การศึกษาอัตลักษณ์แหล่งท่องเที่ยวเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม: กรณีศึกษาตลาดโอ๊ะป่อย จังหวัดราชบุรี

Main Article Content

กันยากร พวงสุวรรณ
ปนายุ ไชยรัตนานนท์

บทคัดย่อ

ตลาดโอ๊ะป่อย จังหวัดราชบุรี เป็นตลาดเช้าริมธารน้ำ เกิดจากความร่วมมือร่วมใจของผู้ประกอบการ ชุมชน วัด โรงเรียน และภาครัฐท้องถิ่น คำว่า โอ๊ะป่อย เป็นภาษากะเหรี่ยง หมายถึง พักผ่อน งานวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ           1. ค้นหาอัตลักษณ์แหล่งท่องเที่ยวของตลาดโอ๊ะป่อย จังหวัดราชบุรี และ 2. ศึกษาแนวทางในการส่งเสริมและพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมตามอัตลักษณ์ของแหล่งท่องเที่ยว กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้เชี่ยวชาญในพื้นที่ที่มีความรู้ ความเข้าใจ และความสัมพันธ์กับตลาดโอ๊ะป่อยเป็นอย่างดี จำนวน 6 ท่าน และกลุ่มนักท่องเที่ยวชาวไทยที่เดินทางมาท่องเที่ยวตลาดโอ๊ะป่อย จำนวน 279 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าร้อยละ (percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content analysis)


ผลการวิจัยพบว่า 1. จากการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญในพื้นที่ พบว่า อัตลักษณ์แหล่งท่องเที่ยวตลาดโอ๊ะป่อย ประกอบด้วย 4 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น 2) ด้านวัฒนธรรมและประเพณี 3) ด้านกิจกรรมทางการท่องเที่ยว และ 4) ด้านสถานที่ท่องเที่ยว 2. ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่มีความคิดเห็นต่ออัตลักษณ์ที่สามารถสื่อถึงแหล่งท่องเที่ยวในชุมชนตลาดโอ๊ะป่อย ในภาพรวมทุกด้านอยู่ในระดับปานกลาง โดยมีความคิดเห็นต่ออัตลักษณ์ด้านผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น เป็นอันดับแรก 3. ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่มีความคิดเห็นต่อปัจจัยดึงดูดทางการท่องเที่ยวในชุมชนตลาดโอ๊ะป่อย ในภาพรวมทุกด้านอยู่ในระดับปานกลาง โดยมีความคิดเห็นต่ออัตลักษณ์ด้านแหล่งท่องเที่ยว เป็นอันดับแรก และ 4. ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่มีความพึงพอใจต่อการท่องเที่ยวในชุมชนตลาดโอ๊ะป่อย ในภาพรวมทุกด้านอยู่ในระดับปานกลาง โดยมีความความพึงพอใจต่อความโดดเด่นภายในตลาดโอ๊ะป่อย (ความแตกต่างจากตลาดแห่งอื่น) เป็นอันดับแรก จากผลการวิจัยครั้งนี้ผู้วิจัยได้นำเสนอรูปแบบการจัดภูมิทัศน์วัฒนธรรมชุมชนเพื่อเป็นแนวทางการจัดการตลาดโอ๊ะป่อยภายใต้อัตลักษณ์ด้านวัฒนธรรมเพื่อสร้างการรับรู้และส่งเสริมการท่องเที่ยวของจังหวัดราชบุรีที่จะส่งผลให้เกิดการกระตุ้นเศรษฐกิจ และสร้างรายได้ให้ประชาชนท้องถิ่นต่อไป

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2563). คู่มือการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์. กรุงเทพฯ: กรมการท่องเที่ยว.

กิตติศักดิ์ กลิ่นหมื่นไวย. (2561). แนวทางการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชุมชนท่ามะโอ อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้, 6(1), 131-148.

