การเปลี่ยนแปลงการใช้สอยกลุ่มอาคารของพระราชวังพญาไท กับการอนุรักษ์ความแท้ของที่ตั้งและสภาพแวดล้อม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
พระราชวังพญาไทมีบทบาทสำคัญในประวัติศาสตร์มากกว่า 100 ปี ซึ่งมีการเปลี่ยนการใช้สอยจากพระตำหนักและวัง พระราชวัง โรงแรม เสนารักษ์และโรงพยาบาล จนกลายเป็นพิพิธภัณฑ์ในปัจจุบัน งานวิจัยฉบับนี้มุ่งเน้นศึกษาการเปลี่ยนแปลงการใช้สอยกลุ่มอาคารของพระราชวังพญาไทกับการอนุรักษ์ความแท้ของที่ตั้งและสภาพแวดล้อม โดยเริ่มจากศึกษาความสัมพันธ์การใช้สอย (use and function) กับที่ตั้งและสภาพแวดล้อม (location and setting) ในแง่มุมของความแท้ (authenticity) ภายใต้ขอบเขตของการอนุรักษ์สถาปัตยกรรม จากนั้นจึงทำการวิเคราะห์ร่วมกับประวัติศาสตร์การเปลี่ยนการใช้สอยของพระราชวังพญาไท ขั้นตอนการดำเนินงานประกอบด้วยการวิจัยเอกสาร การรวบรวมข้อมูลจากภาคสนาม การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงโดยการเปรียบเทียบผังบริเวณทั้ง 5 ยุค และสรุปผลการเปลี่ยนแปลงการใช้สอยกลุ่มอาคารของพระราชวังพญาไทกับการอนุรักษ์ความแท้ของที่ตั้งและสภาพแวดล้อม การศึกษาพบว่าร่องรอยของผังบริเวณเดิมที่ยังเหลืออยู่คือ คลองสามเสน ถนนราชวิถี และสวนโรมันจากยุคพระราชวังพญาไท (พ.ศ. 2462-2468) โดยร่องรอยกลุ่มอาคารเดิมประกอบด้วย พระที่นั่งเทวราชสภารมย์ (ท้องพระโรงเดิม) จากยุควังพญาไท (พ.ศ. 2453-2462) หมู่พระที่นั่งไวกูณฐเทพยสถาน พิมานจักรี ศรีสุทธนิวาส อุดมวนาภรณ์ อาคารเทียบรถพระที่นั่ง และตำหนักเมขลารูจี จากยุคพระราชวังพญาไท (พ.ศ.2462-2468)
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรรณิการ์ ตันประเสริฐ. (2553). พระราชวังพญาไทในวันวารห้าแผ่นดิน. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
จดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน ค.ศ.1921 (พ.ศ.2463-2464). (2464). [จดหมายเหตุ]. กรุงเทพฯ: หอวชิราวุธานุสรณ์ สำนักหอสมุดแห่งชาติ.
จุฑาทิพย์ อังคุสิงห์. (2547). ภาพเก่าเล่าอดีตพระราชวังพญาไท. นิตยสารศิลปากร, 47(1), 80.
ชมรมคนรักวัง. (2548). พระราชวังพญาไท. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ลาสโก้.
ดารนี จินดาพล. [ม.ป.ป.]. เรื่องน่ารู้ในพระราชวังพญาไท ชุดที่ 1 เล่าสู่กันฟังเรื่องวังพญาไท. [ม.ป.ท.]: ชมรมคนรักวังในพระอุปถัมภ์ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี สนับสนุนการจัดพิมพ์.
แน่งน้อย ศักดิ์ศรี, ม.ร.ว. (2537). พระราชวังและวังในกรุงเทพฯ. กรุงเทพฯ: บริษัท อี เอส พี พริ้นท์.
ประกาศกรมศิลปากร เรื่องขึ้นทะเบียนโบราณสถาน พ.ศ. 2522. (2522, 6 กุมภาพันธ์). ราชกิจจานุเบกษา. เล่มที่ 96 ตอนที่ 15.
แผนที่บริเวณพระราชวังพญาไท. [ม.ป.ป]. [แผนที่]. ผจ(2)สร0201/48 (แยกออกจากเอกสารหมายเลข สร0201.30/3). กรุงเทพฯ: สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ.
สมชาติ จึงสิริอารักษ์. (2553). สถาปัตยกรรมแบบตะวันตกในสยาม สมัยรัชกาลที่ 4 พ.ศ. 2480. กรุงเทพฯ: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สมชาติ จึงสิริอารักษ์. (2558). ประวัติ แนวคิด ทฤษฎี และการปฏิบัติการในการอนุรักษ์โบราณสถาน. กรุงเทพฯ: ภาควิชาศิลปสถาปัตยกรรม คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สมาคมอิโคโมสไทย (ICOMOS Thailand). (2554). กฎบัตรประเทศไทยว่าด้วยการบริหารจัดการแหล่งมรดกวัฒนธรรม (Thailand Charter on Cultural Heritage Sites Management) พ.ศ. 2554. สืบค้นจาก www.icomosthai.org/THcharter/63546_Charter_updated.pdf
อุทุมพร (2540). สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พันปีหลวง. กรุงเทพฯ: นำอักษรการพิมพ์.
Engelhardt, R. A., & Rogers, P. R. (2005). Hoi An protocols for best conservation practice in Asia, professional guidelines for assuring and preserving the authenticity of heritage sites in the context of the cultures of Asia. Retrieved from https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000182617
ICOMOS. (1994). The Nara document on authenticity (1994). Retrieved from https://whc.unesco.org/document/116018
UNESCO World Heritage Centre. (2005). Operational guidelines for the implementation of the world heritage convention. Retrieved from https://whc.unesco.org/archive/opguide08-en.pdf
