การพัฒนาหลักเกณฑ์ในการประเมินรูปแบบทางกายภาพของที่พักนักท่องเที่ยวประเภทรีสอร์ท ที่สอดคล้องกับพื้นที่สวนยกร่อง กรณีศึกษา ตำบลอัมพวา และตำบลสวนหลวง จังหวัดสมุทรสงคราม
Main Article Content
บทคัดย่อ
จังหวัดสมุทรสงครามมีความอุดมสมบูรณ์ ไปด้วยระบบนิเวศสามน้ำและระบบนิเวศสวนยกร่อง ตั้งแต่ในอดีตสืบเนื่องจนถึงปัจจุบัน เพราะคนในท้องถิ่นให้ความสำคัญกับระบบนิเวศ เนื่องจากการดำรงชีวิตของประชากรส่วนมากประกอบอาชีพภาคเกษตรกรรมเป็นหลัก จึงคงรักษาไว้ซึ่งความอุดมสมบูรณ์ อีกทั้งยังรักษาสภาพบ้านเรือน ให้มีความสอดคล้องกับระบบนิเวศ จึงกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่ได้รับความนิยม จนเกิดการพัฒนาที่พักนักท่องเที่ยวขึ้นเป็นจำนวนมาก แต่พบว่า ผู้ประกอบการอสังหาริมทรัพย์ ที่พักนักท่องเที่ยวประเภทรีสอร์ทในพื้นที่ตำบลอัมพวาและสวนหลวงจำนวนหนึ่งมีการพัฒนารูปแบบทางกายภาพของที่พักนักท่องเที่ยวประเภทรีสอร์ทไปในแนวทางที่ไม่สอดคล้องกับพื้นที่สวนยกร่อง บทความนี้ จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาหลักเกณฑ์ ในการประเมินรูปแบบทางกายภาพ ของที่พักนักท่องเที่ยวประเภทรีสอร์ท ที่สอดคล้องกับพื้นที่สวนยกร่อง โดยมีระเบียบวิธีวิจัย ในการพัฒนาหลักเกณฑ์ฯ แบ่งเป็น 3 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 (1.1) การทบทวนวรรณกรรม และการประชุมกลุ่มย่อย (focus group) (1.2) การสำรวจสภาพทางกายภาพที่พักประเภทรีสอร์ททั้งหมด 47 แห่ง ขั้นตอนที่ 2 (2.1) การสัมภาษณ์ผู้ชำนาญการ 3 กลุ่ม ขั้นตอนที่ 3 (3.1) การสอบทานกับผู้ชำนาญการ (3.2) อภิปรายผล
ผลการศึกษา พบว่า หลักเกณฑ์ที่พัฒนาขึ้นมีองค์ประกอบ ดังนี้ 1) หลักเกณฑ์หลัก 3 กลุ่ม ได้แก่ การเลือกที่ตั้ง การวางผังโครงการ และการออกแบบสถาปัตยกรรมและภูมิสถาปัตยกรรม ที่สอดคล้องกับระบบนิเวศพื้นที่สวนสวนยกร่อง 2) หลักเกณฑ์รอง 20 ตัว 3) เกณฑ์ชี้วัด 2 ประเภท คือ เชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ 4) วิธีการพิจารณาเชิงปริมาณ เป็น 3 ระดับ เชิงคุณภาพให้ผู้เชี่ยวชาญพิจารณาเป็น 3 ระดับ โดยหลักเกณฑ์ที่สำคัญส่วนใหญ่ ได้มาจากการสัมภาษณ์ผู้ชำนาญการท้องถิ่น อาทิ เช่น ปราชญ์ท้องถิ่น และภูมิปัญญาท้องถิ่น
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กุณฑลทิพย พานิชภักดิ์. (2559). โครงการพัฒนาต้นแบบ บ้านเรือนวิถีไทในเขตเทศบาลเมืองสมุทรสงคราม. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2557). มาตรฐานการท่องเที่ยวไทย มาตรฐานที่พักเพื่อการท่องเที่ยว (เล่ม 1) ประเภทสถานพักตากอากาศ (รีสอร์ท) ระดับ 5 ดาว. กรุงเทพฯ: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ในพระบรมราชูปถัมภ์
คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ. (2560). แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับที่ ๒ พ.ศ. 2560 – 2564 (ปรับปรุงครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.
โครงการนำร่องเพื่อการอนุรักษ์และพัฒนาสภาพแวดล้อมคลองอัมพวา. (2556). กรุงเทพฯ: ศูนย์บริการวิชาการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นิธิกาญจน์ จีนใจตรง. (2555). ภูมิทัศน์ทางวัฒนธรรมของชุมชนริมน้ำคลองแควอ้อม จังหวัดสมุทรสงคราม. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
ประสิทธิ์ แดงสกุล. ปราชญ์ท้องถิ่นอัมพวา. 2563, 3 สิงหาคม. สัมภาษณ์.
ภิญญวัฒน์ รุ่งสิตา. (2563). แนวทางการปรับปรุงพื้นที่ภายนอกอาคาร ตามนโยบายกำลังพลของกองทัพบก: กรณีศึกษา โครงการอาคารสงเคราะห์กองทัพบก (ส่วนกลาง) พื้นที่สามเสนและพื้นที่พญาไท. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต,จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
มานะ นาคำ. (2557). ชุมชนปฏิบัติของชาวสวนผสมผสาน แบบยกร่องลุ่มน้ำแม่กลอง. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต,มหาวิทยาลัยขอนแก่น).
มานะ นาคำ และ สมชัย ภัทรธนานันท์. (2560). การดำรงชีพของชาวสวนผสมแบบยกร่องลุ่มน้ำแม่กลอง. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม).
ลักษณา สัมมานิธิ. (2554). กระบวนการเกิดและการเปลี่ยนแปลงตลาดน้ำในบริบทสวน พื้นที่ดินดอนปากแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันตก. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
เลิศวิทย์ เงินทาบ. (2552). พัฒนาการที่พักนักท่องเที่ยว บริเวณชุมชนริมคลองอัมพวา อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม.(วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
วรรณศิลป์ พีรพันธุ์. (2556). ผังเมืองรวมเมืองอัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม (ปรับปรุงครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศิริวรรณ ศิลาพัชรนนัท์. (2559). การอนุรักษ์และฟื้นฟูชุมชนอัมพวา. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
สาธิญา รุ่งพิพัฒนพงศ์. (2557). องค์ประกอบของความยั่งยืนสำหรับการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์: กรณีศึกษาชุมชนอัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดสมุทรสงคราม. (2563). ที่ทำการปกครองจังหวัดสมุทรสงคราม, ที่ทำการปกครองอำเภอบางคนที. สมุทรสงคราม: สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดสมุทรสงคราม.
สำนักงานพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว. (2548). คู่มือการประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ. กรุงเทพฯ: กรมการท่องเที่ยว กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.
สุชิน แสงลออ. (2551). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศของชุมชนยี่สาร จังหวัดสมุทรสงคราม.(วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
สุรจิต ชิรเวทย์. (2547). คนแม่กลอง. สมุทรสงคราม: หอการค้าจังหวัดสมุทรสงคราม.