สมดุลแหล่งงานและที่อยู่อาศัยในเมืองมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต

Main Article Content

ณัฐนันท์ วรรณะเดชะ
สุวดี ทองสุกปลั่ง หรรษาสุขสิน

บทคัดย่อ

ประชากรวัยแรงงานที่ทำงานอยู่ในศูนย์กลางเมืองต่าง ๆ โดยเฉพาะในกรุงเทพมหานครและปริมณฑลมักประสบความยากลำบากในการเดินทางระหว่างที่อยู่อาศัยและที่ทำงาน เนื่องจากความไม่สมดุลระหว่างแหล่งงานและที่อยู่อาศัย (job and housing imbalance) ในเมือง ผู้วิจัยจึงสนใจศึกษาว่าที่อยู่อาศัยของบุคลากรภายในเมืองมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต จังหวัดปทุมธานี มีความเหมาะสมต่อความต้องการของกลุ่มคนทำงานและมีความสมดุลกับจำนวนงานหรือไม่ อย่างไร ด้วยการศึกษาพฤติกรรมการเลือกที่อยู่อาศัยและการเดินทางของบุคลากรในพื้นที่ศึกษา เมืองมหาวิทยาลัยตามบทความนี้ครอบคลุมหน่วยงานหลัก 3 หน่วยงาน ได้แก่ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต สถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชีย (AIT) และ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) การศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) อภิปรายความสมดุลระหว่างงานและที่อยู่อาศัยในเมืองมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต และ 2) วิเคราะห์พฤติกรรมการเลือกที่อยู่อาศัย และรูปแบบการเดินทางของบุคลากรในเมืองมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต ผลการศึกษาพบว่า หน่วยงานทั้ง 3 มีการจัดที่อยู่อาศัยให้บุคลากรเพียงบางส่วน คิดเป็นร้อยละ 11.19 ของจำนวนบุคลากรทั้งหมด โดยบุคลากรส่วนที่เหลือจะเลือกเดินทางไปกลับระหว่างที่อยู่อาศัยด้วยตนเอง โดยจำนวนที่อยู่อาศัยสำหรับบุคลากร/แรงงานในพื้นที่มีจำนวนรวมทั้งสิ้น 1,186 หน่วย แต่มีจำนวนบุคลากร/แรงงานทำงานในพื้นที่ศึกษารวมทั้งสิ้น 10,627 คน ทำให้สัดส่วนงานต่อที่พักอาศัย มีค่าสูงถึง 8.96 ทั้งนี้ พบว่าบุคลากรกว่าร้อยละ 69 มีที่อยู่อาศัยอยู่ในบริเวณจังหวัดปทุมธานี รองลงมาคือกรุงเทพฯ และอยู่บริเวณจังหวัดปริมณฑลและภาคกลาง เช่น นนทบุรี อยุธยา สมุทรปราการ ราชบุรี นครปฐม เป็นต้น โดยที่อยู่อาศัยมักเป็นบ้านเดี่ยวหรือทาวน์เฮ้าส์ ซึ่งเป็นบ้านเดิมที่มีอยู่แล้วและอาศัยอยู่กับพ่อแม่ รองลงมาคือบ้านที่ซื้อใหม่ด้วยเหตุผลเพราะอยู่ใกล้สถานที่ทำงาน เพื่ออำนวยความสะดวกในการเดินทาง การจัดความสัมพันธ์ทางสังคมและสมาชิกในครอบครัว

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรุงเทพมหานคร คณะที่ปรึกษาเอ็มไอที และ คณะที่ปรึกษาอีซี. (2538). ผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร. กรุงเทพมหานคร: กรุงเทพมหานคร.

จุมพล กูลโท. (2560). ระดับค่าจ้างที่แตกต่างกันในพื้นที่ความหนาแน่นกรุงเทพมหานครผ่านเว็บไซต์หางานออนไลน์. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).

นิธินันท์ วิศเวศวร. (2552). เศรษฐศาสตร์วิเคราะห์ว่าด้วยเมืองและภูมิภาค. กรุงเทพมหานคร: คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ปฏิญญา หมีทอง และ วันเพ็ญ เจริญตระกูลปีติ. (2553). พฤติกรรมการเดินทางกับมลพิษทางอากาศในพื้นที่ที่มีความสมดุลระหว่างที่อยู่อาศัยและแหล่งงานต่างกัน. วารสารวิชาการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สจล., 12, 81-93.