จุฑามาศ จันทรัตน์. (2544). การท่องเที่ยวกว้างไกล หัวใจอยู่ที่ความร่วมมือ. กรุงเทพฯ: การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.

ชนัญ วงษ์วิภาค. (2559). การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ (หลักสูตรการจัดการมรดกวัฒนธรรมและอุตสาหกรรมสร้างสรรค์). กรุงเทพฯ: วิทยาลัยนวัตกรร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ญาดา ชอบทำดี และ พิทักษ์ ศิริวงศ์. (2558). รูปแบบการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ตลาดน้ำท่าคาสำหรับนักท่องเที่ยวสูงอายุ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ดุษณี ชาวนา. (2551). รูปแบบการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืน ชุมชนบ้านผาแตก ตำบลสบปิง อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

ตลาดโอ๊ะป่อย. (2563). ข้อมูลทั่วไปของตลาดโอ๊ะป่อย. สืบค้นเมื่อ 14 พฤษภาคม 2563, จาก https://www.prachachat.net/local-economy/news-289539

ทินกฤต รุ่งเมือง. (2558). การพัฒนารูปแบบการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เพื่อส่งเสริม เครือข่ายกิจกรรมการท่องเที่ยว ของกลุ่มทวารวดี 4 จังหวัด. วารสารร่มพฤกษ์ มหาวิทยาลัยเกริก, 33(1), 138-160.

นวลน้อย ธนะชัยศรี. (2552). ศักยภาพชุมชนตลาดน้ำดำเนินสะดวกเพื่อการอนุรักษ์และฟื้นฟูแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร).

นาฬิกอติภัค แสงสนิท. (2556). การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์: การรับรู้ของนักท่องเที่ยว ความพร้อมของเจ้าของกิจกรรมและความเป็นไปได้ของการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ในประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 3 มิถุนายน 2560, จาก http://www.dasta.or.th

ประชาชาติธุรกิจออนไลน์. (2562). “โอ๊ะป่อย” ต้นแบบตลาดชุมชนสวนผึ้ง ชูอัตลักษณ์-วัฒนธรรม โกยเงินล้าน. สืบค้นเมื่อ 3 มิถุนายน 2560, จาก https://www.prachachat.net/local-economy/news-289539

พระอธิการโสภณ ปิยธมฺโม (กิ่งแก้ว), ละเอียด จงกลนี และ พระฮอนด้า วาทสทฺโท (เข็มมา). (2564). พลังบวร : พลังหลักของชุมชนคุณธรรม. วารสารปัญญาปณิธาน, 6(1), 69-80.

รพีพรรณ จันทับ และ ลินจง โพชาร. (2559). ปัจจัยด้านอัตลักษณ์ทรัพยากรท่องเที่ยวที่มีผลต่อความสำเร็จในการจัดการการท่องเที่ยวหมู่บ้านช้างบ้านตากลางจังหวัดสุรินทร์. WMS Journal of Management, 5(1), 48-59.

รัฐนันท์ พงศ์วิริทธิ์ธร และ ภาคภูมิ ภัควิภาส. (2559). แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงเกษตรเศรษฐกิจสร้างสรรค์ของชุมชนบนพื้นที่สูง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่: สวนกุหลาบ. วารสารปัญญาภิวัฒน์, 8(1), 79-90.

Barisic, P. & Blazevic, Z. (2014). Visual identity components of tourist destination. International Journal of Social, Management, Economics and Business Engineering, 8(7), 2179-2183.

Cochran, W. G. (1977). Sampling techniques (3rd ed). New York: John Wiley & Sons.

Richards, G. (2010). Creative tourism and local development. Creative tourism: A global conversation: How to provide unique creative experiences for travellers worldwide. Santa Fe: [n.p.].

Suttipisan, S. (2013). Adaptive uses of local textiles for creative tourism product development in Thailand. International Journal of Cultural and Tourism Research, 6(1), 47-55.