แนวทางการออกแบบการส่องสว่างแก่ประติมากรรมไม้แกะสลักแบบลอยตัว
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อเสนอแนะแนวทางการออกแบบการส่องสว่างแก่ประติมากรรมไม้แกะสลักแบบลอยตัว เพื่อส่งเสริมคุณลักษณะของประติมากรรมดังกล่าวให้โดดเด่นและดึงดูดใจมากยิ่งขึ้น ซึ่งคาดว่าจะเป็นประโยชน์ต่อนักออกแบบ ภัณฑารักษ์ และบุคลากรที่เกี่ยวข้อง เพื่อการวางแผนสำหรับการจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ ผู้วิจัยทำการศึกษาเกณฑ์และตัวแปรเพื่อสร้างความโดดเด่นตามแนวทาง Lighting Design Objectives (LiDOs) ผ่านการจำลองการส่องสว่างด้วยซอฟต์แวร์ DIALux evo 13 ดำเนินการจำลองการส่องสว่าง 4 รูปแบบ 30 สภาวะการส่องสว่าง และค่าสัมประสิทธิ์การสะท้อนแสงของพื้นผิวภายในห้อง ( ) 3 ระดับ รวมทั้งหมด 90 ผลลัพธ์ พร้อมคำนึงถึงการอนุรักษ์ชิ้นงานจัดแสดงร่วมด้วย
ผลการศึกษาพบว่า การให้แสงหลักและแสงเสริมผ่านการประเมินมากกว่าการให้แสงหลักเพียงอย่างเดียว โดยเฉพาะแสงหลักจากด้านหน้าร่วมกับแสงเสริมจากด้านข้าง นอกจากนี้ค่าสัมประสิทธิ์การสะท้อนแสงของพื้นผิวภายในห้องจัดแสดง ( ) ยังเป็นตัวแปรที่นักออกแบบควรให้ความสำคัญร่วมกับสภาวะการส่องสว่าง รวมทั้งหากความส่องสว่างสูงสุดบนพื้นผิวประติมากรรม ( ) อยู่ระหว่าง 200–500 lux ควรลดจำนวนวันหรือเวลาการจัดแสดงลง หรือควบคุมระดับความส่องสว่างสะสมสูงสุดแนวตั้ง หรือแนวระนาบตั้ง ( ) ให้ไม่เกินเกณฑ์ของการอนุรักษ์วัตถุจัดแสดง อย่างไรก็ตาม แนวทางดังกล่าวขึ้นอยู่กับความต้องการของนักออกแบบ ภัณฑารักษ์ และบุคลากรในพิพิธภัณฑ์ด้วย
Article Details
เอกสารอ้างอิง
จักรพันธ์ วิลาสินีกุล. (2560). วัสดุและสื่อในประติมากรรม [material and media in sculpture]. บริษัท ไซเบอร์พริ้นท์กรุ็ป.
ธีรพล สืบชมภู และกุลธิดา ท้วมสุข. (2559). การพัฒนาพิพิธภัณฑ์เสมือนจริงสามมิติเครื่องดินเผาชิ้นเอกบ้านเชียง. วารสารวิชาการ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า, 14(1), 49–61. https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/crma-journal/article/view/243083
ปาริชาติ ชมภูชัยเกิด. (2567). การประยุกต์ใช้โฟโตแกรมเมตรีกับการอ่านภาพถ่ายทางอากาศ. https://www.onlb.go.th/product-blog/a2673
พรรณชลัท สุริโยธิน. (2565). แสง-ศาสตร์-ศิลป์ : การส่องสว่างสำหรับพิพิธภัณฑ์และหอศิลป์. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ยุทธศักดิ์ ทองแสน และรัตนโชติ เทียนมงคล. (2566). การจัดเก็บข้อมูลพระพุทธรูปโบราณในรูปแบบวัตถุเสมือนจริง 3 มิติด้วยเทคนิคโฟโตแกรมเมทรีเพื่อการอนุรักษ์. วารสารวิชาการเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์, 8, 1–16. https://doi.org/10.14456/journalindus.2023.1
สุชาติ แสนพิช. (2566). สร้างโมเดล 3 มิติ เทคนิคโฟโตแกรมเมทรี RealityCapture Advanced. https://www.mebmarket.com/ebook-291235-สร้างโมเดล-3-มิติ-เทคนิคโฟโตแกรมเมทรี--RealityCapture-Advanced
American Academy of Ophthalmology. (2025). Color vision. https://www.aao.org/eye-health/tips-prevention/how-humans-see-in-color
Brzezicki, M. (2021). An evaluation of annual luminous exposure from daylight in a museum room with a translucent ceiling. Buildings, 11(5), 193. https://www.mdpi.com/2075-5309/11/5/193
CIE. (2020). CIE S 017:2020 ILV: International lighting vocabulary. https://cie.co.at/eilvterm/17-22-060
Cuttle, C. (2007). Light for art's sake. Routledge.
