ศูนย์พักพิงชั่วคราวสำหรับผู้ประสบภัยในสถานการณ์ภัยพิบัติ

บทคัดย่อ

ภัยพิบัติทางธรรมชาติ เป็นเหตุการณ์ที่ส่งผลให้เกิดความเสียหายในชีวิตและทรัพย์สิน ซึ่งเกินกว่าความสามารถในการรับมือ โดยเฉพาะเดือนเมษายนและตุลาคมอาจเกิดพายุฝนฟ้าคะนองรุนแรงและพายุหมุนเขตร้อน รวมถึงภัยพิบัติครั้งใหญ่ที่คร่าชีวิตไปมากกว่า 220,000 คน ในเหตุสึนามิ พ.ศ. 2547 บทความวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสามารถในการรับมือภัยพิบัติ การจัดตั้ง การบริหารจัดการและความเป็นอยู่ในศูนย์พักพิงชั่วคราว งานวิจัยนี้จึงมีกรณีศึกษา 3 แห่งและเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดตั้งและการบริหารศูนย์พักพิงชั่วคราว และบุคลากรทางการแพทย์ จำนวน 20 คน และผู้พักพิง จำนวน 10 คน พร้อมลงพื้นที่สังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม

จากการศึกษาพบว่า ด้านการจัดตั้งศูนย์พักพิงชั่วคราวยังขาดการปรับปรุงสถานที่ให้เหมาะสมต่อการใช้งานของทุกคน และไม่สามารถรองรับการอพยพของผู้มีอาชีพเกษตรกรได้อย่างเหมาะสม รวมถึงผู้พักพิงยังต้องเผชิญกับความเครียดจากภัยพิบัติ และการอยู่ร่วมกันเป็นเวลานาน ในขณะที่ผู้ประสบภัยบางส่วนไม่ยอมอพยพไปศูนย์ที่ไกลจากชุมชน ด้านการบริหารจัดการศูนย์พักพิงชั่วคราวยังขาดการซักซ้อมระหว่างหน่วยงานท้องถิ่นและชุมชน เพื่อเรียนรู้ขั้นตอนการอพยพร่วมกัน ดังนั้นในการลดผลกระทบจากภัยพิบัติ ทุกภาคส่วนจำเป็นต้องเรียนรู้จากภัย และสร้างองค์ความรู้เพื่อหาทางรับมือภัยพิบัติและจัดตั้งศูนย์พักพิงชั่วคราวที่มีความเหมาะสม

งานวิจัยนี้แสดงให้เห็นสิ่งที่ผู้พักพิงต้องเผชิญ และเสนอแนะแนวทางการจัดศูนย์พักพิงชั่วคราว สำหรับผู้ประสบภัยที่ได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติอย่างเหมาะสม