โครงการออกแบบอาร์ตทอยจากวรรณกรรมไซอิ๋ว เพื่อจูงใจสู่การศึกษาธรรมะปรัชญา

บทคัดย่อ

แรงบันดาลใจของงานวิจัยนี้ คือเรื่องราวของวรรณกรรมไซอิ๋วซึ่งเป็นวรรณกรรมพุทธมหายาน โดยให้ความสนใจในตัวละครซุนหงอคงเพื่อนำมาศึกษาที่มาและนำมาออกแบบเป็นวัตถุสร้างสรรค์สามมิติร่วมสมัยประเภทอาร์ตทอย วรรณกรรมไซอิ๋ว สอดแทรกธรรมะผ่านการเล่าเรื่อง มีการสร้างตัวละครที่แฝงความหมายต่าง ๆ ซึ่งต่อมาตัวละครบางตัวได้กลายเป็นรูปเคารพ ปรากฏในศาลเจ้าและวัดจีน รูปเคารพเหล่านั้นอยู่ในบริบทและสภาพแวดล้อมที่ทำให้คนรู้สึกห่างเหินและบางครั้งดูน่ากลัวทำให้คนรุ่นใหม่ลดความสนใจลง ที่ผ่านมาวรรณกรรมไซอิ๋วและตัวละครในเรื่องถูกเอามาตีความและนำเสนอผ่านสื่อชนิดอื่นเรื่อยมา จนถึงการเป็นของเล่นและอาร์ตทอย ซึ่งเป็นสาขาของงานสร้างสรรค์ที่ปัจจุบันนี้ได้รับความนิยมและเติบโตเป็นลำดับ งานวิจัยจึงมีสมมติฐานว่า หากนำเทคนิคการออกแบบอาร์ตทอยจากนักออกแบบที่ประสบความสำเร็จ มาสร้างอาร์ตทอยที่มีเนื้อเรื่องอ้างอิงมาจากวรรณกรรมไซอิ๋วจะสามารถเข้าถึงคนในยุคนี้ง่ายขึ้น และจะสร้างแรงจูงใจสำหรับคนทั่วไปให้สนใจธรรมะปรัชญาจากวรรณกรรมเรื่องนี้ได้ในที่สุด 

การดำเนินการวิจัยประกอบด้วย 1) ศึกษาวัตถุบูชาที่เกี่ยวข้องกับวรรณกรรมไซอิ๋วที่พบในวัดและศาลเจ้าในกรุงเทพมหานคร 2) ศึกษาการนำตัวละครไซอิ๋วไปตีความใหม่ในวัฒนธรรมป๊อปและงานออกแบบร่วมสมัย รวมถึงในสื่ออื่น ๆ เช่น ภาพยนตร์ 3) ศึกษานิยามของอาร์ตทอยและเทคนิคการออกแบบอาร์ตทอย 4) ศึกษาวรรณกรรมไซอิ๋ว โดยเจาะจงไปที่ตัวละครซุนหงอคง และอาศัยเส้นทางชีวิตของซุนหงอคงมาตีความเป็นธรรมะปรัชญาข้อหนึ่งที่งานวิจัยชิ้นนี้ต้องการสื่อ และคัดเลือกตอนสำคัญที่เป็นจุดพลิกผันในเส้นทางชีวิตของตัวละครซุนหงอคงมาใช้ออกแบบจำนวน 4 ตอน โดยอาศัยเทคนิคการออกแบบอาร์ตทอยตามที่ได้ศึกษา จากนั้นจึงวัดผลโดยนำผลงานไปจัดเป็นนิทรรศการในประเทศไทยและประเทศญี่ปุ่น มีผู้เข้าชมรวม 929 คน กลุ่มตัวอย่างที่สัมภาษณ์จำนวน 391 คน เผยแพร่ในสื่อออนไลน์มีจำนวนผู้มีส่วนร่วมในโพสต์ 8,710 ครั้ง การสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้องกับวรรณกรรมไซอิ๋วและอาร์ตทอยจำนวน 4 คน 

ผลของงานวิจัยนี้มีลักษณะเป็นงานสร้างสรรค์สามมิติประเภทอาร์ตทอยที่อ้างอิงมาจากวรรณกรรมไซอิ๋ว สามารถเข้าถึงคนในยุคนี้ง่ายขึ้นและมีส่วนจูงใจให้คนสนใจธรรมะปรัชญาจากวรรณกรรมเรื่องนี้ได้ อย่างไรก็ตามการสื่อสารในนิทรรศการและคำอธิบายประกอบที่กำกับอยู่กับชิ้นงาน นับเป็นส่วนเสริมให้ผู้ชมทำความเข้าใจความหมายแฝงของธรรมะปรัชญาในเรื่องได้