ศึกษาการใช้พื้นที่ว่างสาธารณะอย่างอเนกประโยชน์ ย่านเมืองเก่าสงขลา

บทคัดย่อ

          การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณสมบัติด้านกายภาพ รูปแบบการใช้พื้นที่ว่างสาธารณะอย่างอเนกประโยชน์ และความสัมพันธ์ระหว่างคุณสมบัติด้านกายภาพกับรูปแบบการใช้พื้นที่ว่างสาธารณะอย่างอเนกประโยชน์ ในย่านเมืองเก่าสงขลา โดยมีกรอบแนวคิดคุณสมบัติด้านกายภาพ 6 ด้าน ได้แก่ การมีพื้นที่เชื่อมต่อ การใช้ประโยชน์อาคารใกล้เคียง วิธีการเข้าถึง การมองเห็นและเข้าถึงได้ สิ่งอำนวยความสะดวก และความโดดเด่นของพื้นที่ ส่วนแนวคิดรูปแบบการใช้พื้นที่อย่างอเนกประโยชน์ ประกอบด้วย การที่มีผู้ใช้งานหลากหลายประเภท หลากหลายช่วงเวลา และหลากหลายกิจกรรม

           การวิจัยนี้ใช้วิธีการสำรวจ ประเมินคุณสมบัติด้านกายภาพ และสังเกตการณ์รูปแบบการใช้พื้นที่ว่างสาธารณะอย่างอเนกประโยชน์ โดยใช้ตัวอย่างพื้นที่ว่างสาธารณะในย่านเมืองเก่าสงขลา จำนวน 24 แห่ง แบ่งตามประโยชน์การใช้สอยพื้นที่ได้เป็น 4 ประเภท คือ ลานวัด ลานสถานที่สำคัญ เส้นทางถนน สวน และท่าน้ำ จากนั้นทำการวิเคราะห์คุณสมบัติด้านกายภาพ รูปแบบการใช้พื้นที่ และความสัมพันธ์ระหว่างคุณสมบัติด้านกายภาพกับรูปแบบการใช้พื้นที่ว่างสาธารณะอย่างอเนกประโยชน์ พบว่า พื้นที่ว่างสาธารณะประเภทเส้นทางถนนมีรูปแบบการใช้พื้นที่ว่างสาธารณะอย่างอเนกประโยชน์มากกว่าประเภทอื่น ๆ คุณสมบัติด้านกายภาพที่สัมพันธ์กับรูปแบบการใช้พื้นที่ว่างสาธารณะอย่างอเนกประโยชน์ ที่สำคัญคือ การมองเห็นและเข้าถึงได้อย่างหลากหลายทิศทาง รวมทั้งยังค้นพบว่ากิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคม เป็นส่วนสนับสนุนให้เกิดกิจกรรมขึ้นอย่างหลากหลาย ความแตกต่างของระดับคุณสมบัติด้านกายภาพ และรูปแบบการใช้พื้นที่ว่างสาธารณะอย่างอเนกประโยชน์ นำไปสู่ข้อเสนอแนะแนวทางในการพัฒนาพื้นที่ว่างสาธารณะได้อย่างเหมาะสม รวมถึงการส่งเสริมปฏิสัมพันธ์ของคนในชุมชน