มาตรฐานสภาพแวดล้อมทางกายภาพในสถานสงเคราะห์คนชราภาครัฐ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
“สถานสงเคราะห์คนชรา” คือ บริการรูปแบบหนึ่งที่มีความสำคัญต่อผู้สูงอายุที่ประสบปัญหาทางสังคม ให้การอุปการะผู้สูงอายุที่ประสบปัญหาความทุกข์ยากเดือดร้อน เช่น ถูกทอดทิ้ง ไม่มีผู้อุปการะดูแล ไม่มีที่อยู่อาศัย ฐานะยากจน แต่จากรายงานการตรวจสอบผลสัมฤทธิ์และประสิทธิภาพการดำเนินงานด้านผู้สูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นปีงบประมาณ พ.ศ. 2560-2562 กลับพบว่า สภาพแวดล้อมที่พักอาศัยสำหรับผู้สูงอายุในสถานสงเคราะห์คนชราขององค์การบริหารส่วนจังหวัดไม่เป็นไปตามมาตรฐาน ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ ซึ่งเกิดจากการขาดการติดตามประเมินผลการดำเนินงาน ให้เป็นไปตามคู่มือการปฏิบัติงานและมาตรฐานการสงเคราะห์คนชราอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ ใน พ.ศ. 2563 กระทรวงสาธารณสุขได้ประกาศ “กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานด้านสถานที่ ความปลอดภัย และ การให้บริการในสถานประกอบการเพื่อสุขภาพประเภทกิจการการดูแลผู้สูงอายุหรือผู้มีภาวะพึ่งพิง พ.ศ. 2563” โดยมีผลบังคับใช้กับสถานสงเคราะห์คนชราภาครัฐ เนื่องจากถือเป็นสถานประกอบกิจการการดูแลผู้สูงอายุ ที่มีความจำเป็นจะต้องปฏิบัติตามมาตรฐานที่กำหนด เพื่อหลีกเลี่ยงการถูกระงับการให้บริการ แต่กลับยังไม่พบการขึ้นทะเบียนของสถานสงเคราะห์คนชราภาครัฐตามกฎกระทรวงดังกล่าว ประเด็นข้างต้นจึงกลายเป็นที่มาสำคัญของการศึกษาในครั้งนี้ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะสภาพแวดล้อมทางกายภาพปัจจุบันของสถานสงเคราะห์คนชราภาครัฐ เพื่อวิเคราะห์และเปรียบเทียบลักษณะสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่แตกต่างกันของสถานสงเคราะห์คนชราภาครัฐต่างสังกัดตามมาตรฐานด้านสถานที่ รวมถึงเสนอแนะแนวทางในการปรับปรุงสภาพแวดล้อมทางกายภาพของสถานสงเคราะห์คนชราภาครัฐ โดยกลุ่มตัวอย่างจะศึกษาจากผู้ปกครองและผู้ปฏิบัติหน้าที่ในสถานสงเคราะห์คนชราภาครัฐจำนวน 8 แห่ง
ผลการศึกษาลักษณะสภาพแวดล้อมทางกายภาพ พบว่า ลักษณะทางกายภาพในภาพรวมค่อนข้างเป็นไปตามมาตรฐาน ในหมวดพื้นที่ให้บริการและหมวดประตู ส่วนหมวดห้องน้ำ ควรเพิ่มเติมการติดตั้งราวจับในตำแหน่งพื้นที่อาบน้ำ และตลอดทางเดินภายในห้องน้ำ เพื่อช่วยเพิ่มความปลอดภัยสำหรับผู้สูงอายุขณะใช้งาน ผู้วิจัยจึงได้เสนอแนวทาง การปรับปรุงสภาพแวดล้อมทางกายภาพตามลักษณะที่พบในสถานสงเคราะห์คนชราภาครัฐเบื้องต้นให้เป็นไปตามมาตรฐานด้านสถานที่ ทั้งนี้ ภาครัฐควรจัดสรรผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เพื่อดำเนินการปรับปรุงอย่างเหมาะสมกับโครงสร้างอาคารที่มีอายุการใช้งานยาวนาน และควรคำนึงถึงการจัดสรรพื้นที่ตามภาวะสุขภาพที่แตกต่างกันของผู้สูงอายุในอนาคต
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2566a). สถิติผู้สูงอายุของประเทศไทย 77 จังหวัด ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2566. https://www.dop.go.th/th/know/1
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2566b). สถิติผู้สูงอายุผู้ใช้บริการภายในศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุ กรมกิจการผู้สูงอายุ. https://www.dop.go.th/th/know/1
กระทรวงมหาดไทย. กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2548). มาตรฐานการสงเคราะห์ผู้สูงอายุ. https://www.dla.go.th/work/e_book/eb1/stan16/16.htm
กิตติอร ศิริสุข. (2563). มาตรฐานขั้นต่ำของพื้นที่ห้องพักและพื้นที่ส่วนกลางของสถานดูแลผู้สูงอายุระยะยาว. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
จิรวุฒิ ศิริรัตน์. (2546). การจัดสภาพแวดล้อมและที่อยู่อาศัยสำหรับผู้สูงอายุในทัศนะของผู้ปฏิบัติงาน [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ไตรรัตน์ จารุทัศน์. (2561). การออกแบบเพื่อทุกคน. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วีรยา ทัตตากร. (2547). การใช้พื้นที่ภายนอกอาคารในโครงการที่พักอาศัยสำหรับผู้สูงอายุ : กรณีศึกษาสถานสงเคราะห์คนชราบ้านบางแค กรุงเทพมหานคร [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์. (2563). สถานประกอบการเพื่อสุขภาพประเภทกิจการการดูแลผู้สูงอายุหรือผู้มีภาวะพึ่งพิง. https://asa.or.th/laws/news20200807/
สำนักงบประมาณ. (2552). มติคณะรัฐมนตรีให้หน่วยงานราชการ สำรวจและจัดทำสิ่งอำนวยความสะดวกให้คนพิการเข้าถึงได้ (นร 0506/ว(ล)6016). https://resolution.soc.go.th/PDF_UPLOAD/2552/21993115.pdf
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562). การคาดประมาณประชากรของประเทศไทย. https://ipsr.mahidol.ac.th/post_research/
Jones, K., & Fowles, A. J. (1984). Ideas on institutions: Analysing the literature on long-term care. Cambridge University Press.
WHO. (2015). World report on ageing and health. https://www.who.int/publications/i/item/9789241565042
