แนวทางการเพิ่มพื้นที่สีเขียว และการประเมินศักยภาพพื้นที่สีเขียว ในเขตวัฒนา กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

           กรุงเทพมหานครมีการพัฒนาเมืองอย่างรวดเร็ว มีประชากรเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องส่งผลให้เกิดปัญหาเรื่องสิ่งแวดล้อมหลายประการจากการขยายตัวของเมืองในทิศทางต่าง ๆ ทำให้พื้นที่สีเขียวในเมืองลดลง ซึ่งส่งผลต่อระบบนิเวศของเมือง และสุขภาวะของประชากรที่อยู่อาศัยในกรุงเทพมหานคร จากข้อมูลสถิติ ปีพ.ศ. 2559 กรุงเทพมหานครพบว่าเขตที่มีอัตราส่วนพื้นที่สีเขียวในรูปแบบสวนสาธารณะน้อยที่สุด คือเขตวัฒนา จึงนำมาสู่การศึกษาเรื่องแนวทางการเพิ่มพื้นที่สีเขียว และประเมินศักยภาพพื้นที่สีเขียวในเขตวัฒนา กรุงเทพมหานคร โดยงานวิจัยนี้เป็นการศึกษาเพื่อหาปัจจัยที่ใช้เป็นเกณฑ์ในการประเมินศักยภาพพื้นที่สีเขียว รวมถึงหาพื้นที่ที่มีศักยภาพ และนำมาจัดลำดับศักยภาพ เพื่อนำไปใช้วิเคราะห์ในการเชื่อมโยงและพัฒนาโครงข่ายเส้นทางสีเขียวในเขตวัฒนา

            ผลการวิจัยพบว่าเขตวัฒนามีพื้นที่สีเขียวที่มีศักยภาพทั้งหมด 86 แห่ง เป็นพื้นที่สีเขียวที่มีอยู่เดิมในพื้นที่ 76 แห่ง ได้แก่ สวนสาธารณะหรือสวนหย่อม พื้นที่สีเขียวและพื้นที่เปิดโล่งของสถานที่ราชการ ศาสนสถาน สถานพยาบาล สถานศึกษา พื้นที่ย่านการค้า พิพิธภัณฑ์ และลานกีฬากลางแจ้งหรือสนามกอล์ฟ และเป็นพื้นที่ที่มีศักยภาพในการพัฒนาเป็นพื้นที่สีเขียว 10 แห่ง ได้แก่ พื้นที่ที่ถูกปล่อยทิ้งร้างไม่มีการใช้ประโยชน์ พื้นที่ใต้ทางด่วน และที่ว่างหรือที่โล่งในสุสาน โดยปัจจัยที่ใช้พิจารณาศักยภาพพื้นที่สีเขียวที่มีอยู่เดิมในพื้นที่มีทั้งหมด 5 ปัจจัย ได้แก่ กรรมสิทธิ์ที่ดินและระดับการใช้ประโยชน์โดยสาธารณชน ด้านการเข้าถึง ขนาดพื้นที่สีเขียว ความสมบูรณ์ด้านระบบนิเวศ และด้านการใช้งานและความหลากหลายด้านกิจกรรม ส่วนพื้นที่ที่มีศักยภาพในการพัฒนาเป็นพื้นที่สีเขียวจะพิจารณา 4 ปัจจัยโดยจะไม่มีการพิจารณาปัจจัยด้านการใช้งานและความหลากหลายด้านกิจกรรมเนื่องจากพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ที่ยังไม่ถูกพัฒนาสำหรับการใช้งานหรือมีการใช้งานที่ยังไม่สมประโยชน์ จากการประเมินศักยภาพพื้นที่สีเขียวในเขตวัฒนาพบว่าเป็นพื้นที่ที่มีศักยภาพสูงจำนวนทั้งหมด 24 แห่ง เป็นพื้นที่ที่มีศักยภาพปานกลางจำนวน 48 แห่ง และเป็นพื้นที่ที่มีศักยภาพต่ำจำนวน 14 แห่ง