Cuttle, C. (2015). Lighting design a perception-based approach. Routledge. https://www.routledge.com/Lighting-Design-A-Perception-Based-Approach/Cuttle/p/book/9780415731973?srsltid=AfmBOopGeYW5qLaTmIv_EC599kyO8Asl7PAFdrgjmCrjZMYq9qnY4q7Z
Cuttle, C. (2024). The luminous flux field as a basic concept for interior lighting design. Lighting Research & Technology, 57(3). https://doi.org/10.1177/14771535241261266
Cuttle, K. (2023). Current LiDOs document. https://onedrive.live.com/?redeem=aHR0cHM6Ly8xZHJ2Lm1zL2YvcyFBc3E1aWFkQktNRkc4bmtxX0ludjV0MHhYeW1EP2U9RTNhbDd3&id=46C12841A789B9CA%2114713&cid=46C12841A789B9CA
Duff, J., Antonutto, G., & Torres, S. (2016). On the calculation and measurement of mean room surface exitance. Lighting Research & Technology, 48(3), 384–388. https://doi.org/10.1177/1477153515593579
Durante, A., & Kelly, K. (2022). Investigating mean room surface exitance values for office lighting. Lighting Research & Technology, 54(7), 657–673. https://doi.org/10.1177/14771535211044665
European Committee for Standardization. (2011). Slovenski standard EN12464-1:2011: Loght and lighting - Lighting of work places -Part 1: Indoor work places. CEN. https://cdn.standards.iteh.ai/samples/30549/d5880e1a3a95469d840804022206edf3/SIST-EN-12464-1-2011.pdf
Feilo Sylvania. (2015). Lighting for museums and galleries. https://www.sylvania-lighting.com/documents/documents/Museums%20and%20Galleries%20-%20Brochure%20-%20English.PDF
Feltrin, F., Leccese, F., Hanselaer, P., & Smet, K. (2017, June 6-9). Analysis of painted artworks' color appearance under various lighting settings. 2017 IEEE International Conference on Environment and Electrical Engineering and 2017 IEEE Industrial and Commercial Power Systems Europe (EEEIC / I&CPS Europe). DOI:10.1109/EEEIC.2017.7977574
Feltrin, F., Leccese, F., Hanselaer, P., & Smet, K. A. G. (2020). Impact of illumination correlated color temperature, background lightness, and painting color content on color appearance and appreciation of paintings. LEUKOS, 16(1), 25–44. https://doi.org/10.1080/15502724.2018.1522261
García-Bustos, M., Rivero, O., García Bustos, P., & Mateo-Pellitero, A. M. (2022). From the cave to the virtual museum: Accessibility and democratisation of Franco-Cantabrian Palaeolithic art. Virtual Archaeology Review, 14(28), 54–64.https://doi.org/10.4995/var.2023.17684
Gibbons, R., & Hankey, J. (2005). Enhanced night visibility series, Volume IX: Phase II - Characterization of experimental objects. Federal Highway Administration (FHWA). https://highways.dot.gov/sites/fhwa.dot.gov/files/FHWA-HRT-04-140.pdf
Hansen, E. K., Pajuste, M., & Xylakis, E. (2022). Flow of light: Balancing directionality and CCT in the office environment. LEUKOS, 18(1), 30–51. https://doi.org/10.1080/15502724.2020.1808014
Hirata, S., Hayashi, S., & Ohta, M. (2020). Color measurements according to three sections of wood. Journal of Wood Science, 66(1), 36. https://doi.org/10.1186/s10086-020-01883-2
Huang, Z., Liu, Q., Westland, S., Pointer, M. R., Luo, M. R., & Xiao, K. (2017). Light dominates colour preference when correlated colour temperature differs. Lighting Research & Technology, 50(7), 995-1012. https://doi.org/10.1177/1477153517713542
Jafarian, H., Demers, C. M. H., Blanchet, P., & Laundry, V. (2017). Effects of interior wood finishes on the lighting ambiance and materiality of architectural spaces. Indoor and Built Environment, 27(6), 786-804. https://doi.org/10.1177/1420326X17690911
Kelly, R. (1952). Lighting as an integral part of architecture. College Art Journal, 12(1), 24–30. https://doi.org/10.1080/15436322.1952.11466295
Ko, T. K., Kim, I. T., Choi, A. S., & Sung, M. (2016, August 17). Simulation and perceptual evaluation of fashion shop lighting design with application of exhibition lighting techniques. Building Thermal, Lighting, and Acoustics Modeling, 9, 641-658. https://doi.org/10.1007/s12273-016-0312-5
Lam, W. M. C. (1977). Perception and lighting as formgivers for architecture. McGraw-Hill.
Lambert, J. H., & DiLaura, D. L. (2001). Photometry, or, on the measure and gradations of light, colors, and shade: Translation from the Latin of Photometria, sive, de mensura et gradibus luminis, colorum et umbrae. Illuminating Engineering Society of North America.
Leccese, F., Salvadori, G., Maccheroni, D., & Feltrin, F. (2020). Lighting and visual experience of artworks: Results of a study campaign at the National Museum of San Matteo in Pisa, Italy. Journal of Cultural Heritage, 45, 254–264. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.culher.2020.03.007
McGrath, J. R., Beck, M., & Hill, M. E. (2017). Replicating red: Analysis of ceramic slip color with CIELAB color data. Journal of Archaeological Science: Reports, 14, 432–438. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2017.06.020
Nurhuda, T., Monty, A., Apriani, S., & Mangkuto, R. (2023). Assessments of mean reflectance surface exitance and contrast in a museum: Comparison between simulation, calculation and field measurements. Journal of Physics: Conference Series, 2673, 012030. https://doi.org/10.1088/1742-6596/2673/1/012030
Purves, D., & Lotto, R. (2003). Why we see what we do: An empirical theory of vision. Sinauer Associates.
SLL. (2015). Lighting guide 08: Lighting for museums and art galleries. CIBSE.
Thomson, G. (1994). The museum environment (2 nd ed.). Routledge. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/C2013-0-01226-1
Times Reporters. (2020, August 19, 2020). Vientiane turns tourism spotlight on contemporary arts museum, Thinxoy stupa. Vientiane Times. https://www.vientianetimes.org.la/freeContent/FreeConten_Vientiane.php
Wei, M., Wenyu, B., & Huang, H. P. (2020). Consideration of light level in specifying light source color rendition. LEUKOS, 16(1), 55–65. https://doi.org/10.1080/15502724.2018.1448992
