นบทเรียนสำคัญต่อการพัฒนาที่อยู่อาศัยและการพัฒนาเมืองในประเทศไทยให้มีความประสานสอดคล้องกันและเป็นไปตามนโยบายการพัฒนาประเทศด้วย