อิทธิพลของ “หง่อคาขี่” ต่อการสัญจรทางเท้าในพื้นที่ย่านเมืองเก่าภูเก็ต

Main Article Content

ธนวัฒน์ นาคะสรรค์

บทคัดย่อ

ย่านเมืองเก่าภูเก็ต ปรากฎลักษณะเด่นของสถาปัตยกรรมตึกแถวแบบผสมจีน-ยุโรป คือการใช้พื้นที่กึ่งสาธารณะหน้าอาคารที่มีลักษณะพิเศษเป็นช่องทางเดินในร่มเชื่อมต่อยาวตลอดชุดอาคาร เรียกช่องทางเดินนั้นว่า “หง่อคาขี่” ร่วมกับการมีทางเดินเท้าริมสองฝั่งถนน ทำให้ระบบการสัญจรทางเท้าของพื้นที่ย่านเมืองเก่าภูเก็ตในอดีตปรากฏลักษณะของการสานซ้อนกันอย่างหนาแน่นเพื่อรองรับการสัญจรอิสระ เกิดเป็นคุณลักษณะของสัณฐานศูนย์กลางที่ดีตามทฤษฎี


การวิเคราะห์เพื่อให้ทราบความเปลี่ยนแปลงของโครงข่ายหง่อคาขี่ที่มีอิทธิพลต่อโครงข่ายการสัญจรในปัจจุบัน(ช่วงเวลาเก็บข้อมูล ปีพ.ศ. 2563) จะทำให้เข้าใจถึงศักยภาพของการสัญจรอิสระในพื้นที่ด้วยความรู้ด้านสัณฐานเมือง ผ่านคำถามในการศึกษาว่า โครงข่ายหง่อคาขี่ที่บางส่วนขาดการเชื่อมต่อในปัจจุบันมีแนวโน้มทำให้ย่านเมืองเก่าภูเก็ตสูญเสียการเชื่อมโยงกับโครงข่ายสัญจรทั่วบริเวณย่านเมืองเก่าภูเก็ต อันเป็นผลให้ระดับความเชื่อมต่อประสานกันของโครงข่ายที่เกี่ยวข้องกับการสัญจรอิสระทั้งระบบของพื้นที่ย่านเมืองเก่าภูเก็ตเบาบางลงหรือไม่


จากการวิเคราะห์ สามารถสรุปผลการศึกษาได้ว่า อิทธิพลของโครงข่ายหง่อคาขี่ในปัจจุบันที่ขาดการเชื่อมต่อ เมื่อผ่านการเปรียบเทียบกับการวิเคราะห์โดยการจำลองการเชื่อมต่ออย่างเป็นระบบของโครงข่ายหง่อคาขี่ ให้ค่าสัมประสิทธิ์ความประสานและค่าสัมประสิทธิความเข้าใจเมืองที่น้อยกว่า อีกทั้งแสดงให้เห็นศักยภาพในการเชื่อมต่อกับโครงข่ายการสัญจรทางเท้าโดยรอบที่ด้อยกว่า ทำให้สามรถเข้าใจได้ว่าความสมบูรณ์ของโครงข่ายหง่อคาขี่มีอิทธิพลต่อการเพิ่มศักยภาพของโครงข่ายการสัญจรทางเท้าในย่านเมืองเก่าภูเก็ต

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

ไขศรี ภักดิ์สุขเจริญ. (2548). วาทกรรมของเมืองผ่านโครงสร้างเชิงสัณฐาน. วารสารวิชาการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 63-76.

ถนอม พูนวงศ์. (2556). ประวัติศาสตร์เมืองภูเก็ต. กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์.

พงษ์ศักดิ์ ศรีจูม. (2551). การเปลี่ยนแปลงเชิงสัณฐานของพื้นที่ศูนย์กลางเมืองชลบุรี. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต,จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง. (2559). การศึกษาและประเมินสภาพการเปลี่ยนอาคารย่านการค้าเมืองเก่าภูเก็ต. ปทุมธานี: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สุดารา สุจฉายา. (2543). ภูเก็ต. กรุงเทพมหานคร: สารคดี.

สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง. (2562). รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการจัดทำแผนแม่บทและผังแม่บทการอนุรักษ์และพัฒนาบริเวณเมืองเก่าภูเก็ต. กรุงเทพมหานคร: สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง.

สมลักษณ์ บุญณรงค์. (2549). การเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่ของชุมชนกะทู้ จังหวัดภูเก็ต. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต,จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).

อภิรดี เกษมสุข. (2561). สเปซซินแท็กซ์ หนึ่งการศึกษาสัณฐานวิทยา. กรุงเทพมหานคร: เมจิค พับบลิเคชั่น.

Hillier, B. (1993). Natural movement: Or, configuration and attration in urban pedestrian movement. Environment and Planning B: Planning and Design, 20(1), 29-66.