มรกต วรชัยรุ่งเรือง. (2563). เอกสารประกอบการสอน ภูมิศาสตร์เมือง สาขาวิชาภูมิศาสตร์และภูมิสารสนเทศศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2563, จาก http://www.elfhs.ssru.ac.th/morakot_wo/file.php/1/urbangeography.pdf

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. ศูนย์นวัตกรรมการออกแบบและวิจัย. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง. (2558). โครงการปรับปรุงผังแม่บทมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต พ.ศ. 2577. ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต.

สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร [สนข.]. (2563). ประมาณการเดินทางระดับกรุงเทพมหานครและปริมณฑล; ข้อมูลจากแบบจําลองระดับกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. สืบค้นเมื่อ 6 ธันวาคม 2563, จาก https://www.otp.go.th/index.php/post/view?id=2054&id=2054

สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. (2563). รายงานประจำปี 2562. ปทุมธานี: สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2562). การสำรวจการย้ายถิ่นฐานของประชากร พ.ศ. 2562. สืบค้นเมื่อ 6 ธันวาคม 2563, จาก http://statbbi.nso.go.th/staticreport/page/sector/th/01.aspx

สุกกทันต์ สร้อยดอกหมาก. (2562). เปิดสถิติ เจาะตัวเลข สแกนรายรับ คนไทยแบก ‘ค่าเดินทาง’ หนักมาก. สืบค้นเมื่อ 16 สิงหาคม 2562, จาก https://www.matichon.co.th/prachachuen/prachachuen-scoop/news_1628880

อภิวัฒน์ รัตนวราหะ. (2543). บททบทวนและวิพากษ์แนวคิดความสมดุลระหว่างงานกับที่อยู่อาศัยในการวางแผนมหานคร. กรุงเทพมหานคร: ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Alonso, W. (1964). Location and land use: Toward a general theory of land rent. Cambridge: Harvard University Press.

Cervero, R. (1989). Jobs-housing balancing and regional mobility. Journal of the American Planning Association, 55(2), 136-150.

Cervero, R. (2007). Jobs-housing balance revisited: Trends and impacts in the San Francisco Bay area. Journal of the American Planning Association, 62, 492-511.

condonewb. (2563). เงินเดือนเท่านี้ เช่าคอนโดเดือนละเท่าไหร่ดี? สืบค้นเมื่อ 9 ตุลาคม 2563, จาก https://www.condonewb.com

Cresswell, P., & Thomas, R. (1972). Employment and population balance. New towns: the British Experiment.

gelending. (2564). ตัวอย่างแผนการเงินส่วนบุคคล ที่คุณจะนำไปใช้ได้ตลอดชีวิต สูตร 50/30/20. สืบค้นเมื่อ 4 มกราคม 2564, จาก https://www.gelending.com

Giuliano, G. (1991). Is jobs-housing balance a transportation issue? Transportation Research Record, 1305, 305- 312.

Gordon, P., Richardson, H. W., & Myung-Jin Jun. (1991). The commuting paradox evidence from the top. Journal of the American Planning Association, 57(4), 416-420.

Kurichev, N. (2017). Housing construction in the Moscow agglomeration: Spatial equilibrium modeling. Regional Research of Russia, 7(1), 23-35.

Lin D., Allan A., & Cui, L. (2016). The Influence of jobs-housing balance and socio-economic characteristics on commuting in a polycentric city: New evidence from China. Environment and Urbanization ASIA, 7(2), 157-176.

Roundtable, C. P. (2008). Deconstructing jobs-housing balance: California planning roundtable. Retrieved 2020, December 6, from https://cproundtable.org/static/media/uploads/publications/cpr-jobs-housing.pdf

Sathita Malaitham, Nakagawa, D., Matsunaka, R., Yoon, J., & OBA, T. (2013). An analysis of residential location choice behavior in Bangkok metropolitan region: An application of discrete choice models for the ranking of alternatives. Journal of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 10, 989-1008.

SCAG. (2001). The new economy and job-housing balance in southern California. Los Angeles: Southern California Association of Governments.

Schirmer, P., Eggermond, M. V., & Axhausen, K. W. (2014). The role of location in residential choice models: A review of literature. The Journal of Transport and Land Use, 7(2), 3-21.

Weitz, J. (2003, January). Jobs-housing balance. Chicago, IL: American Planning Association.

Wu, Q., Zhang, M., & Yang, D. (2015). Jobs-housing balance: The right ratio for the right place. In Recent Developments in Chinese Urban Planning (pp. 311-333). Guangzhou: Springer.

Yuri, S. Mansury, Nij, Tontisirin, & Sutee Anantsuksomsri. (2011). The impact of built environment on the location choices of the creative class: Evidence from Thailand. Regional Science Policy and Practice, 4(3), 183-205.