ผลกระทบของจำนวนด้านเปิดของอาคารต่อคุณภาพอากาศในพื้นที่กึ่งเปิดโล่ง ของศูนย์การค้าชุมชน

บทคัดย่อ

คุณภาพอากาศ เป็นประเด็นสำคัญที่ส่งผลต่อสุขภาพและรูปแบบการใช้ชีวิตของผู้คน ทั้งปัญหาฝุ่นละอองหรือการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่ทำให้ผู้คนเลือกที่จะหลีกเลี่ยงความแออัด เช่น สถานที่แออัดแบบศูนย์การค้าแบบปิดขนาดใหญ่ แล้วหันมาใช้บริการศูนย์การค้าชุมชนมากขึ้น ด้วยลักษณะทางกายภาพของอาคารแบบกึ่งเปิดโล่ง ซึ่งผู้คนโดยทั่วไปจะรับรู้ได้ว่าความโปร่งของอาคารช่วยลดความแออัดได้ อีกทั้งเกิดสภาวะน่าสบายในพื้นที่ อย่างไรก็ตาม ยังคงไม่มีการศึกษาศูนย์การค้าชุมชนกับความสบายในด้านอื่น โดยเฉพาะในด้านคุณภาพอากาศ งานวิจัยนี้จึงมีจุดประสงค์เพื่อศึกษาจำนวนด้านเปิดของศูนย์การค้าชุมชนกับทิศทางลมประจำ 3 ทิศทาง ที่สัมพันธ์กับคุณภาพอากาศ และชี้วัดด้วยมลพิษในอากาศ ผ่านการจำลองอาคาร กรณีศึกษาที่เป็นศูนย์การค้าชุมชนในกรุงเทพมหานครและปริมณฑลด้วยโปรแกรมคำนวณพลศาสตร์ของไหล (Computational Fluid Dynamics; CFD) โดยแบ่งอาคารกรณีศึกษาเป็นกลุ่มตามจำนวนด้านเปิดของอาคารที่เปิดให้อากาศไหลผ่านได้

จากการจำลองอาคารด้วยโปรแกรมคำนวณพลศาสตร์ของไหลพบว่า อาคารที่มีด้านเปิดให้อากาศไหลผ่าน 4 ด้าน จะมีความเข้มข้นของมลพิษภายในลานกึ่งเปิดโล่งที่ต่ำที่สุด มีค่าความสัมพันธ์ระหว่างความเข้มข้นภายในต่อภายนอกเฉลี่ยอยู่ที่ 0.55 และมีอัตราการเปลี่ยนอากาศต่อชั่วโมงที่ 123.75 ACH หมายถึงการมีระดับของคุณภาพอากาศที่ดีกว่ารูปแบบอื่น ซึ่งมีอัตราส่วนความเข้มข้นเฉลี่ยใกล้เคียงหรือสูงกว่า 1 และยังพบปัจจัยเพิ่มเติมที่เกี่ยวข้องกับการไหลของอากาศ คือทิศทางการวางอาคารที่สัมพันธ์กับทิศทางลม และอาคารโดยรอบ ก็ส่งผลต่อการไหลของอากาศและคุณภาพอากาศเช่นเดียวกัน ผลการวิจัยนี้นำไปสู่แนวทางการออกแบบอาคารศูนย์การค้าชุมชนเบื้องต้น หรืออาคารที่มีกายภาพกึ่งเปิดโล่งที่คล้ายคลึงกัน